Grób Jana Bezarda w Wiedniu jednak ocalony  (Krzysztof Bogusz)  2023-12-16

Grób Jana Bezarda w Wiedniu jednak ocalony

Na początku 2017 r. poszukując informacji nt. rodziny Bezardów otrzymałem od Marcina Tomali link do interaktywnego planu Cmentarza Centralnego w Wiedniu, gdzie znajdowała się informacja nt. miejsca pochówku Jana Bezarda - twórcy busoli własnego projektu (busoli kierunkowej systemu Bezarda).

Jan Bezard w obawie przed zbliżającą się Armią Czerwoną, mając w pamięci traumę niewoli rosyjskiej w 1944 r wyjechał z rodziną do Turcji. Pod koniec lat czterdziestych XX w. wrócił na stałe do Austrii. Człowiek który powinien być jednym z najbogatszych ludzi Europy zmarł 16 marca 1954 r., (wg. ostatnich ustaleń IPN z kwietnia 2024 roku, Jan Bezard zmarł 9.03.1954 a pochowany został 16.03.1954 r. - przypis Zb.Stós) w całkowitym zapomnieniu i ubóstwie w wiedeńskim ośrodku dla azylantów. Pochowany został na Centralnym Cmentarzu w Wiedniu - kwatera 47 E, rząd 5, grób numer 1.

Przy okazji poszukiwań okazało się, że grób nie jest opłacony. Początkowo pojawił się pomysł, aby uregulować płatność i tym samym ocalić go od likwidacji. Ostatecznie nic z tego pomysłu nie wyszło. Jedynie co jakiś czas sprawdzałem czy dane w systemie nadal widnieją. Jakieś 2 lata wstecz rekord w internetowej bazie został usunięty i jak wtedy przypuszczałem, było to związane z likwidacją grobu...

Jakież było moje zaskoczenie, gdy kilka dni temu skontaktowała się ze mną w tej sprawie Monika Mendel -  moja koleżanka mieszkająca w Wiedniu. Zadała mi pytanie o to czy znam losy grobu Jana Bezarda... Chwilę później dostałem zdjęcia książki oraz zapewnienie, że grób istnieje i nadal będzie istniał! Wszystko to jak widać za sprawą Opatrzności i ludzi dobrej woli, którzy czuwali nad sprawą.

Informacja o tym, że grób Jana Bezarda zostanie ocalony, a nawet stanie na nim nowy pomnik znalazła się w  książce Sławomira Iwanowskiego "Polskie groby na cmentarzach w Wiedniu i okolicach" (Wiedeń, listopad 2023, wydanie drugie).

- Jego niepłacony od lat grób został przez administrację cmentarza przeznaczony do likwidacji. Dzięki zaangażowaniu Bartłomieja Rosika konsula generalnego Ambasady RP Wiedniu, Marty Ponaczewnej, naczelnik Wydziału Administracyjnego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, oraz Sławomira Iwanowskiego, redaktora naczelnego Pisma Polonii Austriackiej „Polonika", grób nie uległ likwidacji. IPN wyasygnowało środki na jego opłacenie i zaplanowane jest postawienie nowego pomnika nagrobnego - czytamy we wspomnianej książce.

(Zdjęcia z książki nadesłane przez Monikę Mendel)

Cmentarz Centralny w Wiedniu (Wiener Zentralfriedhof) na którym spoczywa Jan Bezard zajmuje prawie 2,5 km kw. i jest jednym z największych cmentarzy Europy. W 330 tysiącach grobów miejsce wiecznego spoczynku znalazło 3,3 milionów osób.

Koleżanka zasugerowała, że teraz nie pozostaje mi nic innego jak jechać do Wiednia by odwiedzić cmentarz centralny i miejsce spoczynku Jana Bezarda. Być może okazją do tego będzie 70 rocznica śmierci twórcy jednej z najbardziej znanych busoli.

Krzysztof Bogusz

Od admina: Informacja o nagrobku Jana Bezarda na cmentarzu w Wiedniu była podana na brzesko.ws w artykule "16 marca przypada 63. rocznica śmierci Jana Bezarda z Przyborowa, konstruktora busoli.". [2017-03-14]. Na moją prośbę do czytelników mieszkających w Wiedniu o przysłanie zdjęcia tego nagrobka odpowiedział, dwa miesiące później, Ryszard Ormiański, czytaj ».

Dwa lata później, w listopadzie 2018 roku, dostałem kolejne zdjęcie nagrobka, przesłane przez Sabinę i Ryszarda Ormiańskich z wiadomością, że grób jest nieopłacony i będzie zlikwidowany. Od urzędnika zarządzającym cmentarzem Ryszard dowiedział się, że termin wniesienia opłaty mija z ostatnim dniem roku.

Pomyślałem wtedy, że może warto rozważyć ekshumację zwłok i przewiezienie ich do Przyborowa. Wymieniłem nawet korespondencję z osobą, która potencjalnie mogłaby być zainteresowana tym przedsięwzięciem. Okazało się jednak, że pomysł nie był najlepszy. Poza znacznymi kosztami tej operacji, poważnym problemem byłyby jeszcze kłopoty administracyjne. Okazało się, że w grobie pochowanych jest kilka osób i bez zgody żyjących ich potomków nic nie można załatwić. Próbowałem także, razem z Jarosławem Rubachą, nawiązać kontakt mailowy i telefoniczny z jednym żyjących potomków Jana Bezarda, jako że istniała możliwość, że nie wiedział On o groźbie zlikwidowania grobu. Niestety próby te skończyły się niepowodzeniem.

Dobrze wiec się stało, że ktoś miał lepszy pomysł i zainteresował tematem IPN.

Artykuły uzupełniające:

Krzysztof Bogusz, Zbigniew Stós, "Rocznica śmierci kapitana Klemensa Ritter von Bezarda"

Zbigniew Stós, "Na szczęście są ludzi, którzy pamiętają o dokonaniach właściciela "Bezardówki".
Zbigniew Stós, "Chciał być i został POLAKIEM i walczył za POLSKĘ."
Zbigniew Stós, "16 marca przypada 63. rocznica śmierci Jana Bezarda z Przyborowa, konstruktora busoli. "
Krzysztof Bogusz, "Daleka droga kapitana Bezarda"
Tomasz Otrębski, "Jan Bezard na Wojnie Światowej w 1914 roku"
Krzysztof Bogusz, "Johann Ritter von Bezard – ojciec"

Krzysztof Bogusz, "Klemens Ritter von Bezard z Przyborowa dowódca okrętów podwodnych."Krzysztof Bogusz, "Portret kapitana Klemensa Rittera von Bezarda z 1916 roku"

Krzysztof Bogusz, "Grób Andre de Bezarda w Przyborowie"

Zbigniew Stós