80 rocznica operacji lotniczej "Door".
(Krzysztof Bogusz)
2023-03-14
80 rocznica operacji lotniczej "Door".
Skok porucznika Stanisława Kolasińskiego, cichociemnego z Mokrzysk.
 Mija 80 rocznica operacji lotniczej "Door". Podczas lotu do okupowanej przez Niemców Polski swój skok wykonał pochodzący z Mokrzysk porucznik Stanisław Kolasiński. To niezwykle ciekawa i barwna postać. Był absolwentem szkół powszechnych w Mokrzyskach, a następnie w Brzesku. Od 1927 uczył się w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym w Brzesku, 12 czerwca 1935 zdał egzamin dojrzałości. W gimnazjum należał do harcerstwa. Następnie swoją dalsza karierę związał z wojskiem - był oficerem Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Kedywu Okręgu Lwów AK, Delegatury Zagranicznej WiN, współpracownikiem Secret Intelligence Service – tajnej brytyjskiej służby wywiadowczej oraz amerykańskiej CIA, żołnierzem wyklętym, cichociemnym. Obszerniejszy życiorys przeczytać można w zakładce Leksykon TUTAJ »
Staraniem rodziny oraz mieszkańców Mokrzysk osoba majora Kolasińskiego została w różnych formach upamiętniona w przestrzeni publicznej.
- Zgodnie z ostatnią wolą, majora Kolasińskiego majątek przekazany został Centrum Onkologii – Instytutowi im. Marii Skłodowskiej – Curie w Krakowie. W 1997 w Centrum odsłonięto tablicę upamiętniającą Krystynę i majora cichociemnego Stanisława Kolasińskiego.
- Na wniosek Bractwa Orderu Świętego Stanisława z 21 kwietnia 2014 roku, Rada Miejska w Brzesku nadała rondu w Mokrzyskach (położonemu przy ulicy Zagrodzkiej, obręb ewidencyjny Mokrzyska - Bucze) nazwę "Rondo Majora Stanisława Kolasińskiego" - Uchwała Nr XXII/158/2016 z dnia 29 lutego 2016 r.
- 8 października 2018 roku w Mokrzyskach odsłonięto pomnik w hołdzie dla majora Stanisława Kolasińskiego i innych Cichociemnych pochodzących z pobliskich miejscowości (Biadolin, Bratucic, Brzostka, Niepołomic, Niwki, Radomyśla, Wielkiego, Rozdziela, Wierzchosławic). Pomnik stanął w miejscu, gdzie przed laty znajdował się dom rodzinny majora Kolasińskiego.
O formach upamiętnienia możemy również przeczytać na stronie brzeskiej biblioteki w opisie spotkania regionalnego zorganizowanego w 2019 r. TUTAJ »:
- W 2019 roku Ryszard Fedor - siostrzeniec mjr Kolasińskiego, przekazał Muzeum Armii Krajowej w Krakowie pamiątki po mjr Kolasińskim: fałszywe dokumenty z których major korzystał w czasie wojny, mundur służbowy, odznaczenia i medale jakimi został uhonorowany. Pan Fedor był zaangażowany w budowę pomnika upamiętniającego mjr Kolasińskiego i innych Cichociemnych z naszego regionu.(patrz powyżej)
- W 2018 roku ukazała się publikacja : Major Stanisław Kolasiński (1916-1996) Żołnierz Armii Krajowej, Cichociemny autorstwa Stanisława Pagacza.
- Na wystawie stałej w Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa "Nila" w Krakowie prezentowany jest mundur oraz odznaczenia majora Stanisława Kolasińskiego. TUTAJ»
- W listopadzie 2022 r. W Tarnowie przy ulicy Starowolskiego, gdzie major Stanisław Kolasiński przebywał przez jakiś czas u rodziny odsłonięto tablice pamiątkową.
- Tablica została odsłonięta 11 listopada na kamienicy przy ulicy Szymona Starowolskiego 22. Inicjatywę wsparł tarnowski okręg Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Rada Osiedla Starówka.
- Datę z kalendarza przypomniał profil Cichociemni Spadochroniarze Armii Krajowej, TUTAJ »
Operacja lotnicza "Door" (elitadywersji.org)
W nocy 13/14 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Door” (dowódca operacji: F/L Austin J.B., ekipa skoczków nr: XXIV), z samolotu Halifax BB-281 „O” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/L Austin J.B. / i in.), do okupowanej Polski skoczyli Cichociemni - żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej:
Por. Stanisław Kolasiński ps. „Ulewa”, „Śmiga”, vel Stanisław Wilkosz, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0154, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2067, ur. 16 listopada 1916 w Mokrzyskach (powiat brzeski), zm. 19 listopada 1996 w Zbylitowskiej Górze (powiat tarnowski) – kapitan, harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Kedywu Okręgu Lwów AK, Delegatury Zagranicznej WiN, współpracownik SIS/CIA, żołnierz wyklęty, cichociemny.
Znajomość języków: niemiecki, angielski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury), spadochronowy, STS 43 (Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 22 lata; w dacie skoku do Polski 26 lat
Ppor. Adam Paweł Riedl ps. „Rodak”, „Krata”, vel Adam Krawicz, vel Jerzy Matliński, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0159, ur. 13 grudnia 1916 we Lwowie (obecnie Ukraina), prawdopodobnie po 27 kwietnia 1944 zamordowany w obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen – podporucznik piechoty, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, adiutant komendanta Okręgu Kielce AK, uczestnik kampanii norweskiej i bitwy o Narwik, więzień gestapo, obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen, zamordowany (1944), cichociemny
Znajomość języków: angielski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 22 lata; w dacie skoku do Polski 26 lat.
Por. Lech Zabierek ps. „Wulkan”, „Wrak”, „Ulewa”, „Sokół”, vel Jerzy Wański, vel Janusz Moczulski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 1663, ur. 3 listopada 1918 w Niedarzynie (pow. płoński), zm. 17 listopada 2003 w Konstancinie Jeziornej – porucznik piechoty, harcerz, żołnierz Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, Kedywu Obszaru Zachodniego AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, WiN, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Błonie, Monachium, Eistedt, Murnau, Elsenborn, Oberlangen (1939-1941), szykanowany przez SB (m.in. pozbawiony emerytury), cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramour), sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat; w dacie skoku do Polski 24 lata.
https://elitadywersji.org/lech-zabierek-cichociemny/
oraz Węgier (radiotelegrafista) Ivan Szabo ps. Hun.
Start o godz. 18.58 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Kra”, 8 km od Zwolenia, w Puszczy Kozienickiej. Skoczkowie przerzucili 395 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników i dwie paczki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym dwanaście godzin 33 minuty.
Opracował: Krzysztof Bogusz
Wszystkie podane link aktualne były w dniu 14.03.2023.
|