Majątki ziemskie i ich właściciele w 30-leciu międzywojennym w powiecie brzeskim  (bap)  2020-10-03

w powiecie brzeskim

W 2015 roku Instytut Pamięci Narodowej i Polskie Towarzystwo zorganizowało wystawę „Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w dwudziestym wieku”. Wystawa ta opowiadała o polskim ziemiaństwie i jego losach w XX w.

„Europa w rodzinie” to nie tylko rodzinne koneksje polskiej arystokracji z rodami europejskimi. Rodzina ziemiańska i majątek ziemski były często miejscem, do którego sprowadzano nowe rozwiązania cywilizacyjne i innowacje techniczne (np. specjalistyczne hodowle i uprawy) z kapitalistycznego Zachodu. Odbywało się to zwykle dzięki studiom młodych ziemian na uczelniach zachodnich, praktykom w majątkach na Zachodzie, kontaktom gospodarczym, podróżom zagranicznym. „Wyższe urodzenie pociąga za sobą przede wszystkim większe obowiązki, a nie tylko przywileje”, pisał w 1939 r. Wincenty Lutosławski. Ziemianie pełnili często rolę lokalnych liderów społecznych, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego i kulturalnego swoich regionów.

„Europa w rodzinie” to także metafora losów wielu ziemian po wybuchu II wojny światowej w 1939 r. W jej wyniku rodziny ziemiańskie zostały rozproszone po całym świecie — wielu z nich przebywa na emigracji do dziś, ale to właśnie dzięki silnym więzom rodzinnym utrzymują nieustannie kontakt z krajem i działają na jego rzecz.

Wystawa opowiada o polskim ziemiaństwie poprzez historię wybranych kilkunastu rodzin. Autorzy uznali, że tylko konkretne przykłady i konkretni ludzie uświadomią zwiedzającym, że była to grupa społeczna, której przedstawicieli można nazwać elitą, czyli w dzisiejszym rozumieniu tego słowa — lokalnymi liderami. Działania swoje prowadzili na wielu polach: gospodarczym, politycznym, charytatywnym czy kulturalnym. Niemal w każdej rodzinie ziemiańskiej można znaleźć postaci zaangażowane w wydarzenia znane z podręczników historii, postaci, które współtworzyły dzieje Polski i wpływały na ich bieg.

Projekt wystawienniczy IPN i PTZ „Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX wieku” opowiada także o zniszczeniu tej grupy społecznej w latach 1939–1945 przez totalitaryzmy nazistowski i komunistyczny, o jej wywłaszczeniu po 1944 roku, w okresie Polski Ludowej oraz o stratach, jakie nastąpiły wraz z likwidacją tej warstwy społecznej.

Wystawa przygotowana została w języku polskim, angielskim i francuskim. Więcej na temat tej ciekawej wystawy przeczytać można tutaj »

Liczba majątków ziemskich w powiatach woj. krakowskiego według stanu z ok. 1930 r.

Majątki ziemskie i ich właściciele w 30-leciu międzywojennym w powiecie brzeskim

Batasierska Kazimiera	Jasień
Budzyn Józ.	Kończyska
Dąbska Helena	Kwików
Dolański Henryk	Biadoliny Radłowskie, Radłów, Ruda Kameralna, Wola Radłowska
Dunikowski Stefan	Stróże, Wola Szrózka
Finder Jul.	Rajsko
Finder Rach.	Rajsko
Fischinger Maria i Franciszek	Słona
Götz Okocimski Jan	Las Okocimski, Łoniowy, Okocim, Poreba Spytkowska, Słotwina, Szczepanów, Tymowa, Uszew
Jastrzębski Jan	Dębno
Jordan Adam	Grabno, Łukanowice
Jordan Z.	Wojnicz
Jordanowa Adamowa	Więckowice
Kępiński Aleksander	Szczurowa
Kramarz Edward	Wesołów Górny
Krasuski Aug.	Piaski-Drużków
Krasuski Rom.	Piaski-Drużków
Kupczyński Tadeusz	Borzęcin
Langdorf Jakub	Wola Przemykowska
Leliwa Bajer Michał	Strzelce Wielkie
Lunikowski Stefan	Borowa
Łasiński Józef	Przyborów
Łysakowski Józef	Gnojnik
Maysner Jacek	Domasławice
Meysner Fel.	Charzewice
Padło Jan	Łętowice
Piętkowska Jul.	Zabawa
Potocka Maria	Olszyny
Stachoń Józ.	Rostoka
Stadnicka Bogumiła	Wielka Wieś
Stadnicka J.	Wielka Wieś
Stecka Maria	Olszowa
Śpieszny Franciszek	Filipowice
Tinder Rach.	Górka
Tischinger Franc.	Bieśnik
Trzetrzewiński	Górka
Wolański Henryk	Niwka

źródło: ziemianie.pamiec.pl

Nadesłał: Krzysztof Bogusz