KGW Maszkienice na Powiatowym Zjeździe Kółek Gospodyń Wiejskich w Okocimiu w 1939 roku (Wojciech Legutko) 1 czerwca 1939 a więc równo 85 lat temu odbył się w Okocimiu od patronatem barona Antoniego Goetza, Powiatowy Zjazd Kółek Gospodyń Wiejskich. Na zjazd przyjechało kilkaset kobiet z terenu powiatu zrzeszonych w prężnie działających organizacjach. Na zjeździe nie zabrakło przedstawicielek KGW z Maszkienic, które zostało utworzone z inicjatywy Marii Matrasowej 30 grudnia 1936, która podczas pierwszego spotkania dla 33 kobiet wygłosiła referat, dotyczący korzyści wypływających z tak zorganizowanej działalności. Honorowy patronat nad organizacją sprawowali ówczesny Kierownik Szkoły Powszechnej w Maszkienicach Ferdynand Gągola oraz jego żona Aniela. Więcej» 1. „Odpust w Strzelcach” – retrospekcja i nowe odkrycia 2. "Odpust w Strzelcach" - Z Uścia Solnego w świat - część druga
(Sławomir Pater) Gdy w roku 2014 rozpoczynałem indeksowanie ksiąg metrykalnych parafii Strzelce Wielkie, nie sądziłem, że odkryję zupełnie nowy świat, dotrę do ludzi i miejsc, których nie poznałbym w żadnych innych okolicznościach, dowiem się o ludziach i faktach, o których już nikt lub bardzo niewielu pamięta, a którzy w bardzo wyraźny sposób kształtowali otaczającą nas rzeczywistość – mam tu na myśli np. rodzinę Wątróbków byłych właścicieli Strzelec czy też rodzinę Boguszewskich związanych ze Strzelcami przez ponad 100 lat – fundatorami m.in. starej kaplicy na cmentarzu, o których pisałem we wcześniejszych artykułach. Więcej » KOGUTOWIE – historia rodziny w pigułce (Bogdan Kogut) Opowieść o rodzinie Kogutów rozpoczęta zostanie od osoby Edwarda Koguta (ojciec autora opowieści), który urodził się 3 marca 1920 roku w podkarpackiej wsi, Wysokiej Głogowskiej, jako syn Franciszka Koguta i Józefy z Ząbków. Edward miał czworo rodzeństwa, Emilię, Kamilę, Edmunda i Władysława. Ukończył on przedwojenne gimnazjum zawodowe (o charakterze metalowym), a 23 kwietnia 1948 roku ożenił się w Brzesku z Olgą Bronisławą Grzywną, mieszkanką Okocimia. Więcej » Rodzina Marii i Władysława Grzywnów (Bogdan Kogut) Z przekazów rodzinnych wynika, że Władysław Grzywna urodził się 21 kwietnia 1904 roku w Okocimiu jako syn Piotra i Anny Grzywnów (ojciec był ekonomem), którzy pochodzili z Bieżanowa, gdzie też pobrali się przed rokiem 1904, i gdzie ochrzcili kilkoro najstarszych dzieci. Jak wynika ze wspomnień, rodzina Grzywnów przeprowadziła się z Bieżanowa do wsi Pomianowa, nieopodal Brzeska, gdzie dorastał Władysław. Z odnalezionych dokumentów wynika natomiast, że Władysław urodził się w Okocimiu w domu o numerze 126. Więcej » Roman Brachuc (1927 – 2005) – rzeźbiarz samouk z Brzeska
Urodził się w Brzesku jako ósme z kolei dziecko Anny z domu Płachta oraz Józefa Brachuc. Całe życie związał z Brzeskiem. Z wykształcenia był operatorem sprzętu budowlanego. Amatorską sztukę rzeźbiarską uprawiał od 1977roku, po godzinach pracy zawodowej, a później już jako emeryt. Swoje osobiste, indywidualne przeżycia przekazywał w drewnianych dziełach sztuki. Stworzył dziesiątki świątków, kapliczek, szopek, postaci historycznych, wielopostaciowych scen z życia świętych, ludzkich postaci podczas pracy i w czasie wypoczynku. Rzeźbił w lipie, używając bardzo prostych narzędzi: nożyka i kilku dłutek więcej ». Stanisław Chudyba z Łęk - weteran walk o wolność i niepodległość Polski (Krzysztof Bogusz) 14 marca 2023 r. w Gdyni Instytut Pamięci Narodowej upamiętnił pochodzącego z Łęk (Gmina Borzęcin) Stanisława Chudybę, weterana walk o wolność i niepodległość Polski. Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku oznaczyło tabliczką „Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski” mogiłę śp. Stanisława Chudybę, żołnierza Legionów Polskich oraz Wolności i Niezawisłości, pochowanego na cmentarzu parafialnym przy kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w Gdyni-Orłowie, więcej ». Czescy ochotnicy w walkach pod Szczepanowem w listopadzie 1914 roku Pod koniec września 2020 r. przeszukując czeskie archiwa wojskowe po pierwszy raz natrafiłem na wzmiankę o czeskich oddziałach walczących po stronie carskiej Rosji. Temat zainteresował mnie o tyle, że walki miały miejsce w rejonie Szczepanowa. Największą ekscytację wywołał wtedy jednak fragment dziennika Josefa Jiříego Šveca - nieznanego mi wcześniej sokolnika, legionisty i pułkownika czeskich legionów w Rosji. Opisał w nim swoje żołnierskie losy w listopadzie 1914 r. gdy jako zwiadowca działał na przedpolach Szczepanowa. Pomimo że w dzienniku nie pada nazwa Sterkowiec, to bardzo szczegółowy opis nie pozwala zbytnio wątpić w to, że oddział czeskich zwiadowców przebywał właśnie w tej miejscowości. więcej »
Roman Chmiel z Borzęcina w lotach z zaopatrzeniem dla walczącej Warszawy 10-14 sierpnia 1944 r. (Krzysztof Bogusz) "Przelatujemy między Bochnią a Brzeskiem. Moja matka śpi sobie pewnie spokojnie i ani jej się śni, że jej syn jest tuż-tuż, prawie nad jej domem…” Tak wspominał po latach kapitan Roman Chmiel jeden ze swoich lotów z zaopatrzeniem dla walczącej Warszawy. W pasie pomiędzy Krakowem a Tarnowem wiodły powietrzne szlaki z północnych Włoch nad Warszawę. Roman Stanisław Chmiel urodził się 9 czerwca 1913 r. w Borzęcinie (ojciec Michał Chmiel, żandarm, syn Piotra i Anny Kaczorowskiej, matka Jadwiga Panek, córka Wincentego i Kunegundy Legutko). Więcej »
Historia rodu Wątróbków - byłych właścicieli Strzelec Wielkich i Małych w powiecie brzeskim (Sławomir Pater) „W Pacanowie kozy kują, więc Koziołek „mądra głowa” błąka się po całym świecie aby dojść do Pacanowa. Właśnie nową zaczął podróż, by ją skończyć w Pacanowie, a co przeżył i co widział film ten wszystkim wam opowie” – ten cytat, z doskonale znanej starszemu pokoleniu kreskówki, wyjątkowo celnie charakteryzuje pracę nad poniższym tekstem. Zwroty akcji, przeskoki w czasie, zupełnie przypadkowe wiadomości, które nagle zaczynają do siebie pasować, zmuszając równocześnie do poszerzania pola poszukiwań i tą rosnącą pewność, że do odkrycia zostało jeszcze mnóstwo szczegółów … W powszechnej świadomości mieszkańców Strzelec funkcjonuje informacja, że Strzelce Wielkie (Strzelce Małe raczej rzadziej) to wieś rycerska i we wczesnej, ale nie najwcześniejszej fazie swojego istnienia były własnością rodu Wątróbków herbu Oksza. Więcej ».
Lorraine-Dietrich SMHI 1913 - samochód barona Jana Albina Goetza-Okocimskiego (Marek Sukiennik, Zbigniew Stós) Trudno w to uwierzyć, ale okazuje się, że samochód barona Jana Albina Goetza-Okocimskiego (1864-1931), właściciela Browaru Okocim od roku 1904 do śmierci, znajduje się w Polsce i jeszcze w 1999 roku jeździł po drogach Hiszpanii! Można go zobaczyć w Auto Muzeum Jana i Macieja Pedów w Gostyniu. "Lorraine - Dietrich SMHI 1913 to jedyny zachowany egzemplarz z serii SMHI na świecie. Dzieło francuskich konstruktorów najwyższej próby. Od nowości w Polsce, kupiony w salonie w Warszawie. Pierwszym właścicielem był Jan Albin baron Götz na Okocimiu, właściciel miejscowego browaru. Nadwozie blaszano - drewniane typu double phaeton, nie mylić z kabrioletem. W środku posiada siedzenia dla służby. Więcej »
Nieznane zdjęcie uczennic i nauczycieli w Brzesku Na rewersie zdjęcia przysłanego przez Zbigniewa Szydka, widnieją autografy uczennic i nauczycieli widocznych na zdjęciu. Niektóre nazwiska są nieczytelne, ale są i takie, które można odczytać. Zdjęcie zostało zrobione najprawdopodobniej pod koniec lat 20. ubiegłego stulecia. Widoczny jest podpis ks. Piotra Wieczorka, który od 1 stycznia 1918 r. objął stanowisko katechety tymczasowego w Brzesku przy szkole męskiej z obowiązkiem nauczania także w szkole żeńskiej. Od 1.02.1919 r. pracował w charakterze katechety stałego. W Brzesku szeroko rozwinął swoją działalność katechetyczną, twórczą i organizacyjną. Więcej » Powstanie parafii w Strzelcach Wielkich (Sławomir Pater) 1 września 2022r. minie 405 rocznica erygowania parafii w Strzelcach Wielkich. Niewiele ponad rok temu zaprezentowałem najważniejsze informacje zawarte w tłumaczeniu z łaciny dokumentu z 1748r., znajdującego się w archiwum parafialnym, będącego odpisem orzeczenia Sądu Biskupiego z 1 września 1617r., na mocy którego z parafii Witów została wydzielona parafia Strzelce Wielkie. Kopia tego dokumentu oraz jej pełne tłumaczenie wyeksponowane jest w gablocie zawieszonej w nowym kościele w Strzelcach Wielkich. W archiwum znajduje się jeszcze kilka łacińskich tekstów. W dokumentach tych poza Andrzejem Dawidem Rawą Gawrońskim h. Rawicz pojawiają się inne, interesujące osoby. Poszukiwanie informacji o tych osobach oraz opisywanych wydarzeniach zaowocowało niniejszym tekstem, który jest niejako notatką z tych dokumentów poszerzoną o sporą ilość osób i faktów powiązanych z tymi informacjami. Całość powoduje, że historia powstania parafii ożywa, uchwytne stają się pewne niuanse jak również możliwe jest postawienie tez oraz wyciągnięcie wniosków, więcej » .
Życie kulturalne w Borzęcinie (1898-1939) (Lucjan Kołodziejski) Organizatorem życia kulturalnego w Borzęcinie w latach 1898-1939 była miejscowa inteligencja. Jej powstanie było długotrwałym i złożonym procesem. W 1848 r. austriacki zaborca w Galicji zniósł średniowieczną zależność zwaną pańszczyzną, czyli przymusową pracę chłopa na polu pana w wymiarze od 2 do nawet 5 dni w tygodniu! Kolejnym ważnym wydarzeniem było przekształcenie borzęcińskiej szkoły parafialnej i utworzenie szkoły trywialnej w 1867 r. Następna istotna zmiana miała miejsce w 1877 r., gdy wprowadzono do klasy III naukę języka niemieckiego. Dzięki temu pochodzący ze wsi kandydaci do dalszej nauki w szkołach średnich (gimnazja w Bochni, Tarnowie i Krakowie, seminaria nauczycielskie w Tarnowie i Bochni) i w uniwersytetach: Jagiellońskim i Jana Kazimierza we Lwowie, mieli szansę dorównać w tym zakresie uczniom szkół miejskich. Wreszcie wzrost dochodów z gospodarstw rolnych rodziców pozwalał na pokrycie kosztów nauki, wyżywienia i zakwaterowania syna w miastach. więcej » Czy Herman Goetz, hodowca strusi w Abisynii był krewnym Antoniego Jana z Okocimia?(Andrzej Kobyłecki) Hermann Götz urodził się w roku 1878 w miejscowości Schwabisch Gmund w Południowych Niemczech. Jak podaje Bos[1], już od dzieciństwa marzył on o wyjeździe do Afryki i zamieszkaniu w niej. Marzenie swe zrealizował mając 23 lata, wkrótce po poznaniu w 1901 roku Hansa Janascha, urodzonego ok.1877 roku syna znanego niemieckiego geografa i ekonomisty Roberta Janascha. więcej » Rodzina ks. Brunona Boguszewskiego w świetle dostępnych dokumentów (Sławomir Pater) Po zrobieniu kwerendy m.in. w księgach chrztów, ślubów i zgonów parafii Strzelce Wielkie postaram się uzupełnić artykuł p.t. "Ks. Brunon Boguszewski zapomniany bohater" [1] o nowe i sprawdzone fakty/szczegółów jak również postawienie hipotez na podstawie znalezionych informacji. Najstarsza wzmianka o rodzinie Boguszewskich w księgach metrykalnych parafii Strzelce Wielkie pochodzi z 20 kwietnia 1834r kiedy to odnotowano urodzenie i chrzest Franciszki, Amelii (Emilii), Agnieszki Boguszewskiej córki Antoniego i Anny Błaszczykiewicz. więcej » Na początku było ich „tylko” osiem (Marek Białka) Nie zważając na wszelkie trudności i przeciwności losu, które towarzyszyły ich samotnej tułaczce, poszły za głosem serca w którym rozpoznały powołanie do służby Bożej. Historia niemal każdej z nich zaczyna się podobnie. Najpierw z miejsc swojego urodzenia wyjeżdżają „za chlebem” do Krakowa, aby poprzez pracę, pomóc swoim rodzinom i krewnym. Z miasta królewskiego gdzie było już sporo różnych zgromadzeń, za namową swojego spowiednika decydują się na wyjazd do Bośni, aby następnie wstąpić do klasztoru Zgromadzenia Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa "Nazaret" w prowincji Banja Luka w Bośni, gdzie było już kilka sióstr pochodzenia polskiego. Ówczesne siostry zakonne wywodziły się z rodzin polskich emigrantów, którzy w XIX w. opuścili Ojczyznę z przyczyn ekonomicznych i politycznych. więcej » Księgi zmarłych w latach 1683-1774 w Borzęcinie (Lucjan Kołodziejski) W Archiwum Parafialnym Borzęcina Górnego zachowała się 2 tomowa Księga Zmarłych /Liber Mortuorum z lat 1683-1774. Tom I liczy 48 kart, tom II 102 karty. Karty są zeszyte z sobą, nie posiadają twardej oprawy. Ich wymiary to 95 mm x 300 mm, tak zwanych dudek sądowych z okresu staropolskiego. Tom I nie ma ciągłości chronologicznej, zawiera metryki od 29 marca 1683 r. do 18 stycznia 1685 r., od 17 lipca 1685 r.do 1 maja 1710 r., od 1 października 1710 r.do 15 maja 1714 r., od 15 listopada 1714 r. do 15 maja 1717 r.i od 15 listopada 1717 r. do 15 lutego 1719 r. więcej » Ślub Stefana Komornickiego i Marii Goetz-Okocimskiej (Magdalena Smolska-Kwinta) 25 czerwca 1914 roku w krakowskim „Czasie” ukazała się notatka, poświęcona jednemu z ważniejszych wydarzeń towarzyskich, które szerokim echem odbiło się w całej Galicji i było długo komentowane przez ówczesne elity. W Okocimiu odbył się ślub Stefana Saturnina Komornickiego z Marią Geotz – Okocimską. więcej » Generał Stanisław Bobrowski i jego rodzina. (Magdalena Smolska-Kwinta) Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie wywodu genealogicznego i co się ściśle z tym wiąże pochodzenia społecznego rodziny Bobrowskich poprzez zweryfikowanie informacji o tej rodzinie, opublikowanych we wspomnieniach generała Stanisława Bobrowskiego i Adama Berestyńskiego oraz innych dokumentach odnalezionych w internecie i podesłanych przez administratora i czytelników portalu brzesko.ws. więcej »
Dr Aleksander Deiches (1880-1941/1942), adwokat, zastępca burmistrza i radny miejski w Brzesku. Dr Aleksander Deiches, znany i szanowany w Brzesku adwokat, urodził się w Krakowie w dniu 18.06.1880 roku [1], inną datę - 18.07.1880 r., podano na portalu Wielkiej Genealogii Minakowskiego, (wielcy.pl). Maturę zdawał w 1899 roku w II Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie studiował prawo na UJ w Krakowie, gdzie w roku 1906 otrzymał tytuł dr praw [2].W Brzesku mieszkał wraz żoną Franciszką z domu Krieger (ur. 1. 10. 1883) i jej siostrą Janiną w kamienicy w Rynku pod numerem 23. Kamienica ta należała do Żyda Loffelholza i zdaniem Jana Burlikowskiego jest najpiękniejsza ze wszystkich kamieniczek w Brzesku (budynek z wykuszem, przechodzącym w wieżyczkę), [3]. Panie prowadziły pracownię hafciarską,[1]. więcej »
Michał Mandziara – "Żołnierz Wyklęty", absolwent Gimnazjum w Brzesku O tym, że przedwojenne Gimnazjum w Brzesku wychowywało swoich uczniów w duchu patriotycznym, nikogo, kto miał możliwość zapoznania się z życiorysami wielu z nich zamieszczonymi na tym portalu, nie trzeba przekonywać. Poniżej chciałem przedstawić sylwetkę Michała Mandziary, absolwenta Gimnazjum w Brzesku z 1930 roku.[1], oficera piechoty WP II RP, AK, Polskich Sił Zbrojnych i członka organizacji „NIE”. Michał Mandziara urodził się w dniu 10 [2] lub 24 [3] września 1911 r. w Ernsdorf (obecnie Ukraina), w rodzinie Jana i Zofii z domu Kraweckiej (5.12.1984-3.08.1966) Ojciec Michała, Jan, pochodził z Miechowic Wielkich, gmina Wietrzychowice. Zarządzał majątkami szlacheckimi i nierzadko zmieniał miejsce pobytu. więcej »
Jan Klich poeta i działacz ludowy z Brzezowca. Jan Józef KLICH (1886-1971)- rolnik, poeta ludowy, działacz Towarzystwa Szkoły Ludowej, poseł na Sejm II RP trzeciej kadencji (w latach 1930-1935). Urodził się 24 czerwca 1886 r. w Brzezowcu i był mieszkańcem tej wsi, tak ściśle związanej z Brzeskiem. Działał także w Stronnictwie Ludowym, utrzymując zażyłe stosunki z Wincentym Witosem. Będąc dobrym mówcą, występował również na wiecach i manifestacjach. Jego ojciec Jan Klich zmarł w 1905 r., a matka Maria, z domu Pośladek, zmarła w 1918 roku. Jan Klich poślubił w 1909 roku Marię Pacurę. Klichowie mieli dziesięcioro dzieci, z których Bronisława, Jan i Mieczysław zmarli we wczesnym dzieciństwie, Stanisław zginął w bitwie o Wał Pomorski jako żołnierz II Armii Wojska Polskiego, Władysław zmarł w okresie powojennym, natomiast Tadeusz, Kazimierz, Maria zamężna Mączka, Zofia zamężna Sławecka oraz Janina zamężna Puchalska mieszkają w różnych częściach Polski. więcej » Starszy ułan Wojciech Biel z Uszwi wyzwalał Bolonię (Jacek Filip) Wojciech Biel odbył powszechną służbę wojskową w 5. pułku strzelców konnych, w którym złożył przysięgę 3 grudnia 1927 roku. W tym pułku, stacjonującym wówczas w Tarnowie i Bochni, spełnił 23-miesięczną powinność żołnierską, po czym został przeniesiony do rezerwy w stopniu ułana. Wprawdzie urodził się w Jasieniu 21 marca 1906 roku z ojca Antoniego i matki Agaty de domo Kaźmierczyk, ale rozkaz mobilizacyjny otrzymał w Uszwi, gdzie zamieszkał wraz z Honoratą, wkrótce po ślubie. Wojciech ukończył szkołę powszechną w Jasieniu. Był cieślą, ale zajmował się również rolnictwem. więcej »
Droga życiowa mjr. Mariana Tracza ze Lwowa, poprzez Rumunię, Palestynę i Anglię do Brzeska (Zbigniew Stós)
Marian Florian Tracz urodził się w dniu 16 sierpnia 1894 roku we Lwowie w rodzinie Jana i Gertrudy de domo Paff. Do szkoły powszechnej i wydziałowej chodził we Lwowie. Egzamin dojrzałości zdał w 1913 r., po ukończeniu nauki w Państwowym Seminarium Nauczycielskim. Od początku roku 1913 (jeszcze jako uczeń seminarium) do wybuchu wojny światowej był członkiem Związku Strzeleckiego, organizacji niepodległościowej, gdzie przeszedł przeszkolenie szeregowca. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości był w tym Związku wykładowcą i instruktorem (społecznie). więcej » Rodzina Mariana Tracza (1894-1951) majora Wojska Polskiego (Zbigniew Stós) Na cmentarzu parafialnym w Brzesku znajduje się grobowiec, w którym spoczywa, urodzony we Lwowie w dniu 16.VIII.1894 r. i zmarły w Brzesku w dniu 10.IV.1951 r., major Wojska Polskiego Marian Tracz, jego żona Józefa de domo Finster (18.II.1901-21.III.1963), córka Antoniego i Leonardy, urodzona w Jaremcze (obecnie Ukraina) oraz jego matka Gertruda (23.IX.1864-19.I.1950) de domo Paff, córka Józefa i Katarzyny Kreppel. Marian i Józefa Traczowie mieszkali we Lwowie przy ul. Tkackiej 39, a po wojnie zamieszkali (w różnym czasie) w Brzesku i tu dokonali żywota. więcej »
Wykaz Poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939 - 1946 (Zbigniew Stós) Poniżej zamieszczam listę żołnierzy z dawnego i obecnego powiatu brzeskiego poległych i zmarłych w walce z Niemcami przy boku aliantów. Listę uzupełniłem informacjami, jakie udało mi się odnaleźć w Internecie, dostępnej mi literaturze oraz w poprzednio zamieszczonych artykułach na tym portalu. Przy większości nazwisk znajduje się kilka skąpych informacji, dlatego liczę na współpracę osób odwiedzających portal brzesko.ws w zbieraniu i udostępnianiu wszelkich informacji dotyczących wymienionych żołnierzy a także wszystkich, którzy na tej liście nie znaleźli się, w tym poległych i walczących rodaków przy boku Armii Czerwonej. czytaj » Rodzina Żółtych z Dębna (Szymon Smaga) W Dębnie, przed II wojną światową przy drodze głównej Kraków - Tarnów znajdował się jeden z lepiej wyglądających domów. Mieszkał w nim Tadeusz Żółty z żoną Marią, dziećmi: Barbarą i Kazimierzem, oraz rodzice Tadeusza: Anna i Józef. więcej »
„Halina Srokówna - życiorys pisany fotografiami. (Barbara Leszczuk) Na fotografii "Przyjęcie nowych członków do Sodalicji Mariańskiej 9 VI 1929 r", zamieszczonej w artykule "Nieznane fotografie uczniów Gimnazjum w Brzesku - maturzystów z roku 1930", rozpoznałam dziewczynę z warkoczami. Wiem, że używała imienia Hala, ponieważ w zbiorach rodzinnych mam jej 2 zdjęcia z dedykacjami podpisanymi tym imieniem. Natomiast w rocznikach szkolnych z tego okresu nie znalazłam żadnej Haliny, gdyż imię ucznia oznaczano tylko pierwszą literą. więcej » Nieznane fotografie uczniów Gimnazjum w Brzesku - maturzystów z roku 1930 (Zbigniew Stós, Barbara Leszczuk) Wszystkie zamieszczone fotografie zostały zrobione przez Marię Srokową i pochodzą z albumu rodzinnego Barbary Leszczuk, córki Zdzisława Gdowskiego, absolwenta Gimnazjum w Brzesku z roku 1930. Fotografie są bardzo dobrej jakości i zupełnie dotychczas nieznane. Dlatego Pani Barbarze należą się wielkie podziękowania za ich udostępnienie oraz pomoc w identyfikacji niektórych widocznych na zdjęciach uczniów. więcej » Związki Radłowa z Okocimiem. (W. Dobrowolski) Rok 1871. 16 września tegoż roku w kościele radłowskim p. w. św. Jana Chrzciciela odbywają się śluby, pochodzącej z Radłowa, Teresy Felgel, l.25 z Michałem Rossknechtem l.25, zarządcą dóbr okocimskich. Młodej parze błogosławi ks. Marcin Goliński, tutejszy proboszcz, piastujący ten urząd w l. 1868-1877. Świadkami są: Jan Goetz -Okocimski, właściciel browaru oraz brat panny młodej, Konrad Felgel, inżynier kolei wiedeńskiej. więcej »
Daleka droga kapitana Bezarda (Krzysztof Bogusz) Mija blisko 3 lata od momentu gdy za sprawą przypadku, a być może z jakiejś innej przyczyny natrafiłem na artykuł Patryka Franiela pt.: „Polacy w Austro-Węgierskiej U-Bootwaffe”. Marynarka wojenna nigdy specjalnie mnie nie interesowała, ale stwierdziłem że zawsze to jakieś nowe informacje o I Wojnie Światowej i Monarchii Austro-Węgierskiej, której historia od kilku lat coraz mocniej mnie wciągały za sprawą rekonstrukcji historycznej. Lektura kilkunastu zdań wstępu i rozwinięcia wśród których autor zamieścił zdjęcia oficerów urodzonych w ówczesnej Galicji dały piorunujący efekt! W podpisie pod zdjęciem pierwszego z nich przedstawiającego kapitana Klemensa Bezarda pojawiła się bowiem nazwa Szczepanów! Gorączkowe myśli – kim był ten człowiek? Dlaczego nic o nim nie wiem? Może to tylko pomyłka? Może to inna miejscowość?więcej »
Po likwidacji getta w Brzesku we wrześniu 1942 roku wciąż przebywało w nim kilkudziesięciu Żydów. (Zbigniew Stós)
Sukces filmu "Lista Schindlera"(1993) w reżyserii Stevena Spielberga spowodował wzmożone zainteresowanie losami tytułowego bohatera. W roku 2004 David Crowe wydał 766-cio stronicową biografię zatytułowaną "Oskar Schindler: The Untold Account of His Life, Wartime Activities, and the True Story Behind the List". (Oscar Schindler: Nieopowiedziana Relacja Jego Życia, Wojennej Działalności i Prawdziwa Historia Za Listą). W jednym z rozdziałów książki autor opisuje korespondencję prowadzoną od kwietnia do 3 sierpnia 1942 r. przez adwokata dra Bolesława Zawiszę z Nathanem Wurzelem - współwłaścicielem fabryki naczyń emaliowanych w Krakowie. Fabrykę chciał kupić Oskar Schindler a dr Zawisza działał wtedy jako syndyk-likwidator przedsiębiorstwa. Wurzel w tym czasie przebywał w brzeskim getcie. więcej »
Wypędzeni w Warysiu (Henryk Walendowski) W czasie II wojny światowej masowe deportacje ludności cywilnej miały często miejsce. Stosowały je zarówno hitlerowskie Niemcy jak i stalinowska Rosja. Również i do Borzęcina docierali uchodźcy. Już we wrześniu 1939 pojawiła się ich pierwsza fala. Byli to uciekinierzy z terenu Wielkopolski i Śląska z terenów objętych działaniami wojennymi. W 1940 roku przymusowo wysiedlano Polaków z terenów włączonych do III Rzeszy, czyli ponownie z powyżej wymienionych obszarów. Wspomina o nich jednym zdaniem Alojzy Kobyłecki [1], nieco więcej uwagi poświęca im Józef Bratko [2]. Drugi kierunek dotyczył wschodnich rubieży Rzeczypospolitej, w tym jednak przypadku nie była to planowa deportacja, przyczyną były walki polsko-ukraińskie i obawy przed mordami z ze strony UPA i OUN. więcej » Z kinem „Bałtyk” na ty! (wspomina Andrzej Kupiec) Lata sześćdziesiąte oraz siedemdziesiąte ubiegłego stulecia w naszym małym mieście Brzesko to czas mojego dzieciństwa i wkraczania w tzw. wiek męski. Tutaj znałem każdą ulicę, stojące wzdłuż domy i wielu żyjących w nich mieszkańców, którzy w pocie czoła walczyli o codzienny byt. Głównym „żywicielem” miasta w moich młodych latach był, zresztą jak zawsze od blisko stu lat, Browar Okocim. więcej » O testach przeprowadzonych w Brzesku przez Szybowcowy (Latawcowy) oddział Fotograficzny armii austriackiej Archiwum austriackie, to kopalnia dokumentów i zdjęć z okresu I wojny światowej. Wiele zdjęć z tego archiwum miałem już okazje przedstawić czytelnikom. Tym razem Krzysztof Bogusz znalazł w nim prawdziwą perełkę. Są to dokumenty dotyczące zupełnie nieznanego do tej pory epizodu jaki miał miejsce na jednym z lotnisk polowych, które funkcjonowały w Brzesku na początku 1915r. więcej » Wspomnienia Zbigniewa Kormana z czasów szkolnych i trochę przedszkolnych, spędzonych w Brzesku. W zakładce Historia mogą czytelnicy znaleźć kilkadziesiąt wspomnień związanych z historią Miasta Brzeska i Okolic (zobacz »), przesłanych przez czytelników portalu. Poniżej zamieszczam wspomnienia, przysłane przez mojego, niewiele ode mnie starszego kolegę z lat młodzieńczych, z którym mam okazję, po latach, spotykać się na piknikach Stowarzyszenia Przyjaciół Miasta Brzeska i Okolic w Chicago. czytaj » Czarownice z Jadownik, Maszkienic i Iwkowej. Dziesięć lat temu zamieściłem na portalu informacje o Józefie Smorugu, czarowniku z Rząchowej czytaj » (k. Szczurowej), Józef Smorug żył i "czarował" na początku XX wieku. Nie groziły mu więc ani sądy miejskie, ani wiejskie. Tego szczęścia nie miało wiele kobiet w wieku XVI i XVII., kiedy to w sądach świeckich bardzo często rozpatrywano sprawy z oskarżenia o "robienie czarów". Z zachowanych zapisów ksiąg sądowych możemy dowiedzieć się o kilku takich "czarownicach" z Jadownik, Maszkienic i Iwkowej. Czytając obecnie te notatki, niektórzy mogą uznać je za zabawne, ale wszyscy zdajemy sobie sprawę, że ofiarom tych prześladowań do śmiechu nie było, a bardzo często takie sprawy kończyły się wyrokami śmierci. więcej »
Piękne dni wspomina Andrzej Kupiec. Przeglądając internetową stronę www.brzesko.ws, natknąłem się na artykuły dotyczące historii Ogródka Jordanowskiego w Brzesku, od początku jego powstania do dzisiejszej smutnej, moim zdaniem, teraźniejszości, bowiem oglądając dzisiejsze zdjęcia, naprawdę trudno odkryć „dawnych wspomnień czar”. W moim przypadku chodzi o lata 1963 – 1971; moje dzieciństwo. więcej »
Parę słów na temat pobytu 47 Rezerwowej Dywizji Piechoty w powiecie brzeskim (Zbigniew Stós) 47. Rezerwowa Dywizja Piechoty (RDP) została utworzona 25.08.1914 r. Tworzyły ją: 93. rezerwowa brygada piechoty (217. rezerwowy pułk piechoty i 218. pułk piechoty) i 94. rezerwowa brygada piechoty (219. rezerwowy pułk piechoty i 220. pułk piechoty), rezerwowy oddział (szwadron) kawalerii nr 47, 47. rezerwowy pułk artylerii polowej, dywizjon artylerii ciężkiej Posen 1, 47. rezerwowa kompania saperów. Żołnierze dywizji - poza dywizjonem artylerii ciężkiej z Poznania - rekrutowani byli w zachodnich Niemczech (okolice Frankfurtu nad Menem, Mühlheim, Wiesbaden). Dywizja weszła w skład XXIV Korpusu Rezerwowego i wraz z nim w skład 5. Armii. W pierwszych dniach wojny skierowana została na Front Zachodni, ale nie brała aktywnego udziału w walkach. więcej » Mieliśmy swoją Wenecję. Wspomina Andrzej Kupiec. Kiedy przed wieloma laty przyjechałem do Brzeska, nie omieszkałem odwiedzić „mojej Wenecji”. Osiedle to było już przeznaczone do likwidacji. Mieszkała na nim ostatnia rodzina, czekając na nowe lokum. Zaspokajając ciekawość, wszedłem do jednego z opuszczonych mieszkań. Za drzwiami wejściowymi na prawo prowadziły schody na pierwsze piętro. Przez okno można było dostrzec „kawałek” Wenecji. Przez chwilę byłem znowu małym chłopcem... więcej » Zamieszczone poniżej zdjęcia przedstawiają jedną z drużyn 56 Galicyjskiego Pułku Piechoty hr. Dauna ks. Thiano z Wadowic, tzw. "Jacki", w której służył Stanisław Sroka, ur. w 1895 r. w Borzęcine Górnym. Pierwsze zdjęcie zostało zrobione w Jakobeny (Iacobeni) - miejscowość położona w południowej Bukowinie (Rumunia), gdzie pułk stoczył jedną ze swoich bitew w dniu 30.03.1917 r. więcej »
Stefania Gurdowa zaliczona do grona znanych fotografów XX wieku miała swoją pracownię także w Brzesku.
Poniższe zdjęcie przysłał do mnie Jarosław Piekarz z następującym komentarzem - Przesyłam zdjęcie mojego dziadka z młodych lat. Nie ze względu na datę wykonania, ale dlatego, że niezmiernie zainteresowała mnie pieczątka na zdjęciu. Pytałem kilka osób interesujących się historią Brzeska, i nikt nie miał informacji, aby taki fotograf działał w Brzesku w okresie międzywojennym (patrz napis w prawym dolnym narożniku: S. GURDOWA, FOTOGRAF, BRZESKO). więcej »
Prekursorzy zespołu "Jadowniczanie" (Zbigniew Stós, Jarosław Piekarz) Wszyscy w Jadownikach wiedzą, że zespół "Jadowniczanie" powstał w 1981 roku z inicjatywy śp. Zofii Wawreniuk - nauczycielki, która wzbudziła zainteresowanie folklorem młodzieży tej miejscowości. Pani Zofia prowadziła działalność na łonie kultury znacznie, znacznie wcześniej. Kiedy w roku 1973 Komitet Frontu Jedności Narodu z okazji Święta Odrodzenia założył honorową księgę powiatu, do której wpisano po raz pierwszy nazwiska ludzi zasłużonych dla Ziemi Brzeskiej, znalazło się w niej między innymi nazwisko Zofii Wawreniuk [1]. więcej »
Koło Związku Inwalidów Wojennych w Brzesku w latach międzywojennych. (Zbigniew Stós) Dzięki działaniom podjętym przez Marka Białkę, wieloletniego współpracownika portalu, udało się uratować dla potomności nieznaną zupełnie brzeskim historykom fotografię przedstawiającą działaczy Związku Inwalidów Wojennych w Brzesku. Zdjęcie zostało zrobione na przełomie lat 1920/1930. Jan Burlikowski w swojej Kronice Miasta Brzeska 1385-1944 w ogóle nie wspomina o istnieniu takiego Związku. Dlatego dla wielu osób interesujących się historią miasta jest to duża niespodzianka. Związek Inwalidów Wojennych w Polsce, z siedzibą w Krakowie, został powołany w pierwszym kwartale 1919 r. Kiedy powstało Powiatowe Koło w Brzesku - nie wiadomo. więcej » Posiadłość Wilhelma hr. Żeleńskiego w Państwie Brzesko w 1831 r (Magdalena Smolska-Kwinta, Zbigniew Stós) Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielem dóbr brzeskich został Franciszek Witalis hr. Żeleński z Żelanki (ok. 1741-1805) herbu Ciołek, Szambelan królewski Stanisława Augusta Poniatowskiego, starosta umyski, podskarbi krakowski, starosta biecki, poseł kilku kadencji sejmu, w tym Sejmu Czteroletniego, dziedzic Brzezia, właściciel Łętowic, Brzeska, Morska i Słotwiny. więcej »
Testament Wilhelma hr. Żeleńskiego (Magdalena Smolska-Kwinta, Zbigniew Stós) Testament, Bogu Wszechmogącemu a miłosiernemu, duszę moją, którą stworzyć raczył w opiekę polecam, żebrząc miłosierdzia Jego. Ciało moje ma być pochowane w Witowie w kościele, gdy nie dali od tego miejsca umrę nad mil 20, inaczej mam leżeć gdzie umrę. Żona moja ma mi postawić nagrobek, przy pogrzebie nie ma być żadnych okazałości. Na 200 ubogich przeznaczam złotych reńskich 200, co przy pogrzebie rozdane być ma. Żonę moją Adelajdę z Białuskich hrabinę Żeleńską chcę mieć i stanowię dziedziczką całego mego majątku tak nieruchomego jako i ruchomego, nic a nic z całego ogółu majątku nie wyłączając pod następującymi warunkami, więcej » Najstarszy ocalały do dziś pomnik we Lwowie (Zbigniew Stós)
W roku 1975udało mi się ocalić przed zniszczeniem kilkadziesiąt zdjęć (płytek szklanych) należących do mjr. Mariana Tracza, którego rodzina po wysiedleniu z kresów wschodnich zamieszkała w Brzesku. Marian Tracz po zakończeniu wojny powrócił z Zachodu do Polski i dołączył do rodziny.Zmarł w 1951 r. i pochowany jest na cmentarzu parafialnym w Brzesku.Poniżej zamieszczam dwa uratowane zdjęcia, na których widoczny jest obelisk ku czci Jana III Sobieskiego. Widoczny na tych fotografiach napis na kamieniu różni się jednak od napisu, który cytowałem wcześniej i którego treść podają przedwojenne oraz współczesne przewodniki turystyczne. więcej»
Ludwik Chodacki, amerykański duchowny z Dębna.Roma Numrych (Jakubas) W tym roku minęła osiemdziesiąta rocznica jego śmierci. Urodził się 24sierpnia 1873 roku, w tym samym domu co jego ojciec i rodzeństwo.Niewiele może być dostępnych wiadomości dotyczących wczesnych lat dziecinnych, ale zapewne niczym się nie różnił od innych dzieci. Skromny dom, jak wszystkie inne pozbawiony bieżącej wody,oświetlenia, liczne rodzeństwo, choroby...Mogła go wyróżniać wiedza czerpana od ojca, byłego żołnierza i dlatego obeznanego nieco ze światem, a może po prostu to, że chłopiec tak garnął się do nauki, że rodzice zdecydowali o jego dalszej edukacji. Pierwsza szkoła była zapewne skromna, kilkuklasowa, być może był to ten budynek z czerwonej cegły, który jeszcze stoi naprzeciw kościoła w Dębnie, wiecej»
Tomasz Supergan i jego rodzina
Mariusz Gałek przysłał zdjęcia rodziny Tomasza Supergana i skan jego książeczki wojskowej, Jarosław Rubacha postarał się odczytać z nich, co było możliwe. Udało też się dotrzeć do dat urodzin, ślubów i śmierci na podstawie ksiąg parafialnych a ja to wszystko koordynowałem i opracowałem. W ten sposób mam okazję zaprezentować czytelnikom kilka informacji biograficznych o zwykłej rodzinie ze Strzelec Wielkich, gmina Szczurowa.więcej »
Śladem zdjęć. Włodzimierz Baranowski – brzeski starosta powiatowy.(Jacek Filip) W 1932 roku Włodzimierz Baranowski zaczyna pełnić obowiązki starosty powiatowego w Brzesku. Niestety, nie zachowały się dokumenty, na podstawie których moglibyśmy dzisiaj w miarę dokładnie odtworzyć działania tego urzędnika na naszym terenie, dlatego pozostaje oparcie się na tych, do jakich udało się dotrzeć. więcej »
Przyczynek do biografii rodziny Filipkiewiczów i Staffów osiadłych w Brzesku w I połowie XX w. (Zbigniew Stós i inni)
Cz. I Rodzina inż. Romana Filipkiewicza Roman Filipkiewicz urodził się w 1871 r. w Krakowie. Naukę w szkole średniej rozpoczął w 1883r. w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie (obecnie I LO im. Nowodworskiego) [18],(*) a zakończył w roku 1892, w I Cesarsko-Królewskiej Wyższej Szkole Realnej w Krakowie (obecne V LO im. Adama Witkowskiego) [19] (*). Uczniowie tej Szkoły byli przyjmowani bez egzaminów wstępnych na Politechnikę Lwowską. Roman Filipkiewicz studiował w Politechnice Lwowskiej w latach 1892-1897, na Wydziale Inżynierii [1] (*). Był synem Jana i Marii z d. Włodarczyk [2]. więcej » * * * * * Cz. II Rodzina Stanisława Staffa pracownika Browaru Okocim i mieszkańca "Staffówki" na Brzezowcu.
Jan Staff prowadził cukiernię w Stanisławowie także w czasie okupacji. Po zakończeniu wojny wraz z żoną Marią przyjechali do Brzeska i zamieszkali razem z synem i synową na Brzezowcu. Jak wspomina p. Barbara Palej, sąsiadka Staffów z Brzezowca, "Rodzice Stanisława zajmowali dwa pomieszczenia na piętrze. Ojciec był mało komunikatywny z sąsiadami w przeciwieństwie do jego żony. Maria Staff była bardzo ciepłą osobą, która często przychodziła do moich rodziców a później i do mnie. Była niskiego wzrostu, mówiła z charakterystycznym wschodnim akcentem. więcej »
Czy w kościele w Brzesku-Słotwinie znajduje się rzeźba Piusa Welońskiegoa może Zygmunta Langmana ?(Zbigniew Stós) Po ukazaniu się na portalu artykułu "Parę słów na temat powojennych losów wyposażenia pałacu Goetzów", w którym poruszony został także temat stojącej przed wojną w Pałacu, a później zaginionej rzeźby w brązie Gladiator – dłuta Piusa Welońskiego, czytaj » napisał do mnie jeden z czytelników. więcej »
Lokalne zabytki -publikacje z przed lat odszukane w bibliotekach cyfrowych.
|