Daleka droga kapitana Bezarda
(Krzysztof Bogusz)
2018-12-07
Daleka droga kapitana Bezarda
Mija blisko 3 lata od momentu gdy za sprawą przypadku, a być może z jakiejś innej przyczyny natrafiłem na artykuł Patryka Franiela pt.: „Polacy w Austro-Węgierskiej U-Bootwaffe”. Marynarka wojenna nigdy specjalnie mnie nie interesowała, ale stwierdziłem że zawsze to jakieś nowe informacje o I Wojnie Światowej i Monarchii Austro-Węgierskiej, której historia od kilku lat coraz mocniej mnie wciągały za sprawą rekonstrukcji historycznej. Lektura kilkunastu zdań wstępu i rozwinięcia wśród których autor zamieścił zdjęcia oficerów urodzonych w ówczesnej Galicji dały piorunujący efekt! W podpisie pod zdjęciem pierwszego z nich przedstawiającego kapitana Klemensa Bezarda pojawiła się bowiem nazwa Szczepanów! Gorączkowe myśli – kim był ten człowiek? Dlaczego nic o nim nie wiem? Może to tylko pomyłka? Może to inna miejscowość? Całe mnóstwo pytań bez odpowiedzi... Pierwsze poszukiwania nie dały wielkich efektów. Osoby interesujące się lokalną historią nie kojarzyły osoby kapitana Bezarda. Bardziej znana im była osoba Jana Bezarda - oficera armii austriackiej, topografa, konstruktora busoli tzw. "bezardy", pułkownika dyplomowanego Wojska Polskiego. W 99 rocznicę śmierci Klemensa Bezarda 21 lutego 2016 r. wysłałem informację o swoim „odkryciu” do Zbigniewa Stósa – właściciela portalu brzesko.ws, do którego co jakiś czas podsyłałem ciekawostki historyczne związane z Brzeskiem. Efektem tego był pierwszy artykuł „Rocznica śmierci kapitana Klemensa Ritter von Bezarda” (czytaj »), który w jakiś sposób przywracał po kilkudziesięciu latach zapomnienia pamięć o kapitanie Bezardzie w jego rodzinnych stronach. Kilkanaście dni później z pomocą księdza prałata Władysława Pasiuta udało się odnaleźć w księgach parafialnych informację potwierdzające fakt jego chrztu w Szczepanowie.
Pierwsze pytania rodzą jednak kolejne. Dlaczego nikt o nim nie słyszał? Co stało się z rodziną? A także gdzie się uczył, jaka była jego kariera wojskowa, gdzie walczył i jak zginął na kilka miesięcy przed zakończeniem I Wojny Światowej? Od tamtego momentu udało się znaleźć odpowiedzi na wiele z tych pytań. Wszystko to za sprawą dziesiątków godzin spędzonych na przeszukiwaniu internetowych archiwów, a także pomocy życzliwych ludzi udostępniających swoje materiały lub służących wiedzą. Efektem poszukiwań jest artykuł zamieszczony w wikipedii, zobacz » Artykuł prezentuje niezwykle ciekawy życiorys naszego krajana – kapitana aż 4 austro-węgierskich okrętów podwodnych, urodzonego z dala od morza, w niewielkim Przyborowie na skraju ówczesnej monarchii, blisko 900 km od miejsca gdzie przyszło mu służyć.
Historia Jego życia pokazuje jak ulotna jest pamięć – pomimo, że życiorys mógłby stanowić scenariusz wciągającego filmu, ślepy los i burzliwe dzieje sprawiły, że na długie lata pamięć o nim zaginęła. Kolejny zbieg okoliczności (a może algorytm Facebooka wyświetlający artykuły które mogą zainteresować danego użytkownika) blisko 100 lat później sprawił, że znów o nim możemy wspominać i opisywać jego losy.
Przed nami kolejne wyzwania – jak upamiętnić Jego osobę? Może będzie, to tablica pamiątkowa w miejscu, gdzie się urodził? Ulica Jego imienia w rodzinnej miejscowości? A może i film – jak pisałem – życiorys miał filmowy...
Krzysztof Bogusz
|