| | Ludzie walki zbrojnej i ruchu oporu Adamus Józef (1917 - 1999 ) ur. w Okocimiu, żołnierz tułacz - biografia i wspomnienia
Anioł Antoni Julian, [1907-1940],por. sł. st. piech.[1936], pośm. kpt.[2007] Ur. 16 VIII 1907 w Brzesku, syn Antoniego i Heleny z Foglów. Mieszkał w Tarnowie. Uczęszczał do II gimnazjum męskiego, gdzie otrzymał świadectwo dojrzałości. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Maz.- Komorowie. Promowany na stopień ppor. sł. st. piech. 15 VIII 1933 z przydziałem do 68 pp we Wrześni na stanowisko d-cy plutonu. Do stopnia por. awansowany 22 XII 1936 z starszeństwem od 1 I 1936. Przeniesiony z 68 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza. W latach 1938-1939 d-ca plutonu w szkolnej kompanii KM w Batalionie KOP „Berezwecz”. Po mobilizacji w 1939 d-ca plutonu moździerzy w 1 kompanii CKM I Batalionu (Berezwecz) 2 pp KOP w składzie 1 Brygady Górskiej, którą dowodził płk dypl J. Gaładyk. W kampanii wrześniowej 1939 dowodzi plutonem w walkach z Niemcami w rejonie Węgierskiej Górki, potem w walkach odwrotowych nad Sanem i w rejonie Ulowa na Lubelszczyźnie. W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. W IV 1940 zamordowany w Charkowie przez funkcj. NKWD. Pośmiertnie postanowieniem prezydenta RP z 5 x 2007 mianowany kpt. piech. (źródło: Dz. Pers. Nr 9 z 15 VIII 1933; R. Rybka – K. Stepan. Rocznik oficerski 1939. Kraków 2006; Charków. Księga Cmentarna. W-wa 2003; J. Pomorski. KOP w obronie Rzeczypospolitej 1924-1939. Pruszków 1998.)
| Badowski Wiktor Tadeusz (1902-1940). Żołnierz Legionów Józefa Piłsudskiego, uczestnik Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Za męstwo w wojnie polsko – bolszewickiej z rąk Marszałka Józefa Piłsudskiego odznaczony Krzyżem Walecznym na Polu Chwały oraz Orderem za udział w Wojnie 20 – lecia. Wykładowca Wyższej Szkoły Oficerskiej Artylerii Konnej w Toruniu. W trakcie oficerskiej kariery zawodowej w Wojsku Polskim służy w Wojskowej Szkole Łączności w Zegrzu, w garnizonach w Brześciu, Próżanie i Koszarce na Podlasiu. W 1935 roku przeniesiony do Brygady Korpusu Ochrony Pogranicza „Podole” w Czortkowie gdzie pełni funkcję Zastępcy Dowódcy Brygady. Po odejściu ze stanowiska Dowódcy Brygady Generała Stefana Grota Roweckiego zostaje Dowódcą Brygady KOP „Podole”. 17 września po wkroczeniu do Polski sowietów spieszy na pomoc polskim oddziałom walczącym z nawałą sowiecką pod Tarnopolem. Trafia do niewoli sowieckiej i obozu jenieckiego w Kozielsku. W kwietniu 1940 roku w lasach katyńskich k/Koziej Góry rozstrzelany przez NKWD na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKPB z 5 marca 1940 roku. 9 listopada 2007 roku, w trakcie uroczystości ku czci ofiar zbrodni katyńskiej „Katyń – Pamiętamy”, które miały miejsce na Placu Piłsudskiego w Warszawie decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 października 2007 roku awansowany na stopień Majora Wojska Polskiego. więcej »
Barwiołek Michał, Chor. s. Jakuba i Agaty z Niesiołów, ur. 15 IX 1895 w Tymowej k. Brzeska. Działacz niepodległościowy, uczestnik I wojny światowej w 3 pp Leg. i wojny 1918–1921 w 4 pp Leg. Trzykrotnie ranny. Służył w 28 pp i w 3 pp Leg. Odznaczony VM 5 kl. i KW dwukrotnie. Żonaty ze Stanisławą z Czajkowskich, miał córkę Krystynę i synów Edmunda oraz Kazimierza. zm. Katyń.
źródło: CAW, VM 65-5740, KN 6 VI 1931, KZ 10–1372; MiD WIH, L.W. 054/3 z 5 V 1940.
Blok Franciszek [1900-1968], oficer sł. st. piechoty WP kpt. [ 1933], żołnierz konspiracji POZ/ZWZ/AK/NIE/DSZ, działacz WiN, ps. „Jacek”, „Grażyna”, „Potocki”, „Soplica” vel Józef Witek. Kmdt Obwodu AK/NIE/DSZ Brzesko, kierownik Rady WiN Brzesko – Inspektorat Rejonowy Tarnów AK- Rejon Wschodni WiN. Okręg Kraków AK/WiN., więcej » Błoniarz Adolf ORP Orkan, okręt, któremu dane było przetransportować zwłoki gen. Sikorskiego z Gibraltaru do Wielkiej Brytanii, niestety, nie dotrwał do końca wojny. Został bowiem zatopiony na Północnym Atlantyku przez niemiecki okręt podwodny. Większość marynarzy wraz z dowódcą okrętu zginęła tragicznie, uwięziona pod pokładem okrętu lub w płomieniach z eksplodujących zbiorników paliwa. Nasz rodak, niestety, znalazł się na liście poległych. więcej »
| Bobrowski Stanisław (1896-1990) - generał broni, honorowy admirał floty stanu Nebraska, odznaczony Orderem Zakonu Maltańskiego, Kanclerz Kapituły Orderu Polonia Restituta. Od ponad roku szukałem cos więcej na jego temat. Bezskutecznie. I oto 10 marca 2005 r. spotkała mnie niespodzianka. Obszerny artykuł o generale wydrukował w Dzienniku Polskim Pan Jacek Sypień - historyk z wykształcenia, który dotarł do notatek spisanych przez generała. czytaj » Zachęcam was do przeczytania tego interesującego artykułu. Kończy się on takimi zdaniami. "Swoje wspomnienia zaczął spisywać w 1986 roku. Zajęło mu to trzy lata. Był już wtedy niewidomy. Zmarł w 1990 roku. Po jego śmierci, córka Krystyna przesłała wspomnienia ojca do znajomych w Polsce z prośbą o naukowe opracowanie i wydanie drukiem. Nic z tego nie wyszło. Teraz dwie grube teczki zawierające 330 pomieszanych stron maszynopisu niedawno trafiły do mieszkającej w Olkuszu Bożeny Szczygieł Gruszyńskiej, znajomej Krystyny Bobrowskiej, która stara się je uporządkować. A może w Brzesku, czy Okocimiu znajdą się osoby lub instytucje, które będą chciały wydać drukiem wspomnienia swego niezwykłego krajana?" Nawiązałem kontakt z autorem artykułu, a przez niego z Panią Bożeną Gruszyńską. Udało mi się także zainteresować sprawą dr Jarosława Rubachę, który aktualnie uczestniczy w pracach seminarium doktoranckiego dawnego Wojskowego Instytutu Historycznego i ma styczność z najwybitniejszymi polskimi historykami wojskowości. I udało się! Pamiętniki gen. Stanisława Bobrowskiego "W służbie Rzeczypospolitej. Moje wspomnienia", w opracowaniu dr Jarosława Rubachy; ISBN-83-89729-75-X,Warszawa 2006, B5, ss.351 + il. cz-b. 32 są juz w sprzedaży. Wicej wiadomości związanych z pamietnikami generała zamieszczane są tutaj ».
| Cierniak Jan, mjr, ur. 3.6.1896 r. w miejscowości Pojawie. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Zaborowie, podjął naukę w Gimnazjum i Liceum w Nowym Sączu, gdzie zdał maturę. Następnie rozpoczął studia medyczne, których jednak nie ukończył, gdyż w roku 1920 wybrał karierę wojskową. więcej»
Czapkiewicz – Kostka Stanisław [1893-1961], legionista, urzędnik sądowy, działacz społeczny, żołnierz ZWZ/AK, ps. „Sprężyna”, vel Józef Gołda, vel Józef Leszczyński, vel Józef Przybylski. Ur. 31 X 1893 w Skawinie, syn Czesława /urzędnika/ i Melanii z d. Hoessel. Po ukończeniu szkoły ludowej w Skawinie uczęszczał do gimnazjum realnego w Krakowie, a następnie studiował na Wydziale Prawa UJ w Krakowie. Od 1918 pracuje w sądownictwie, początkowo jako asesor, potem komornik Sądu Grodzkiego w Wadowicach, potem od 1937 przeniósł się do Brzeska, gdzie pracuje jako komornik miejscowego Sądu Grodzkiego. Aktywny członek Związku Legionistów Polskich, Związku Strzeleckiego, działa społecznie w Straży Pożarnej i „Sokole”. W organizacjach tych piastował różne funkcje. Organizował obozy letniskowe nad morzem dla młodzieży zwłaszcza biednej. więcej »
| Czuperska-Śliwicka Anna Olga, lekarz, urodziła się w Bielczy w dniu 10 lipca 1908 r. w rodzinie Herminy (z d. Niedojadło) i Pawła Kraweckich. W konspiracji od grudnia 1939 r. Używała pseudonimów: "Anna", "Hanna", "Anna Podkowa", "doktor Anna", "dr Podkowa", "Wilga". Współpracowała z mjr. Józefem Ratajczakiem ps. "Karolczak”. Jej mieszkanie przy ul. Nowogrodzkiej 31 m 19 było głównym punktem kontaktowym Komendy Okręgu Pomorskiego SZP–ZWZ. Aresztowana przez Gestapo wraz z mężem Henrykiem i mjr. Ratajczakiem w nocy 23/24.11.1940 r., po denuncjacji członka ZWZ "Józefa Olszewskiego”. Przeszła ciężkie śledztwo w Gestapo przy al. Szucha. 24.12.1940 r. jako więzień została lekarzem na oddziale kobiecym, tzw. "Serbii", w szpitalu więziennym Pawiaka. W 1941 r. przez kilka miesięcy pracowała także w kolumnie sanitarnej Pawiaka. Wraz z zatrudnieniem na stanowisku lekarza została wprowadzona w działalność konspiracyjną ZWZ na terenie więzienia. Współorganizowała kobiecą komórkę wywiadu więziennego ("998") Oddziału II KG ZWZ-AK i była jego kierowniczką w szpitalu kobiecym Pawiaka, więcej »
Damasiewicz Zbigniew (1921 -.2006) harcerz, więzień nr 260 w Auschwitz, Sachsenhausen, Natzweiler i Dachau. Wspomnienia pobytu w obozach » | Dziadowiec Michał – Starszy posterunkowy Policji Państwowej. Syn Stanisława i Karoliny urodzony 02 października 1898 roku w Przyborowie, rozstrzelany w kwietniu 1940 roku w Twerze. Od 1923 roku służył w Policji Państwowej na posterunku w Bochni. Stąd 8 września 1939 roku uciekał na wschód. Tu trafia do niewoli sowieckiej i obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Rozstrzelany przez NKWD w Twerze na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKPB z 5 marca 1940 roku. Pogrzebany w masowych mogiłach w Miednoje. Miał 3 córki: Stanisławę, Izabellę i Teresę. Stanisława i Izabella mieszkały w Krakowie, natomiast Teresa była nauczycielką w Białymstoku. Mieszkał w Okocimiu, żona pochodziła z Łysej Góry. 9 listopada 2007 roku, w trakcie uroczystości ku czci ofiar zbrodni katyńskiej „Katyń – Pamiętamy”, które miały miejsce na Placu Piłsudskiego w Warszawie decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 października 2007 roku mianowany na stopień aspiranta Policji Państwowej. Za życia odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 oraz Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę w Policji. Pracował jako pisarz w kancelarii policji.
| Godzik Władysław J. Ppor. - 1920-1976 („Skrzat”, „Ptasznik”) - cichociemny Urodził się 11 lutego 1920 r., w Niwce w powiecie brzeskim (obecnie gmina Radłów pow. tarnowski - przypis Zb.S.). Syn Michała i Marii z domu Gołąb. W latach 1926/27 uczęszczał do szkoły powszechnej w Brzesku. Od 1930 roku uczył sie w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym w Brzesku. W 1938 r., zdał egzamin dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim-Wydział Prawa. !939 rok tak jak dla wielu to okres wojny. Unika aresztowania i melinuje się na Wołyniu u rodziny. 28 czerwca 1940r., zostaje aresztowany przez NKWD i zesłany na Syberię. Po tzw., amnestii 6 września 1941 r., zwolniony i zaciąga się do Armii gen. Andersa. Przekracza granicę sowiecko-perską będąc pod dowództwem brytyjskim. 27 sierpnia 1942 r., wypłynął z Durbanu na s/s „Laconia”. 12 września statek zostaje storpedowany przez niemiecką łódź podwodną U-156. Po kilku dniach dryfowania w łodzi ratunkowej zostaje wyłowiony przez Francuzów (krążownik należał do rządu Vichy), zostaje internowany i dostarczony do Casablanki.
Uwolniony po kapitulacji Maroka w Algierii, przez Gibraltar przedostał się do Anglii ( 6 grudnia 1942r.). W Anglii został przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej NW. Odbył szkolenie w zakresie radiotelegrafii, zaprzysiężony 19 stycznia 1944 roku. Przerzucony do bazy we Włoszech. Awans ze starszeństwem na podporucznika (18.X.1944). W nocy z 17/18 października 1944r., odbył skok do Polski, w ramach operacji lotniczej „Wacek 1”. Przydzielony do Podokręgu AK Piotrków Oddział V. Był zastępcą dowódcy i dowódcą plutonu radiołączności. Wojna dla cc „Skrzata” skończyła się we wrześniu 1945r., gdzie „ujawnił się” w Komisji Likwidacyjnej b., AK we Włochach. Pod Warszawą. Po wojnie jako jeden z nielicznych cc nie był represjonowany ( brak informacji). Odznaczony Virtuti Militari V klasy.
źródło: Wiesław Kutek: Gdzie są chłopcy z tamtych lat... Z cyklu historia regionalna: Cichociemni powiatu tarnowskiego, pilźnieńskiego, bocheńskiego, brzeskiego. Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie.
Gurgul Józef, dr (1915-1992) ur. w Porębie Uszewskiej, żołnierz BCH i AK, m.in. brał udział w akcji przekazania anglikom części rakiety V-2, publicysta "Tygodnika Ilustrowanego", "Młodej Awangardy", "Wieści" i "Gazety Krakowskiej", długoletni profesor LO w Brzesku. wiecej »

Hojnowski Stanisław Piotr, płk, był żołnierzem wojska polskiego, dowódcą 45 pułku piechoty walczącego z Niemcami we wrześniu 1939r w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego. Urodził się 28 czerwca 1893 r. w Jadownikach w powiecie brzeskim, woj. małopolskie, jako syn Andrzeja i Anny z Lubowieckich - rolników; wyznanie rzymsko-katolickie. W 1912 r. ukończył 8-klasowe gimnazjum w Bochni. Egzamin dojrzałości złożył w dniu 25 września 1912 r. Biegle władał w piśmie i w mowie językiem polskim i niemieckim. więcej »
| Jakubowski Józef Władysław, ur. 22.stycznia 1901 roku w Jasieniu, dr filozofii, we wrześniu 1939 roku służył w randze ppor. w 75 pułku piechoty. Zamordowany w Katyniu w 1940 r. Po paru miesiącach poszukiwań udało mi się dotrzeć do dwóch wnuczek Józefa Jakubowskiego - Katarzyny Szymańskiej - Borginon (dziennikarka i korespondentka radia RMF FM w Brukseli) i Antoniny Szymańskiej (mieszka obecnie w Holandii), które pieczołowicie przechowują pamiątki po dziadku. więcej »
Kątski Marcin Kazimierz herbu Brochwicz (ur. 1635 w Kątach (gmina Iwkowa), zm. 1710 w Kamieńcu Podolskim) − kasztelan krakowski, wojewoda kijowski, generał artylerii koronnej, starosta przemyski. Generał Marcin Kątski został patronem Szkoły Podstawowej w Kątach w gminie Iwkowa w październiku 2013 r. Syn Wojciecha i Anny ze Stogniewów. Studiował w Akademii Krakowskiej i w Paryżu. Na koszt Jana Kazimierza w latach 1653-1657 poznawał sztukę wojenną we Francji, służąc w wojsku francuskim pod rozkazami Kondeusza, a także w Niderlandach.
W latach 1663-1664, będąc podpułkownikiem piechoty, brał udział w zadnieprzańskiej wyprawie króla Jana Kazimierza, gdzie odznaczył się podczas oblężenia Głuchowa oraz w bitwie pod Nowogrodem Siewierskim. W 1666 roku został pułkownikiem artylerii, a w 1667 – generałem artylerii koronnej, mając zaledwie 32 lata. W 1669 roku w obronie własnej zabił w pojedynku starostę krośnieńskiego Jana Karola Fredrę. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa ruskiego w 1674 roku[3]. Był marszałkiem sejmików województwa ruskiego w 1675 i 1676 roku[4]. Brał udział we wszystkich kampaniach Jana Sobieskiego, walnie przyczyniając się do jego sukcesów, m.in. pod Chocimiem, Żórawnem, Wiedniem i Parkanami. Jako jedyny dowódca artylerii z wojsk sprzymierzonych zdołał przeprowadzić 28 dział przez góry Lasu Wiedeńskiego i użyć ich w bitwie. W kampanii bukowińskiej z 1685 roku dowodził strażą tylną wojsk polskich, odpierając ogniem artylerii i piechoty ataki osmańskie. Brał udział w kolejnych wyprawach bukowińskich 1686 i 1691 roku. więcej »
| Klisiewicz Walenty (1888-1973) organizator powstańczej służby medycznej, lekarz. Urodzony w Borzęcinie pow. Brzesko, w rodzinie chłopskiej. Dyplom uzyskał w 1914 r.w Krakowie. W latach 1914-1918 lekarz w wojsku austriackim. Od czerwca 1919r. w Wojsku Polskim jako kapitan. Pełnił służbę m.in. jako referent higieny szefostwa sanitarnego Dowództwa Okręgu Generalnego w Krakowie. Urlopowany z Wojska Polskiego; od 11.03.1921 r. objął funkcję z-cy szefa sanitarnego Dowództwa Obrony Plebiscytu. W trzecim powstaniu był lekarzem naczelnym etapu, a od drugiej dekady maja tegoż roku referentem w Dziale Sanitarnym Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych. Następnie długoletni lekarz w Rzeszowie. (Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982, Instytut Śląski w Opolu, s.211) więcej »
| Koczwara Józef (1889-1978) plk. , ur. w Mokrzyskach, w latach 1914-1917 żołnierz Legionów Polskich, od września 1918 w Wojsku Polskim, od kwietnia 1937 r. dowódca 1 Grupy Pancernej. W kampani wrześniowej był dowódcą broni pancernej Armii "Prusy". W czasie okupacji był m.in. Glównym Inspektorem Służby Ochrony Powstania w Komendzie Głównej AK pod pseudonimen "Zbigniew". Brał czynny udział w Powstaniu Warszawskim. Odznaczony Krzyżem Walecznych (1922 rok), Virtutii Militari V kl. (1923 rok), Złotym Krzyżem Zasługi (1929 rok) i Krzyżem Niepodległości (1931 rok), więcej »
Kolasiński Stanisław, Kpt. – 1916 („Ulewa”;”Śmiga”) - cichociemny
Urodził się 16 listopada 1916r., w Mokrzyskach w powiecie brzeskim. Syn Ferdynanda i Anny Madej. W roku 1935 ukończył gimnazjum w Brzesku, uzyskując świadectwo dojrzałości. W tym samym roku wstąpił na kurs podchorążych rezerwy przy 82 pp syberyjskim im. T. Kościuszki. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowie-Komorowie. 1 października 1938 roku awansował na podporucznika. Został przydzielony do 6 pp Legionów 1 DP Legionów w Wilnie. Kampania września 1939 roku to udział w bitwach i odwrocie. Ranny przebywa w szpitalu w Zamościu do 15 listopada 1939r., skąd ucieka do Tarnowa i melinuje się u rodziny. 5 stycznia 1940r., przekracza granicę węgierską. Po upadku Francji ewakuował się do Anglii (21 .VI .1940r.) Wcielony do 1 Brygady Strzelców w Biggar. Zgłosił się do służby w kraju we wrześniu 1942r. po przeszkoleniu skok do Polski w nocy z 13/14 marca 1943 roku w trakcie operacji „Door”. Po aklimatyzacji w kwietniu 1943 roku przydział do Kedywu AK Okręgu Lwów. Brał udział w licznych akcjach dywersyjnych w rejonie Lwowa. Dywersja –sabotaż, a także obrona ludności polskiej przed bandami UPA. W 1944r., w związku z akcją „Burza”, został dowódcą oddziału 2 kompanii 19pp AK. Zgarnięty przez Niemców w czasie obławy i wywieziony do Wiednia, następnie do Hamburga. Przeszedł obóz pracy skąd zbiegł w maju 1945 roku. Przedostał się do Wielkiej Brytanii i w dniu 5 maja 1945 roku zgłosił się do Polskich Sił Zbrojnych. Przydział do 2 Brygady 4 DP , objął stanowisko dowódcy 1 kompanii. W PSZ pozostawał do 16 września 1946 r. Od 10 listopada 1951 roku przebywa w Niemczech Zachodnich, podejmując pracę w strukturach WiN-u. Do 1953 roku przebywa w Niemczech, a po rozwiązaniu struktur winowskich wrócił do Wielkiej Brytanii. Był czynnym członkiem Koła Spadochroniarzy Cichociemnych AK. Aktywnie uczestniczy w pracach koła będąc jego prezesem. Założyciel Fundacji AK, od 1984r., członek Rady Fundacji AK. Po 1956 roku odwiedzał rodzinę w Polsce. Po śmierci żony Krystyny (1994) zdecydował powrócić na stałe. 11 listopada 1996 roku zamieszkał u siostrzeńca w Zbylitowskiej Górze. Zmarł osiem dni później i został pochowany na cmentarzu komunalnym w tarnowskiej dzielnicy Krzyż. Odznaczony: Virtuti Militari V klasy., 2-krotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Obecnie jako jeden z nielicznie żyjących cichociemnych mieszka w Londynie. więcej » źródło: Wiesław Kutek: Gdzie są chłopcy z tamtych lat... Z cyklu historia regionalna: Cichociemni powiatu tarnowskiego, pilźnieńskiego, bocheńskiego, brzeskiego. Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie.
| Kuklewicz Józef urodził się w Iwkowej w roku 1912 jako syn Andrzeja i Karoliny Kuklewicz z domu Grzymek. Szkołę podstawową skończył w Iwkowej, do gimnazjum uczęszczał w Tarnowie. Po maturze studiował na Uniwersytecie Jagielońskim w Krakowie na wydziale prawa. W czasie studiów jako oficer w randze podporucznika został powołany do wojska i brał udział w interwencji na Zaolziu. Następnie ok. 20 stycznia 1939 roku został powołany na ćwiczenia do macierzystej jednostki wojskowej w Przemyślu. W czasie Kampanii Wrześniowej dostał się do niewoli rosyjskiej i został umieszczony w obozie w Starobielsku, skąd rodzina otrzymała kartkę. Został rozstrzelany pod Charkowem, gdzie przeprowadzano egzekucję jeńców ze Starobielska. (Nota biograficzna spisana przez siostrę Zofię Świder z domu Kuklewicz, Kielce 2005 r.) Po zamordowanym pozostało niewiele pamiątek, trochę korespondencji i pism (głównie z IPN-u).  |  |  |  |  | Zdjęcie z lat szkolnych | Patent oficerski | Formularz korespondencyjny genewski od J. Kuklewicza | Wiadomość od J. Kuklewicza z obozu (13.9.1942) | Informacja od Polskiego Czerwonego Krzyża (1960 r.) | Kopie dokumentów sporządzono z oryginałów przechowywanych w IPN w Krakowie. | | Kutek Tadeusz (1917-2003) - kapitan, student Szkoły Marynarki Wojennej na Oksywiu w 1939 roku, członek załogi niszczyciela "Grom", był więźniem obozu koncentracyjnego w Dachau, członkiem brytyjskiej marynarki wojennej, a następnie komendantem statku szkoleniowego dla kandydatów na oficerów marynarki handlowej Wielkiej Brytanii. Po zakończeniu służby w marynarce założył w Anglii sieć biur podróży "Fregata". Był także jednym z inicjatorów rozmów w sprawach regularnych połączeń lotniczych pomiędzy Wielką Brytania a Polską. W latach 1979-80 był inicjatorem nawiązania kontaktów między koncernem Boeing'a a PLL LOT. Swoje doświadczenie i talent przeniósł do USA, gdzie współtworzył Stowarzyszenie Polsko-Amerykanskich Biur Podroży. Kpt. Kutek był także znanym i cenionym radiowcem, znawca tradycji, obyczaju i historii Polski. Od 1995 był autorem cyklicznych programów radiowych w Chicago, które miały formę atrakcyjnej gawędy historycznej, wiecej »
| Łobodziński Jan- urodził się 28 maja 1897 roku w Czchowie. Ukończył Szkołę Wydziałową im. ks. St. Konarskiego w Brzesku. Po ukończeniu szkoły wstąpił 18 sierpnia 1914 r. do Legionów Polskich. Początkowo służył w 2 pułku III. Baonie X. Kompanji. Następnie do 24 sierpnia 1915 r. pełnił służbę w Komendzie Placu w Sandomierzu, a później od 24 września 1915 r. w Baonie Uzupełniającym w marszu z Sandomierza na front wołyński. Po otrzymaniu przydziału do V. baonu III. Kompani I. Brygady J. Piłsudskiego, brał udział w potyczce pod Bielską Wolą, w bitwie pod Solbieszycami i Wólką Gałuzińską. W dalszym ciągu brał udział w bitwach pod Hulewiczami, Kubłami, Kamiemuchą aż 4 listopada 1915 r. pod Wielkiemi Niedźwiedziami (Bolszoje Niedźwieżye) został ciężko ranny, wskutek czego jest obecnie inwalidą wojennym. Jako rekonwalescent w latach 1916-1919 ukończył w krakowskiej Akademii szkołę handlu, a po ukończeniu tejże odbył kurs z rachunkowości państwowej i dla kierowników sklepów Kółek Rolniczych. W czasie wojny polsko-bolszewickiej brał czynny udział w Komitecie Obrony Narodowej. Od 1920-1925 r. pracował w organizacjach rolniczych początkowo jako handlowy lustrator sklepów Kółek Rolniczych, a później również w charakterze sekretarza Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Nowym Sączu. W tym czasie ukończył v Krakowie kurs 'spółdzielczy, następnie założył i prowadził spółdzielnię jajczarską. Przez szereg lat prowadził Spółdzielnię Inwalidzką w Nowym Sączu.
Radny miasta Nowego Sącza, poseł na Sejm IV i V kadencji II Rzeczypospolitej (1935-1939), więzień Sachsenhausen, członek Zarządu Głównego Związku Inwalidów Wojennych. Przez pewien czas pracował na terenie Związku Strzeleckiego w Nowym Sączu, gdzie był członkiem Zarządu Powiatowego. Odznaczony był m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Orderem „Virtuti Civili".
LUBICZ - NYCZ LESZEK WŁADYSŁAW, ppłk sł. st. WP, instruktor wychowania fizycznego, artylerzysta i szermierz, medalista olimpijski z Los Angeles (1932). Urodzony 20 sierpnia 1899 w Brzesku, syn Henryka i Konstancji z Junosza - Borkowskich. Uczęszczał do miejscowej szkoły ludowej. W związku z pracą ojca jako lekarza na terenie zachodniej Małopolski rodzina często zmieniała miejsce zamieszkania. Leszek naukę rozpoczął w gimnazjum w Bochni, by kontynuować ją w tzw. II gimnazjum w Nowym Sączu. 14 lutego 1916 r., przerywając kształcenie, wstąpił ochotniczo do Legionów Polskich, służąc w 6 pułku piechoty, a następnie od 24 listopada 1916 do 29 września 1917 r. – w 1 pułku artylerii. Zwolniony z Legionów Polskich, powrócił do Nowego Sącza, gdzie w 1917 r. w macierzystym gimnazjum zdał maturę, więcej »
Maj Jan, Przod. PP, s. Jana i Wiktorii, ur. 13 VII 1899 w Strzelcach Małych. Do policji przyjęty 16 I 1925. We wrześniu 1939 pełnił służbę w Kdzie Pow. w Kowlu. Odzn. BKZ. zm. 1940, Miednoje.
Maj Tadeusz (19.04.1916-10.11.2013), porucznik, obrońca Tobruku, lotnik. Urodził się w Strzelcach Małych. Po skończeniu szkoły powszechniej trafił do wojska. Marzył o lotnictwie, ale na tych marzeniach zastała go wojna, w której uczestniczył jako żołnierz 16. Pułku Piechoty . Po kapitulacji i przekroczeniu granicy rumuńskiej trafił do obozu internowania na Węgrzech, skąd po ucieczce wrócił do kraju. Został kurierem. W 1940 roku zaciągnął się do tworzonej w Syrii Brygady Karpackiej. Przez Palestynę, Egipt trafił do Tobruku, gdzie za bohaterską postawę 14 listopada 1941 roku został osobiście odznaczony przez gen. Władysława Sikorskiego Krzyżem Walecznych. Młodzieńcze marzenie o lotnictwie spełniło się w 1943 roku w Iraku, skąd jako kandydat na pilota trafił do Anglii, gdzie przeszedł szkolenie bojowe. W Dywizjonie 300 latał maszyną Avro Lancaster. W Royal Air Force otrzymał numer 706841. Za zasługi bojowe został odznaczony licznymi medalami. więcej »
| Majka Józef, kpt, ur. 26.5.1903 roku w Zaborowie. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Zaborowie, podjął naukę w Gimnazjum w Brzesku a następnie w Bochni. Uczestnik wojny polsko – bolszewickiej. Ukończył studia z filologii klasycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. więcej »
Merak Juliusz, Karol, Franciszek, urodzony 19 XI 1895 r. w Jadownikach syn Michała i Mieczysławy z Kalinowskich. Uczęszczał do gimnazjum w Bochni i w latach 1907-1912 do c.k. Państwowego Gimnazjum w Mielcu. W 1907 r. zorganizował uczniowską grupę samokształceniową, nazywaną „Kołem Meraka”. Uczestniczył też w działalności tajnych organizacji niepodległościowych. Używał pseudonimu ‚Szczęsny’. Maturę zdał (z odznaczeniem) w Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie, a następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. więcej » |
| Piękosz Józef (1901-1940) Uczestnik wojny polsko – bolszewickiej 1920 roku, Komendant Policji Państwowej w miejscowości Czudel, powiat Sarny, województwo wołyńskie. Rozstrzelany przez NKWD w Twerze na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKPB z 5 marca 1940 roku. Pogrzebany w masowych mogiłach w Miednoje. 10 listopada 2007 roku, w trakcie uroczystości ku czci ofiar zbrodni katyńskiej „Katyń – Pamiętamy”, które miały miejsce na Placu Piłsudskiego w Warszawie odczytany pod numerem 9488 i awansowany na stopień Przodownika Policji Państwowej przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego. więcej »
Piotr Rabiasz vel Rabiarz Piotr, St. post. PP, s. Marcina i Marii z Górskich, ur. 5VI 1899 w Tymowej. W I wojnie w armii austriackiej. W WP od 15 XII 1918 do 7 VII 1921. W policji służbę pełnił w woj. poleskim – od 1 VII 1923 w Kdzie Pow. w Łunińcu, skąd 29 III 1925 przeniesiony do Kmdy Pow. Brześć n. Bugiem. Od 6 IV 1925 – i nadal we wrześniu 1939 – na Post. w Motykałach pow. brzeski. St. post. mian. 1 IV 1934. Odzn. MDzON , BMzaDS. L. 038/2 (50), 4899. zm. 1940, Miednoje
Rakowski Roman - urodził się w Tymowej, mieszkał w Brzesku, uczeń brzeskiego liceum. Wobec groźby aresztowania wyjechał do Mościc. Jako harcerz w 1940 r. złożył przysięgę w Szarych Szeregach. Walczył jako żołnierz Polski Podziemnej ZWZ i Armii Krajowej. Jako podchorąży pod nazwiskiem GRAD został skierowany do KEDYWU (Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej). Dnia 20 lipca 1944 r. po akcji Burza został rozbrojony i osadzony w więzieniu a następnie wcielony do II Armii Wojska Ludowego w Jarosławiu. Zdezerterował i ukrywał się w Brzesku do stycznia 1945 r. W porozumieniu z przełożonymi Armii Krajowej podejmuje służbę w Ludowym Wojsku Polskim pod własnym nazwiskiem i został skierowany do Marynarki Wojennej, z której udało mu się wycofać w 1948 r.
Ukończył studia prawnicze oraz aplikację sędziowską. Zatrudnia się jako radca prawny w Inowrocławiu a następnie w Gdańsku. W 1965 r. ponownie aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa pod zarzutem nieujawnienia w dokumentach, służby w Armii Krajowej. Po czterech miesiącach zostaje uniewinniony i powraca do pracy jako prezes wojewódzkiej jednostki Społem w Gdańsku. Obecnie mgr Roman Rakowski mieszka w Gdańsku.
Ropek Józef, ur. 27.03.1901 roku w Pomianowie (pow. Brzesko). Żołnierz II Korpusu Polskiego (3 batalion saperów w 3 Karpackiej Dywizji Piechoty). Uczestnik walk o Monte Cassino 11-29.05.1944 i Anconę 18.07-09.08.1944. Odznaczony: Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Gwiazdą za wojnę 1939-45, Gwiazdą Italii, Pamiątkową Odznaką 3 Dywizji Strzelców Karpackich, więcej »
Rzepka Kazimierz Por. 1915-1943 („Ognik”) - cichociemny. Urodził się 1 marca 1915 roku w Biadolinach Szlacheckich w powiecie brzeskim, syn Szczepana i Honoraty z d. Solak. Uczył się w Korpusie Kadetów Nr 3 w Rawiczu, gdzie w 1934 otrzymał świadectwo dojrzałości. W latach 1934-1936 w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Maz.-Komorowie. Promowany nas stopień ppor. sł. st. piech. 15 X 1936 z przydziałem do 8 pp Leg. w Lublinie na stanowisko d-cy plutonu. W latach 1938-1939 d-c plutonu w 1 kompanii CKM I batalionu 8 pp Leg. W kampanii wrześniowej 1939 bierze udział na stanowisku d-cy 3 kompanii w I batalionie 8 pp Leg. w składzie 3 DP Leg. Walczył pod Ilżą 8-9 IX 1939, potem na Lubelszczyźnie. Po zakończeniu kampanii wrześniowej 1939 przedostał się na Wegry, potem do Francji. Uczestnik kampanii francuskiej w VI 1940 w szerach 1 ppgren. W składzie 3 dgren. Podczas walk ranny, dostał się do niewoli niemieckiej. W VI 1941 zbiegł z niewoli i przez Hiszpanię próbował przedostać się do Gibraltaru. Ujęty przez Hiszpanów i uwięziony przez ponad pół roku w obozie Miranda de Ebro, skąd uciekł i przez Gibraltar drogą morska w V 1942 dotarł do Wlk. Brytanii. Przeszkolony w dywersji. Zaprzysiężony 26 XI 1943. Skok w nocy z 20/21 II 1943 / przydział do Kedywu Okręgu AK Lwów jako d-ca ośrodka dywersyjnego „Wschód”. [1] . Wykonuje wiele akcji sabotażowo-dywersyjnych. W Okręgu Lwów w tym czasie działało pięciu cichociemnych, a późniejszym okresie dołączyło kolejno jeszcze dwóch. Była to bardzo mocne wzmocnienie tamtejszych terenów AK. Cichociemni spełniali ważną i znaczącą rolę w strukturach AK. Ich wyszkolenie sprawiało, że byli przydzielani do obszarów gdzie bardzo często musieli walczyć z dwoma wrogami, sowietami i Niemcami. Porucznik „Ognik” na trwale zapisał się w tamtejszych strukturach Armii Krajowej. [2]
Zmarł na udar serca 26 XI 1943 w Krzywczycach k. Lwowa w czasie odskoku po akcji dywersyjnej na linii kolejowej Lwów-Krasne. [1915-1943], kadet, ppor. sł. st. piech.[1936], por. CC [1943], w AK ps. „Ognik” Odznaczony: KW 4x.v [1]
Podobno jego zwłoki ekshumowano z Krzywic i przeniesiono na Cmentarz Obrońców Lwowa. W rodzinnej miejscowości w Biadolinach k/Tarnowa jest na cmentarzu tablica pamiątkowa [2]
źródło:
1. Księga Pamięci Kadetów II RP. W-wa 2001; Tajny Dz. Awansowy Nr 5 z 15 X 1936; R. Rybka- K. Stepan. Rocznik oficerski 1939. Kraków 2006; H. Żelewski. Dzieje bojowe 8 pp Leg. Lublin 1984.J. Tucholski. Cichociemni. W-wa 1985: tenże: Spadochroniarze. W-wa 1991; J. Węgierski. Komendy Lwowskiego Obszaru i Okręgu AK 1941-1944. Kraków 1997 2. Wiesław Kutek: Gdzie są chłopcy z tamtych lat... Z cyklu historia regionalna: Cichociemni powiatu tarnowskiego, pilźnieńskiego, bocheńskiego, brzeskiego. Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie.
|
| Sochański Marian (1899-1954), absolwent Gimnazjum w Brzesku z 1918 r., oficer Wojska Polskiego, legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, radca ds. mniejszości narodowych w MSW, wicewojewoda lwowski i nowogródzki. Odznaczony między innymi Krzyżem Walecznych za obronę odcinka w wojnie polsko-radzieckiej, Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta. Zmarły w wyniku prześladowań UB. więcej »
| Sochański - Śreniawa Mieczysław, por. - zginął w akcji plebiscytowej na Spiszu i Orawie. Służył w 1 Pułku Artylerii Górskiej stacjonującego w Nowym Targu. W dniu 9.11.1919 r. został postrzelony w miejscowości Kiezmark (dziś Słowacja) i tam był leczony w lazarecie, po czym w dniu 17.11.1919 przewieziono do Nowego Targu, gdzie zmarł 24.11.1919 r. Leży pochowany na cmentarzu w Nowym
Targu. więcej » |
Sukiennik Jerzy Jan Stanisław (1912-1941) urodził się w Brzesku 28 kwietnia 1912 roku. Wraz z rodziną mieszkał na ulicy Bocheńskiej (obecna Kościuszki numer 55 - malownicza mała przedwojenna willa). Brał udział w wojnie obronnej w 1939 roku latając jako obserwator w 31 eskadrze rozpoznawczej, która wchodziła w skład lotnictwa armii Karpaty. Po klęsce wrześniowej przez Rumunię a potem Francję ewakuował się do Anglii. Otrzymał tam przydział do formowanego właśnie 305 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej” im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Formowanie dywizjonu zakończono po koniec sierpnia 1940 roku. więcej »
Sumarówna Janina, ur. 1902 w Uszwi (*). Od 1930 wykonywała zawód lekarza. W czasie okupacji niemieckiej prowadziła gabinet lekarski w Tomaszowie Mazowieckim. Została aresztowana za kontakty z pracownikami tajnej drukarni i osadzona w Krakowie na Montelupich. Tam torturowana po czym wywieziona do KL Ravensbruck, a stamtąd do obozu pracy kolo m. Luneburg. W kwietniu 1945 została ewakuowana do Sassel koło Hamburga. Po wyzwoleniu obozu chorą na tyfus zaopiekował się Szwedzki Czerwony Krzyż i została przewieziona do szpitala w m. Kristianstad w Szwecji. Tam zmarła 10 maja 1945 i została tam pochowana. źródło: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945, Warszawa 1980, s. 382 Od admina: Dzięki pomocy czytelników portalu, udało się ustalić, że Janina Sumara urodziła się w Zawadzie Uszewskiej. Niestety nie udało mi się dotrzeć do jej fotografii.
Wilk Tadeusz, major. Urodził się 1. lipca 1915 r. w Kętach (woj. krakowskie). W wojnie obronnej 1939 r. walczył w szeregach tarnowskiego 16. Pułku Piechoty. Po wkroczeniu wojsk sowieckich do Sędziszowa, we wrześniu 1944 r., został aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagrów. Z katorgi wrócił w listopadzie 1947 r. Po rekonwalescencji, rozpoczął pracę zawodową w Zakładach Piwowarskich w Głubczycach, a następnie w Okocimiu i Brzesku, z którym związał swoje dalsze losy. więcej »
Wojtanowski Stanisław Karol, Ur. 14 XI 1900 Szczurowa pow. Brzesko. Syn Stanisława i Marianny. Po ukończeniu szkoły ludowej w Szczurowej, uczył się w gimnazjum realnym w Brzesku, gdzie zdał maturę. Jesienią 1918 wstępuje ochotniczo do WP. Brał udział w szeregach 9 pap w wojnie polsko-ukraińskiej, potem skierowany na front wojny polsko-bolszewickiej. Od 15 VIII 1920 do 15 II 1921 w Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu. Awansowany do stopnia ppor. sł. st. art. z starszeństwem 01 II 1921, więcej »
Woźniczka Władysław, Ppor. , .s. Jana i Marii z Purchlów, ur. 14.11.1910 r w Zaborowie. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Lesznie (1929). Nauczyciel w szkole powszechnej w m. Udział, pow. Głębokie. Ukończył kurs w BPRPiech. nr 5 w Krakowie. Należał do 86 pp. Ppor. mianowany ze starsz. 1 I 1934, bdd. (CAW, AP 1556, 4262; MiD WIH, L.W. 022/1 z 9 IV 1940; AM 1067). więcej »
Wójcik Jan, starszy przodownik Policji Państwowej Jan Adam WÓJCIK był synem Tomasza i Anny ze Smajdów. Urodził się 26 grudnia 1895 roku w Sterkowcu, w domu nr 36. Był funkcjonariuszem polskiej Policji Państwowej, jeńcem obozu w Ostaszkowie, zamordowanym w 1940 roku przez NKWD w Twerze (wówczas noszącym nazwę Kalinin), pochowanym następnie w Miednoje. więcej » |
Zimetbaum, Mala - ur. w Brzesku w dniu 20 stycznia 1918 roku (wg aktu urodzenia nr 2/1918). Akt nadania imienia nosi datę 26 stycznia 1918r. Była najmłodszym dzieckiem z pięciu dzieci sprzedawcy (kupca) Pinkas Zimetbaum falsze Hartman (ur. 16.06.1881 r.) i jego żony Chaja Feigla z rodu Schmeltzer (ur. w 1881 r.). Ślub zawarli w brzesku w dniu 5 lipca 1905 r. W marcu 1928 roku, mając 10 lat wyemigrowała z rodziną do Antwerpi w Belgii. Tutaj wstapiła w szeregi Hanoar Hatzioni - odpowiednik polskiego harcerstwa, zrzeszajacą młodzież w wieku od 7 do 25 lat. Pracowała jako krawcowa dla firmy Maison Lilian (duża firma mody w Antwerpi) a następnie jako wielojęzyczna (mowiła płynnie po polsku, niemiecku, francusku, flamandzku i angielsku) sekretarka w małym biznesie diamentowym. Od początku wojny działała w belgijskim ruchu oporu. Została aresztowana 22 lipca 1942 r. i trzy tygodnie później (15 sierpnia) wywieziona do Auschwitz. W obozie w Birkenau pracowała jako 'lauferin' - goniec obozowy. W dniu 24 czerwca 1944 uciekła wraz z Edwardem Galińskim, ale oboje zostali złapani miesiąc później (24 lipca) i odtransportowani z powrotem do Auschwitz-Birkenau. Tam zostali zamordowani w dniu 15 sierpnia 1944 r. On został powieszony, ona podcięła sobie żyły (w trakcie czytania wyroku) - zostala pobita, i przewieziona do krematorium. Chociaż nie postawiono jej żadnego pomnika, nie upamiętniono ją na znaczku ani też nie nazwano żadnej ulicy jej imieniem, nie została zapomniana. Istnieją spisane wspomnienia jej krewnych i współwięźniów z obozu. W archiwach można znaleźć parę zdjęć, jakieś oficjalne dokumenty i pięć notatek napisanych przez nią w obozie. Ponadto odnośniki do jej krótkiego życia znaleźć można w ponad 100 publikacjach. Między innymi śmierć Mali opisał także Wiesław Kielar w "Anus Mundi: 1500 dni w Aschwitz/Birkenau". W roku 1989 Jacek Bławut i Michał Żarnecki z TV polskiej nakręcili 45 min. film dokumentalny pt. "Tšdliche Romanze. Eine Liebe im KZ" (Śmiertelny Romans. Miłość w obozie koncentracyjnym) a w roku 1995 ukazała się jej biografia - Sichelschmidt, L. (1995). Mala - ein Leben und eine Liebe in Auschwitz [Mala - a life and a love in Auschwitz]. Bremen, D: Donat Verlag. Historia obozowej miłości Mali i Edka była także inspiracją dla Nikos Karvelas z Grecji do napisania w 2002 roku musicalu "Mala" z Anna Vissi (Grecka gwiazda pop) w roli głównej. Dla tych co chcieliby przeczytać o tragicznej miłości Mali i Edka, pozwoliłem sobie na opisanie tej historii tutaj »
|
Zydroń Piotr Jan st. marynarz . Pochodził z Okocimia. Był członkiem załogi O.R.P. "Orzeł", wspaniałego polskiego okrętu podwodnego w czasie II Wojny Światowej. Utonął wraz z okrętem, przypuszczalnie pomiędzy 24 maja, a 1 czerwca 1940 r. We wrześniu 1939 r. załoga wraz z okrętem została internowana w Talinie. Po spektakularnej ucieczce pod osłoną nocy do Anglii, O.R.P. "Orzeł" pozostaje w służbie marynarki brytyjskiej, aż do maja 1940, kiedy to nie powrócił do bazy z kolejnego rejsu patrolowego na Morzu Północnym. więcej »
|
|