Juliusz Merak ur. w Jadownikach żołnierz Legionów Polskich, armii austriackiej i major piechoty WP
(bap)
2022-03-14
Juliusz Merak ur. w Jadownikach żołnierz Legionów Polskich, armii austriackiej i major piechoty Wojska Polskiego | 
Juliusz Merak [1] | Merak Juliusz, Karol, Franciszek, urodzony 19 XI 1895 r. w Jadownikach syn Michała i Mieczysławy z Kalinowskich. Uczęszczał do gimnazjum w Bochni i w latach 1907-1912 do c.k. Państwowego Gimnazjum w Mielcu. W 1907 r. zorganizował uczniowską grupę samokształceniową, nazywaną „Kołem Meraka”. Uczestniczył też w działalności tajnych organizacji niepodległościowych. Używał pseudonimu ‚Szczęsny’. Maturę zdał (z odznaczeniem) w Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie, a następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Należał do organizacji paramilitarnej Drużyny Strzeleckie. 16 VIII 1914 r. zgłosił się do tworzonych przez J. Piłsudskiego Legionów i jako szeregowiec został skierowany do 1 kompanii I batalionu 2 pułku piechoty. | Brał udział w walkach na terenach Karpat i na Węgrzech w październiku 1914 r. (bitwa pod Marmaros-Sziget, potyczki pod Kracsfalu, Bocsko i Vissovolgy). Należał do organizacji paramilitarnej Drużyny Strzeleckie. 16 VIII 1914 r. zgłosił się do tworzonych przez J. Piłsudskiego Legionów i jako szeregowiec został skierowany do 1 kompanii I batalionu 2 pułku piechoty. Brał udział w walkach na terenach Karpat i na Węgrzech w październiku 1914 r. (bitwa pod Marmaros-Sziget, potyczki pod Kracsfalu, Bocsko i Vissovolgy). Ukończył szkołę podchorążych Legionów Polskich w Marmaros-Sziget i jako dowódca kompanii walczył pod Kołodią, Kostiuchnówką, Jabłonką i Kuklami (21–24 X 1915 r.). Wykazał się męstwem i zdolnościami dowódczymi, za co otrzymał austriackie odznaczenia bojowe-Srebrny Medal Waleczności I i II klasy. W walkach pod Kopnem (25 X 1915 r.) został ciężko ranny. Po zaleczeniu ran w Krakowie otrzymał awans do stopnia podporucznika i powrócił na front. W listopadzie 1915 r. walczył na Wołyniu, m.in. w bitwach pod Optową i Kostiuchnówką oraz nad Styrem i Stochodem. 29 IX 1916 r. został awansowany do stopnia porucznika. W następstwie „kryzysu przysięgowego” złożył dymisję i został zwolniony z Legionów, a następnie przeniesiony do Krakowa i urlopowany. Zgłosił akces do POW (*) i objął komendanturę obwodu Bochnia–Brzesko. Współpracował on tutaj z Janem Ogińskim „Odrowążem” i por. Kicińskim. Szkoleniem wojskowym młodzieży zajmował się kpt. Tadeusz Rajca i sierżant Tadeusz Wicherek. Do POW należeli m. in. Aleksander Bernadzikowski, Franciszek Berkowski, Antoni Jaworski, Szymon Korczynski, Wincenty Dylski, Zygmunt Stankowski i inni. [3] 1 XI 1918 r. wstąpił w szeregi tworzącego się Wojska Polskiego i zorganizował batalion w Jędrzejowie. Już w randze kapitana walczył na froncie ukraińskim (Waręż, Sokal, Krystynopol, Kamionka Strumiłowa). Urlopowany z frontu w 1919 r. ukończył studia prawnicze na UJ w Krakowie i zdał egzamin końcowy na II Kursie Szkoły Sztabu Generalnego. Mianowano go szefem Sztabu Dowództwa Okręgu Wilno, a po awansie do stopnia majora w lipcu 1920 r. powierzono mu funkcję kwatermistrza Grupy Operacyjnej gen. W. Sikorskiego. W obronie Brześcia (2 VIII 1920 r.) wykazał się wielkim męstwem i opanowaniem, ale odniósł ciężkie rany i pomimo leczenia szpitalnego w Grudziądzu i Poznaniu zmarł 14 IX 1920 r. Pochowano go na cmentarzu garnizonowym w Poznaniu. Został odznaczony pośmiertnie Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari V kl i Krzyżem Niepodległości. W 2019 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej śp. mjr Juliusz Merak został pośmiertnie mianowany na wyższy stopień wojskowy otrzymując stopień podpułkownika. O pośmiertne mianowanie mjr Meraka na stopień podpułkownika wystąpił Obywatelski Komitet Obchodów 100-lecia Odzyskania Niepodległości w Mielcu. Opracował: Zbigniew Stós Bibliografia: 1. Juliusz Merak - Encyklopedia Mielec, [Dostęp; 2022-03-12] 2. Juliusz Merak - wikipedia.org, [Dostęp: 2022-03-12] 3. Marian Stolarczyk, "Polskie i brzeskie drogi do niepodległości", www.brzesko.ws |
(*) Polska Organizacja Wojskowa (POW) – tajna organizacja wojskowa działająca w latach 1914–1921, początkowo na terenie Królestwa Polskiego, potem także w Rosji i innych ziemiach zaboru rosyjskiego oraz na terenie zaboru austriackiego. Związane z nią były luźno Polska Organizacja Wojskowa zaboru pruskiego, a także Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska oraz Polska Organizacja Wojskowa Litwy Kowieńskiej, więcej »
|