Serca rozdarte na nowo.  (Małgorzata Wiśniowska-Robak)  2021-06-02

Z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Imienia Ks. Prał. Płk. Tadeusza Dłubacza „Memoria et Bonum” w dniu 26 kwietnia 2009 r. przy szkole w Sufczynie miała miejsce uroczystość posadzenia Dębów Pamięci dla uhonorowania pomordowanych na Wschodzie Aspiranta Policji Państwowej Antoniego Rusina i Porucznika Wojska Polskiego Alojzego Antoniego Rusina - tych, którzy na zawsze pozostali w katyńskim lesie. Dokonano poświęcenia Obelisku Katyńskiego w ramach programu edukacyjnego „Katyń…ocalić od zapomnienia” prowadzonego przez Stowarzyszenie Parafiada. W 2014 r. staraniem gminy Dębno – pozyskano środki zewnętrzne i teren został zagospodarowany jako Skwer Katyński z reprezentacyjnym dojściem do dębów i obelisku, ławeczkami, nasadzeniami krzewów oraz masztem w ramach projektu „Zagospodarowanie przestrzeni przy obelisku w miejscowości Sufczyn jako miejsca pamięci historycznej”. więcej »

Skwer Katyński przy szkole podstawowej wpisał się już w krajobraz Sufczyna, znajduje się na Szlaku Św. Jakuba, wpisany jest jako „Szlak historii ludzi, miejsc i wydarzeń”.

Dęby Pamięci to nazwa symbolu "żywego pomnika" według przyjętej zasady, że każdy posadzony Dąb Pamięci upamiętnia jedno nazwisko, konkretną osobę, która została zamordowana strzałem w tył głowy na rozkaz Stalina przez NKWD. Dęby Pamięci i Obelisk tworzą nierozerwalną całość o czym mówi reguła programu edukacyjnego „KATYŃ… ocalić od zapomnienia” i nie może być mowy o ich rozdzieleniu.

Warto nadmienić, że miejsce to, zagospodarowane od 12 lat stanowiło wartość historyczną nie tylko dla społeczności lokalnej, ale dla gminy Dębno i powiatu brzeskiego. Odgrywało rolę patriotyczno – edukacyjną w wychowaniu dzieci i młodzieży. Miało na celu integrację środowisk szkolnych, samorządowych, społeczności lokalnych do wspólnych działań. Corocznie odbywały się gminne uroczystości katyńskie pod honorowym patronatem wójta gminy Dębno, które swoim zasięgiem obejmowały również powiat brzeski.

13 kwietnia obchodzony jest jako Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. W 81. rocznicę Zbrodni Katyńskiej delegacja Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Imienia Ks. Prałata Płk. Tadeusza Dłubacza „Memoria et Bonum”, prezes Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich w Tarnowie, delegacja OSP w Sufczynie, rodzina pomordowanego na Wschodzie złożyli hołd pomordowanym: aspirantowi Antoniemu Rusinowi i porucznikowi Alojzemu Antoniemu Rusinowi po raz ostatni w tym miejscu, ponieważ w miejscu Skweru Katyńskiego postanowiono wybudować Zespół Przedszkolno – Żłobkowy.

Budowa Zespołu Przedszkolno – Żłobkowego, to szczytna idea i nikt nie sprzeciwia się tej inwestycji. Ale to, że ma być budowa na Skwerze Katyńskim przy Publicznej Szkole Podstawowej im. Ks. Prałata Płk. T. Dłubacza w Sufczynie jest to zamierzone i świadome działanie wójta, sołtysa, radnego oraz dyrektora szkoły. Chciano rozdzielić dęby i obelisk. Po cichu i bez rozgłosu Obelisk miał być przeniesiony na cmentarz parafialny. A Dęby Pamięci? – przesadzone nieprofesjonalnie, albo wycięte i posadzone nowe. Gdzie? Nie wiadomo. Proste – prawda? Bo jakie to ma znaczenie i wartość dla tych, którzy nie zabiegali o upamiętnienie rodaków i o takie miejsce przy szkole (może warto dodać o patriotyzmie na pokaz). Obiekt: Zespół Przedszkolno – Żłobkowy w Sufczynie, bez wątpienia od wielu lat był wyczekiwany i potrzebny. Dobrze, że zostanie wybudowany. Ale czy takie są procedury? Czy społeczność lokalna wie, jak to się odbywa?. Dlaczego lekceważy się pracę, zaangażowanie i dorobek wielu ludzi oraz żyjące rodziny pomordowanych?

Dla inwestora, radnych, sołtysa wsi, obecnego dyrektora szkoły nie było istotne, aby Obelisk i Dęby Pamięci pozostały przy szkole. To dzięki uporowi Stowarzyszenia „Memoria et Bonum”, Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich w Tarnowie, Stowarzyszenia Parafiada prowadzącego program edukacyjny „Katyń… ocalić od zapomnienia” pod patronatem honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy oraz żyjących rodzin pomordowanych podjęto decyzję o przeniesieniu Obelisku wraz z Dębami Pamięci w inne miejsce przy szkole.

Niestety wójt gminy Dębno nie uwzględnił oczekiwań zainteresowanych stron, co do zachowania należytego honoru i czci przeniesienia Obelisku Katyńskiego wraz z przeniesieniem i posadzeniem Dębów Pamięci przez fachowców (dendrologów) by się przyjęły w nowym środowisku. Do dnia dzisiejszego nie przedstawił zainteresowanym stronom koncepcji/projektu/wizualizacji z dokładnym opisem zagospodarowania nowego terenu pod Skwer Katyński przy szkole w Sufczynie zgodnie z ustaleniami, które były przedstawione i przedyskutowane na spotkaniu w Urzędzie Gminy Dębno w dniu 9 marca 2021 r. Nie poinformował żadnej ze stron, w jakim czasie będzie przeniesienie Obelisku Katyńskiego i Dębów Pamięci. I kto będzie nadzorował te prace?. A czy jest wykonana stosowna dokumentacja nowego skweru katyńskiego?

Te pytania pozostają na dzień dzisiejszy bez odpowiedzi.

Prace rozbiórkowe już trwają (wykonano już chodnik i przygotowano płytę pod obelisk w nowym miejscu, zamontowano ławki i maszt).


Wczoraj koparką został przewieziony na nowe miejsce Obelisk Katyński (to był ten honor, cześć, godność i szacunek) o jakim mówił wójt i radni. Brak profesjonalizmu, byle szybciej, bo czas nagli. Kto oprócz firmy budowlanej był przy przenoszeniu Obelisku Katyńskiego? Gdzie ta troska, uszanowanie, należyta cześć? To tylko czcze słowa.


W szybkim tempie znika to, co dla upamiętnienia tragicznych wydarzeń zostało postawione na straży pamięci bohaterów, którzy nie mają nawet własnej mogiły, a przecież Adam Asnyk w wierszu „Do młodych” pisał: