80. rocznica pacyfikacji Jadownik.
(bap)
2023-09-07
80. rocznica pacyfikacji Jadownik.
W latach 1939–1945, w czasach drugiej wojny światowej, niemieccy żołnierze zaczęli pacyfikować polskie wsie. Działania okupanta były brutalne, polskie wsie płonęły, aresztowano członków rodziny wiejskich działaczy niepodległościowych. W Jadownikach pacyfikacja odbyła się 80 lat temu.
Jak przypomina przewodniczący Towarzystwa Miłośników Ziemi Jadownickiej Jerzy Świerczek, o 3 nad ranem aresztowano 32 mieszkańców Jadownik, jeden z działaczy niepodległościowych został zastrzelony w czasie ucieczki. Roman Kądziołka wybiegł z domu, żeby nie narażać żony i córki.
– 11 lipca 1943 roku, we wczesnych godzinach porannych, oddziały gestapo i policji niemieckiej otoczyły Jadowniki. Wśród wrzasku i krzyku przeprowadzono rewizję domów, a mieszkańców wypędzono przed budynki. W atmosferze terroru, bicia i wyzwisk aresztowano jadownickich podejrzanych o tajną działalność partyzancką. Wszystkich aresztowanych przewieziono do budynku szkoły i umieszczono w sali numer 6. Uwięzionych brutalnie przesłuchiwano.
Mimo tortur na licznych przesłuchaniach jadowniczanie nie wydali nazwisk członków AK.
– Po przesłuchiwaniach aresztowanych przewieziono samochodami do Tarnowa. Tam automatycznie znowu były przesłuchania. Niektóre osoby po pewnym czasie zwolniono, dla innych zaczęła się wojenna gehenna – hitlerowskie więzienia, obozy, z których nie wszyscy wrócili. Niektórzy żołnierze AK uniknęli aresztowania w dniu pacyfikacji, lecz wojenny los dosięgnął ich później, inni ścigani przez gestapo zostali aresztowani w innych miejscowościach. Ten dzień pacyfikacji na zawsze pozostawił ślad w pamięci mieszkańców wsi. Widzieli oni tragedię swoich bliskich, sąsiadów, tych którzy walczyli o wolność.
W Michniowie powstało Muzeum Martyrologii Wsi Polskich.
– Wszystkich wsi spacyfikowanych w czasie wojny było 817. Niemcy część spalili doszczętnie, albo wymordowali ludzi, tak jak w Michniowie. W jeden dzień spalili część wsi, a na drugi dzień doszczętnie spalili tą wieś, dlatego w Michniowie utworzono Muzeum Martyrologi Wsi Polskich. Rząd polski ogłosił 12 lipca dniem pamięci narodowej wsi polskiej.
Towarzystwo Miłośników Ziemi Jadownickiej, 17 września 1997 roku przekazało krzyż z tabliczką znamionową do Mauzoleum w Michniowie. Tam też 12 listopada 2000 roku złożono urnę z ziemią cmentarną ofiar pacyfikacji Jadownik.
Małgorzata Leś
źródło: RDN Małopolska
|