Cmentarz parafialny w Bielczy
(Lucjan Kołodziejski)
2022-01-01
Cmentarz parafialny w Bielczy
Cmentarz w Bielczy został utworzony został wraz z powstaniem ekspozytury / przedstawicielstwa parafii Borzęcin w 1903 r. Wskazują na to najstarsze, nieliczne, zachowane jeszcze krzyże i nagrobki, m.in. Stanisława Gruszkowskiego +1903, Józefa Satały +1907 i Franciszka Rychlickiego +1907 r. Wraz z erygowaniem parafii pw. MB Anielskiej w 1925 r. zyskał on status cmentarza parafialnego. Wcześniej zmarłych chowano na cmentarzach parafialnych w Borzęcinie i w podziemiach tamtejszego kościoła gdyż tamtejsza parafia obejmowała też i Bielczę. Tutejszy cmentarz był kilkukrotnie powiększany. Pod koniec lat 80-tych XX w. wybudowano kaplicę przedpogrzebową. Obecnie prowadzone są systematycznie prace poprawiające jego funkcjonalność i estetykę (brukowe alejki, oświetlenie i standaryzowane miejsca nowych grobów).
W kapliczce rodziny Rychlickich pochowany został ksiądz, profesor gimnazjalny, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, Józef Rychlicki. „Urodził się 2 grudnia 1880 roku w Bielczy koło Brzeska. Seminarium Duchowne ukończył w Krakowie 26 lipca 1909 roku przyjął święcenia kapłańskie. Teologię studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie (1904-1911). Obowiązki wikariusza pełnił w Krakowie na Podgórzu (1911-1912), u św. Mikołaja (1912-1914), u św. Anny (1914-1916) i u Panny Marii (1916-1917). Od 1918 roku był katechetą w gimnazjach krakowskich. Kilkanaście lat wykładał katechetykę i pedagogikę na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czynny był w Stowarzyszeniu Księży Prefektów. Został aresztowany 9 listopada 1939 roku. Więziony na Montelupich, przeniesiony do więzienia w m. Nowy Wiśnicz, nie był przesłuchiwany, ostatecznie zwolniony 22 czerwca 1940 roku. Po zakończeniu wojny redagował Miesięcznik Katechetyczny. Zmarł w Krakowie 18 kwietnia 1951 roku [1]”.
Na cmentarzu spoczywa też ksiądz Marcin Kołodziej, (...) „urodzony w 1883 r. w Bielczy. Nasz rodak wyświęcony na kapłana w latach budowy tej świątyni (w 1907 r.). W latach 1910-1913 był wikariuszem w Radłowie i katechetą bł. Karoliny Kózkówny. Proboszczował w Tylmanowej. Na zakończenie I wojny światowej przeniósł się do diecezji podlaskiej. Tam zachorował na gruźlicę. W celach leczniczych przeniósł się do Zakopanego. W Zakopanem miał własną willę na Antałówce. Tam był kapelanem sanatorium nauczycielskiego i PCK. W czasie okupacji niemieckiej wysiedlony przez Niemców, rezydował u nas, w Bielczy. Tu rozbudził nabożeństwo do NSPJ tak, że w pierwsze piątki miesiąca był pełen kościół ludzi, przyjmował Komunię św. wynagradzającą Sercu Bożemu. Nocami spowiadał tu w świątyni partyzantów i prowadził dla nich nabożeństwa. Zmarł w 1944 roku. Spoczywa przy odnowionym pomniku na naszym parafialnym cmentarzu[2]”.
Kaplica przedpogrzebowa.
W 1964 r. pochowano również urodzonego w 1932 r. w Bielczy księdza Mariana Kawę, ofiarę wypadku drogowego.
W rodzinnym grobowcu spoczywa ... Stanisław Trytek, mgr prawa, kapitan Wojska Polskiego, uczestnik I i II wojny światowej, bohater wojny polsko-bolszewickiej i obrońca Warszawy w 1920 r. Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, wysoki urzędnik państwowy II RP [Rzeczypospolitej – prz. L.K.] na Kresach [3], zm. 19.06.1983 r. Żył lat 94. Drugą osobą tam spoczywającą jest Jan Trytek, wieloletni i zasłużony wójt gminy Bielcza zm. 5.11.1949 żył lat 82. Trzecią jest Franciszka Maria Trytek, nauczycielka i krzewicielka kultury polskiej na Kresach, więźniarka hitlerowskiego obozu KL Auschwitz. W latach 1945-1946 kierowniczka tutejszej szkoły, do 1949 nauczycielka. Zmarła w 1990 r., żyła lat 86.
 |  | | | Figura św. Józefa z nagrobka Józefa Satały |
We wspólnej mogile spoczywa zasłużony dla społeczności bieleckiej Władysław Majewski (1912-1922) i jego żona Janina Majewska (1922-2014) wraz ze zmarłymi po urodzeniu w 1943 r. bliźniaczkami Paulinką i Helenką. Należał do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, Prezes Kółka Rolniczego w Bielczy, a później Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Bielczanka”, radny województwa krakowskiego, inicjator budowy stadionu sportowego. Fundator figury Matki Bożej Na Górach. Odznaczony orderem Polonia Restituta.
Zainteresowanych zmarłymi mieszkańcami Bielczy, spoczywającymi na Bieleckim cmentarzu, zachęcam do lektury książki Bielcza – wieś blasku i cienia autorstwa pochodzącego z Bielczy Władysława Kurtyki. W jednym z rozdziałów zatytułowanym Spacerkiem po Bieleckim cmentarzu w sposób barwny i bardzo realistyczny opisał życiowe drogi wielu mieszkańców Bielczy [4].
Lucjan Kołodziejski
Przypisy:
1. Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939 -1956, [dostęp 1.01.2022].
2. ks. Artur Urban, 95 lat pod płaszczem Królowej Anielskiej [dostęp 1.01.2022].
3. Pełnił funkcję starosty brasławskiego i wileńsko-trockiego. W. Kurtyka, Bielcza wieś blasku i cienia, s. 349.
4. Tamże, s. 348-358.
Od admina: Powyższy artykuł jest fragmentem książki Lucjana Kołodziejskiego Cmentarze na terenie Gminy Borzęcin, przygotowywanej do druku w 2022 roku. Wydanie książki współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania "Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategi rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność" PROW 2014-2020.
|