Stanisław i Władysław Koczwara z Jasienia  (Waldemar Libera)  2020-06-30

W placówce brzeskiej, SZP i ZWZ, obok Wojciecha Kapustki („Rawicz”) i Stanisława Czapkiewicza („Sprężyna”) ważne miejsce zajmowali m. in.: Antoni Ciszewski, por. Florian Filip („Krab”, później „Poraj”, który po aresztowaniach w 1940 r. odbudowywał i kierował placówką), Józef Gancarz, Jan Gardziel (TG „Sokół”), Karol Habryło (TG „Sokół”) – nauczyciel, Michał Habryło (TG „Sokół”), Jakubowski – sekretarz sądu, sierż. Jan Jarosz „Straszewski”, Józef Kijak (TG „Sokół”), sierż. Stanisław Koczwara z Jasienia (kierował placówką wywiadu na poczcie brzeskiej do momentu swojego aresztowania oraz rozprowadzał prasę konspiracyjną do dowódców plutonów), Antoni Kędzierski, Ignacy Patolski (TG „Sokół”), Stanisław Paździora (dowódca placówki - TG „Sokół”), Tomasz Sroka (TG „Sokół”), Michał Wojs „Okrzeja” (TG „Sokół”), Wojciech Wojs (TG „Sokół”), Kazimierz Streer, Wiktoria Sobol („Ewa”), Zenon Sobol („Tur”), Jakub Witek (TG „Sokół”), Stanisław Wrona, Józef Zabiegała. W/w. jako pierwsi wstąpili do konspiracyjnej organizacji SZP lub od razu do ZWZ. Przy tym niektórzy z nich złożyli przysięgę 11 listopada 1939 r.
W 1942 r. w skład plutonu wchodził obserwator (Władysław Koczwara „Olszyna”), goniec „Boruta” i trzy drużyny skadrowane po 6 ludzi. Pierwszą dowodził kpr. Władysław Wójcik „Dom”, drugą kpr. „Bicz”, a trzecią plut. Bronisław Styrna? „Wątroba”. Mężem zaufania w tej placówce tak w okresie SZP, jak ZWZ i AK (do 1945 r.) był mgr Franciszek Wielgosz, a za utrzymywanie łączności z komendą obwodu od 1942 r. był odpowiedzialny Władysław Koczwara „Olszyna”. Zorganizował on drużynę łączności, w skład której weszły: Maria Dobrowolska, Janina Kronenberg, Helena Przepiórka, Kazimiera Gładka „Jaśmin”. [1]

Stanisław Koczwara, ur. 27.09.1913 r.,[2] po aresztowaniu został wysłany do obozu Gross-Rosen, skąd w dniu 16.02.1945 r. został przetransportowany do obozu koncentracyjnego w Mauthausen, gdzie zmarł w dniu 3 marca 1945 r., [3] (*). Tablica pomordowanych zamontowana na murze cmentarza parafialnego w Brzesku - jako miejsce śmierci Stanisława Koczwary wskazuje błędnie Oświęcim [4]. Podobnie jak monografia "Brzesko. Dzieje miasta i regionu" [5]. Stanisław nigdy nie był w Auschwitz.

Na cmentarzu parafialnym w Jasieniu znajduje się symboliczna tablica informująca o śmierci Stanisława Koczwary w obozie niemieckim, bez podania nazwy obozu. Najprawdopodobniej rodzina, robiąc ten nagrobek, nie wiedziała, w którym obozie zmarł. Według dokumentu odnalezionego w Archiwum Państwowym w Bochni Stanisław Koczwara został uznany za zmarłego w dniu 12.31.1946 r. (Numer aktu zgonu 84/49).

Władysław Koczwara w mundurze nie-niemieckiego pracownika poczty (**). (ze zbiorów Zbigniewa Stósa)	Grób Władysława Koczwary na cmentarzu w Jasieniu

(*) Data śmierci Stanisława Koczwary nie do końca jest przesądzona. Chociaż na liście zmarłych w KL Mauthausen data śmierci 3.03.1945 r. podana jest przy nazwisku "naszego" Stanisława Koczwary [3], to na liście poszkodowanych opracowanych przez IPN [6], przypisana jest do Stanisława Koczwary o innej dacie urodzenia. O ile miejscowość urodzenia Stanisława Koczwary syna Ludwika na liście IPN podana jest jako Kopaliny J. (na pewno jest to skrót od Jasień), miejscowość urodzenia "drugiego" Stanisława Koczwary (nie podane jest imię ojca) określona jest jako Kopaliny. Miejscowość o takiej nazwie znajduje się w powiecie bocheńskim w gminie Nowy Wiśnicz. Otwarte więc dalej jest pytanie, która informacja o dacie śmierci Stanisława s. Ludwika jest prawdziwa; ta podana przez Muzeum w Mauthausen czy przez IPN?