Zapomniany grobowiec dra Witolda Rungego na cmentarzu parafialnym w Brzesku
(bap)
2021-01-16
Zapomniany grobowiec dra Witolda Rungego na cmentarzu parafialnym w Brzesku.
W październiku 2011 roku Jacek Filip, stały współpracownik portalu brzesko.ws, przygotował 3-częściową prezentację pt. "Brzeskie Campo Santo", umożliwiając internautom wirtualny spacer po cmentarzu parafialnym w Brzesku. Scenariusz do tych filmów opracowany był przy współpracy brzeskiego historyka Jerzego Wyczesanego. W części II (TUTAJ») i III (TUTAJ») internauci mogą zobaczyć 51 nagrobków mieszkańców Brzeska i usłyszeć krótką charakterystykę ich sylwetek.
W ubiegłym tygodniu napisał do mnie Janusz St. Andrasz: " .. na stronę internetową, kierowaną przez Pana, natrafiłem dzięki filmowi o Brzesku, jaki zobaczyłem na YouTube. Zbieram materiały do książki o historii mojej rodziny. Jednymi z moich przodków była rodzina Runge. Tak właśnie trafiłem na ślad Witolda Rungego, pochowanego właśnie w Brzesku. Jego dziadek - Ferdynand Runge, zarządca majątku Dzieduszyckich z Zarzecza i mój 4x pradziadek, Robert Runge, właściciel majątku w Morawsku, byli braćmi. Na filmie zobaczyłem, że na cmentarzu Brzesku spoczywa Anna z Paprockich Runge, czyli matka Witolda, oraz Zofia Runge (...) Tutaj » można przeczytać trzy artykuły napisane przeze mnie dla Fundacji Rzeszowskiej, w której opisuję małą część z odnalezionych przeze mnie historii rodzinnych, w tym również tych dotyczących rodziny Runge."
Z komentarza wspomnianej powyżej prezentacji, opracowanego przez Jerzego Wyczesanego na podstawie dość skąpych danych z archiwum brzeskiego LO, jakie były potrzebne przy zatrudnieniu, możemy dowiedzieć się, że "Niedaleko od mogiły dra Szymona Bernadzikowskiego znajduje się grobowiec, w którym spoczywa dr Witold Runge. Urodził się w Tarnowie w 1892 roku, zmarł w naszym mieście 26 lipca 1952 roku. Był lekarzem powiatowym w Rohatynie, a od roku 1945 został mianowany lekarzem powiatowym w Brzesku. W latach 1945 – 1946 pełnił też obowiązki lekarza szkolnego brzeskiego Gimnazjum i Liceum."
 |  |
fot. Jacek Filip
(październik 2011r.)
|
Tabliczki nagrobkowe informują, że obok dra Witolda Rungego pochowana jest jego żona Zofia Runge, lat 48, zm. 2?.XI.1946 roku w Brzesku oraz Anna Runge z Paprockich (5.VII.1861-19.IV. 1954), jego matka.
Poszukiwania Janusza Andrasza zaprowadziły go także na stronę internetową Rohatyn Jewish Heritage (Dziedzictwo żydowskie Rohatynia). Jeden z zamieszczonych tam artykułów, "Rohatyn’s Wartime Righteous Gentiles", poświęcony jest Sprawiedliwym Gojom (nie-Żydzi) w czasie II wojny światowej w Rohatynie.
Na liście mieszkańców zamieszczonej we wspomnianym artykule, którzy udzielali pomocy Żydom na terenie Rohatynia w czasie okupacji niemieckiej w gettach lub gdzie indziej po likwidacji gett, znajduje się nazwisko dra Witolda Rungego. Jak wiele innych osób na tej liście dr Runge nigdy nie był oficjalnie uznany przez Yad Vashem za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Autor wspomnianego artykułu przypuszcza, że spowodowane to było brakiem złożenia oficjalnego wniosku do Yad Vashem głównie dlatego, że nie ma jeszcze wystarczających informacji, aby jednoznacznie zidentyfikować je we wniosku, a teraz, gdy prawie wszyscy Żydzi, którzy przeżyli, zmarli, identyfikacja wielu ratujących może nigdy nie być możliwa."
Pisząc o zasługach dra Witolda Rungego dla ratowania Żydów w Rohatynie, autor wspomniał: Dr Abraham Sterzer w swoim eseju do książki Rohatyn Yizkor „How Rohatyn Died” napisał, że w czasie okupacji niemieckiej „Żydzi mieli przyjaciela w Rohatynie”. Dr Runge był chrześcijańskim lekarzem, który, jak mówi Sterzer, dzielił cierpienia Żydów w getcie i chciał im pomóc. Urodzony w 1892 roku polski patriota trzeciego pokolenia, przed wojną pracował jako lekarz powiatowy w Rohatynie. W czasie okupacji lekarz często odwiedzał getto, aby leczyć chorych i pocieszać ich. Po wojnie dr Runge opuścił Rohatyn i osiadł w Brzesku, gdzie zmarł w 1952 r. Pochowany wraz z żoną i matką na starym cmentarzu katolickim w Brzesku.
Część powyższej notki została zaktualizowana poprzez przekazanie przez Janusza Andrasza administratorowi portalu Rohatyn Jewish Heritage informacji, jakich dowiedział się z portalu brzesko.ws.
Na podstawie korespondencji z Januszem St. Andraszem i Jackiem Filipem opracował Zbigniew Stós
|