Nieoficjalny Portal Miasta Brzeska i Okolic 
  Home  |   Almanach  |   BBS  |   Forum  |   Historia  |   Informator  |   Leksykon  |   Linki  |   Mapa  |   Na skróty  |   Ogłoszenia  |   Polonia  |   Turystyka  |   Autor  
 

Inżynierowie z Brzeska brali udział w Modernizacji Wrocł. Węzła Wodnego i Zbiornika Racbórz Dolny  (Zbigniew Franczak)  2024-10-30

Inżynierowie z Brzeska mieli swój udział w ważnym i strategicznym elemencie ochrony p. powodziowej w dorzeczu Odry
- Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego i Zbiornika Racibórz Dolny

Największy suchy polder w Europie Racibórz Dolny w roli Głównej.

Patrząc z perspektywy czasu swojej ponad 53-letniej kariery zawodowej, prawdę mówiąc nie sądziłem, że może mnie coś zaskoczyć w kwestii realizacji obiektu budowlanych. A jednak w ostatnim czasie dzięki nowoczesnym metodom komunikacji okazało się, że zrealizowany obiekt budowlany może być w centrum zainteresowania milionów ludzi, śledzących w Internecie jego parametry techniczne i skuteczność działania oraz zasadność wybudowania.

W czasie ostatnich wrześniowych deszczowych dni przez południową część Polski przetaczała się fala powodziowa. Skojarzenia z 1997r i powodzią tysiąclecia były uzasadnione. Wiele osób szczególnie z Dolnego Śląska obawiało się, że czarny scenariusz sprzed 27 lat powtórzy się. Na skutek katastrofalnych opadów w wielu regionach te czarne scenariusze – niestety - się ziściły. W dolinie Odry wielką wodę udało się zatrzymać. W opanowaniu żywiołu pomógł zbiornik Racibórz Dolny. Dzięki niemu zalania uniknęły miasta Racibórz, Kędzierzyn Koźle, Opole, Brzeg, Wrocław i wiele miejscowości i terenów zlokalizowanych na trasie przebiegu niespotykanej fali powodziowej.



Nowoczesne cyfrowe narzędzie pracy inżynierów pozwalają nie tylko sprawnie projektować i realizować obiekty budowlane, ale również pozwalają po zakończeniu sprawdzać efekty swojej pracy. Takim obiektem budowlanym, który w ostatnim czasie był rekordzistą otworzeń w Internecie był Suchy Polder Racibórz Dolny. Hasło Zbiornik Racibórz Dolny biło rekordy w ilości otwarć, laików i komentarzy o skuteczności działania wyrażanych w bardzo pozytywnych ocenach dla tego obiektu aż do wyznań aktów miłości ozdobionych wieloma serduszkami. Szczególnie Mieszkańcy całego Dolnego Śląska, postanowili w tak nietypowy sposób wyrazić swoją wdzięczność dla tej bardzo potrzebnej i pomocnej Inwestycji.

Korzystając z dobrodziejstwa Internetu i udostępnianych filmów z procesu napełnienia Zbiornika Racibórz Dolny a później z przemieszczania się fali powodziowej przez Opole, Brzeg i Wrocławski Węzeł Wodny, z nieukrywanymi emocjami śledziłem ten proces mając na względzie bagaż 7 letnich doświadczeń z okresu realizacji tych 2-ch obiektów latach 2013-2020 r. w czasie, którym miałem zaszczyt nadzorować roboty w Zespole Inżyniera Kontraktu. Emocje udzieliły się nie tylko mnie ale wielu kolegom Inżynierom, którzy brali udział w realizacji robót, bowiem tak naprawdę, to teraz po czterech latach od zakończenia robót zbiornik Racibórz i Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW) przechodził generalną próbę, która potwierdziła bardzo dobra jakość robót, skuteczność działania i w pełni uzasadniła konieczność realizacji tego projektu ochrony p. powodziowej.

Ostatnie wrześniowe katastrofalne opady deszczu niespotykaną skalę w dorzeczu Odry i częściowo w dorzeczu Wisły ponownie spowodowały poważne straty powodziowe, szczególnie w Dolinie Kłodzkiej, jednak na skutek właściwych wniosków wyciągniętych przez władze z powodzi 1000-lecia w 1997 r. uniknięto większych strat w samej dolinie Odry poprzez Inwestycje zrealizowane w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry.

Zasadniczym celem Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry (POPDO) była poprawa ochrony przed powodzią terenów w dolinie Odry, od Raciborza do Wrocławia. Cel ten został osiągnięty dzięki budowie suchego zbiornika przeciwpowodziowego w Raciborzu oraz modernizacji obiektów i budowli hydrotechnicznych Wrocławskiego Węzła Wodnego, służącej zwiększeniu przepustowości Odry na terenie i w okolicy Wrocławia. Projekt zapewnił poprawę ochrony ludności mieszkającej w miejscowościach i wsiach położonych w dolinie Odry w trzech województwach: śląskim, opolskim i dolnośląskim.

Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry był realizowany przy pomocy międzynarodowych instytucji finansowych, udostępniających nie tylko pieniądze, ale również wiedzę i wsparcie techniczne w zakresie realizacji dużych projektów hydrotechnicznych. 11 maja 2007 roku została podpisana pomiędzy Polskim Rządem a Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju umowa pożyczki. Podpisana została również umowa kredytu z Bankiem Rozwoju Rady Europy. Umowy te określiły warunki finansowania Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry oraz jego główne uwarunkowania i cele. Koszt realizacji wszystkich zadań oszacowano na około 505 mln euro.

Inżynierowie z Brzeska w PODPO

W takcie realizacji robót inżynierowie napotykali na wiele problemów, szczególnie w dziedzinie geotechniki i posadowienia budowli ziemnych. Problemy te były na bieżąco rozwiązywane i z satysfakcją należy podkreślić, że duży udział w rozwiązywaniu tych spraw, projektowaniu i realizacji inwestycji Wrocławskiego Węzła Wodnego i Zbiornika Racibórz Dolny mają inżynierowie pochodzący z Brzeska, wśród nich m.in.
  • W zespole projektowania; Dr inż. Wiesław Sroczyński - Autor Dokumentacji geologiczno-inżynierskiej dla projektowanego zbiornika wodnego Racibórz Dolny, opracowanie Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energii PAN w Krakowie,
  • W zespole nadzoru; - Mgr inż. Wojciech Ignacok Dyrektor Projektu z ramienia Scott Wilson/URS/AECOM -Wrocławski Węzeł Wodny i Zbiornik Racibórz Dolny,
  • inż. Zbigniew Franczak; Inspektor nadzoru z ramienia Scott Wilson/URS/AECOM Wrocławski Węzeł Wodny, Główny Inspektor Nadzoru z ramienia AECOM - Zbiornik Racibórz Dolny.
Brzeskich inżynierów łączy nie tylko miejsce urodzenia, ale także fakt, że wszyscy są absolwentami Liceum Ogólnokształcącego im Mikołaja Kopernika:

- Zbigniew Franczak, Wiesław Sroczyński w 1969 roku,
- Wojciech Ignacok 1989 rok.

W trakcie realizacji obu projektów połączyli wiedzę, doświadczenie i nowoczesne zarządzanie, co pozwoliło im wspólnie w gronie międzynarodowych ekspertów i inżynierów osiągnąć sukces.


Zbigniew Franczak (po prawej) na inspekcji jednej z budów,
z projektantem Andrzejem Zajbertem (ur. w Tarnowie)


Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry (POPDO).

Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego

W latach 2012-2018 zrealizowano:

Podkomponent B1
- 4 kontrakty na roboty budowlane związane z modernizacją/budową wałów przeciwpowodziowych w samym Wrocławiu oraz w jego rejonie, gdzie przebudowano 59,74 km – wałów przeciwpowodziowych wraz z budową/przebudową infrastruktury powiązanej tj. przepustów, przejazdów wałowych, schodów skarpowych oraz różnego rodzaju uszczelnień korpusu i podłoża wałów.

Podkomponent B2
- 4 kontrakty na roboty budowlane. Zmodernizowano 37,5 km rzeki Odry i kanałów Wrocławskiego Węzła Wodnego w celu przystosowania do przepuszczania wód powodziowych. Wybudowano lub przebudowano jazy, stopnie wodne oraz pięć przepławek dla ryb w celu udrożnienia systemu Węzła Wodnego dla migrujących ryb dwuśrodowiskowych.




Rozbudowany i zmodernizowany jaz Różanka



Poszerzone koryto Starej Odry o około 30m w celu zwiększenia przepływów.

W latach 2012-2018 zrealizowano 2 kontrakty na roboty budowlane w dolinie rzeki Widawy obejmujące odcinek od ujścia rzeki do km 21+500 na terenie miasta Wrocławia oraz gmin ościennych. W ramach Komponentu B3 wybudowano 41,4 km wałów przeciwpowodziowych wraz z budową/przebudową infrastruktury powiązanej tj. przepustów, przejazdów wałowych, schodów skarpowych oraz różnego rodzaju uszczelnień korpusu i podłoża wałów.W ten sposób przystosowano dolinę Widawy do kontrolowanego przyjęcia fali powodziowej wynoszącej 300m3/s skutkiem przerzutu nadmiaru wód powodziowych płynących doliną Odry. Fala dopływająca do Wrocławia o przepływie 3100m³/s jest na węźle Bartoszowice rozdzielana na dwie części. 2800m³/s płynie doliną Odry i jej kanałami, a 300m³/s płynie doliną Widawy (bajpas). Wody powodziowe ponownie łączą się poniżej miasta. Modernizacja WWW zwiększyła przepustowość węzła z ok 2 200m³/s do wielkości ponad 3 100 m³/s (tj. fali powodziowej dopływającej do Wrocławia zredukowanej poprzez zbiornik Racibórz) zapewniając bezpieczne, zgodne ze współczesnymi wymaganiami technicznymi, przyjęcie wielkiej wody (porównywalnej z powodzią z 1997 r. — woda tysiącletnia), bez szkody dla okolicznych mieszkańców i obiektów.

Wrocławski Węzeł Wodny w którego modernizację nadzorowałem w zespole Inżyniera Kontraktu w komponencie B2 to największy w Polsce i jeden z największych w Europie system dróg wodnych oraz budowli hydrotechnicznych usytuowany w obszarze jednej aglomeracji miejskiej. Rozpoczyna się w 241,5 kilometrze Odry w rejonie Blizanowic i kończy się przy ujściu Widawy w kilometrze 266,9. Tworzy go sieć kanałów, odnóg i bocznych ramion Odry, które są gęsto zabudowane urządzeniami i budowlami wodnymi dla celów przeciwpowodziowych, żeglugowych i przemysłowych. Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego zapewniła w 2024 r. ochronę przed powodzią porównywalną z tą, która miała miejsce w lipcu 1997 roku.


Na komponent B poniesiono nakłady w łącznej wysokości 1 537 114 730,00 PL.

Suchy zbiornik przeciwpowodziowego w Racibórz Dolny

1.Roboty związane z budową zbiornika

Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego w Racibórz Dolny została zrealizowana w ramach Komponentu A Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. Na powierzchni 26 kilometrów kwadratowych obecnie zlokalizowany jest zbiornik, który w okresie zagrożenia powodziowego na Odrze jest w stanie przejąć ok. 185 milionów metrów sześciennych wody i w ten sposób zredukować falę powodziową i przepływ w dolinie Odry o około 600 m3/sek. Umożliwia to bezpieczne przeprowadzenie przez Wrocław fali powodziowej o przepływie 3.100 m3/s, którą zapewniła ukończona przebudowa systemu kanałów Odry i budowli hydrotechnicznych znajdujących się w obrębie miasta i jego okolic zrealizowana w ramach Komponentu B Projektu Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego. W połączeniu z oddziaływaniem zbiornika Racibórz Dolny, modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego zapewniła w 2024 r. ochronę przed powodzią porównywa

Na lokalizację zbiornika wybrano odcinek doliny Odry, od mostu drogowego Krzyżanowice - Buków do rozdziału wód powyżej Raciborza. Czasza zbiornika styka się ze wschodnim zboczem doliny w rejonie miejscowości Brzezie na długości 1,1km. Pod mostem drogowym w Krzyżanowicach zbiornik przeciwpowodziowy łączy się z polderem Buków. Zbiornik został ukształtowany przez wybudowanie zapory czołowej oraz zapór bocznych: lewobrzeżnej i prawobrzeżnej. Kształt zbiornika został uwarunkowany zabudową miasta Racibórz i istniejącą infrastrukturą techniczną, a w szczególności trasą przebiegu linii kolejową Kędzierzyn Koźle - Chałupki wzdłuż lewego obwałowania zbiornika oraz linii kolejowej Racibórz-Markowice do Olzy, na prawym brzegu zbiornika. Podstawowe parametry zbiornika są następujące:
  • poziom korony zapory – 197,50 m npm,
  • maksymalny poziom piętrzenia – 195,20 m npm,
  • objętość wody przy maksymalnym piętrzeniu – około 185,0 mln m3,
  • maksymalna powierzchnia wody – 26,3 km2,
  • długość całkowita zapór ziemnych – 21,8 km,
  • maksymalna wysokość zapór ziemnych – 11,1 m.
W ramach projektu wykonana została przebudowa całego układu rzek i cieków wodnych, które w dotychczasowym stanie naturalnym na obszarze zbiornika wpływały do rzeki Odry. W związku z powyższym autorzy projektu zmuszeni byli do zaprojektowania szeregu budowli hydrotechnicznych, które będą pozwalały na odpływ wód z terenów przyległych w okresie piętrzenia w zbiorniku.

Miejsce, gdzie zaplanowano przyszły zbiornik zlokalizowane jest w pradolinie Odry dlatego też z natury rzeczy obszar ten ma skomplikowaną budowę geologiczną, co pociągnęło za sobą konieczność wykonania i prowadzenia dużej ilości badań geologicznych a także oceny i analiz geotechnicznych na etapie projektowania lecz również, co dużo ważniejsze, w czasie samej realizacji.


W ramach projektu powstały:
  • zapora czołowa o długości 4 km wraz z Budowlą przelewowo spustową i Upustem do Odry Miejskiej.
  • zapora lewobrzeżna o długości 9,6 km wraz z budowlą Rozdział wód rz. Psiny i przełożonym korytem rz.Psiny
  • zapora prawobrzeżna o długości 8,8 km wraz z Pompowniami Lubomia i Buków oraz systemem odwodnienia zawala
  • zaplecze administracyjno-eksploatacyjne
  • Łączna długość zapór 22,4 km o łącznej kubaturze 7,4 mln m3
O skali obiektu niech świadczą także fakty, że podczas budowy wykonano;
  • 539 tys m2 uszczelnienia nasypów zapór za pomocą bentomaty i foli PEHD
  • 200 tys m2 uszczelnienia podłoża korpusu zapór pionowymi przesłonami z zawiesiny bentonitowo-cementowej i stalowych ścianek szczelnych
  • 180 tys m2 drenaży powierzchniowych z materacy siatkowo kamiennych
  • 620 tys m2 nawierzchni trawiastych


Ogólny Plan Zbiornika Racibórz Dolny



Budowla Przelewowo-Spustowa od strony dolnej wody

Budowla Przelewowo-Spustowa (BPS) zlokalizowana jest w km 1+432 zapory czołowej, jest posadowioną na palach hydrotechniczną budowlą żelbetową, sześcioprzęsłową, ze stałymi progami piętrzącymi wys. 2,5m zaprojektowanymi w pięciu przęsłach, z których szóste przęsło (jedno ze środkowych) jest przęsłem żeglugowym, umożliwiającym przejście jednostek pływających na przyszłym szlaku wodnym Odry od Ostrawy do Kędzierzyna Koźla.




Aksonometria BPS

Wysokość budowli od fundamentów do poziomu nawierzchni przejścia mostowego 18m.
  • Kubatura żelbetowych elementów BPS – 65 tys m3,
  • Posadowienie na 835 szt palach o głębokości od 13-30 m,
  • Upusty denne 6 szt o wym 450 x 350 cm wyposażone w zamknięcia główne i awaryjne,
  • Zamknięcia główne - 6szt o wym. 8650 x 11800 cm i ciężarze pojedynczej zasuwy 65 Mg,
  • Łączny ciężar wyposażenia mechanicznego – 1500 Mg,
  • Szerokość poszczególnych przęseł 12 m,


Rozdział wód Psiny

Budowę zbiornika rozpoczęto w 2013 roku i od tego czasu roboty realizowane i nadzorowane były przez kilku Inżynierów Kontraktu i Wykonawców robót. Ostatecznie kontrakt zrealizowano przy udziale:

Zamawiający: PGW Wody Polskie-Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach,
Inżynier Kontraktu-Konsultant: AECOM Polska Sp. z o.o.
Projektant: DHV Hydroprojekt
Wykonawca: Konsorcjum Budimex-Ferrovial
Termin zakończenia robót: 29 maja 2020 r.

Realizacja robót przebiegała z niemałymi kłopotami technicznymi i kontraktowymi. W pierwszych trzech latach postęp w robotach był niewielki i na tyle niezadowalający, że Inwestor zrezygnował w 2016 r. z usług Wykonawcy, i zdecydował się na ogłoszenie nowego przetargu i wybór nowego Wykonawcy. Istotnym i niezwykle ważnym problemem technicznym mającym olbrzymi wpływ na czas realizacji zbiornika było wzmocnienie podłoża pod zaporami ziemnymi. Autor Projektu założył, że wzmocnienie podłoża nastąpi przez konsolidację i dociążenie nasypem budowanym w odpowiednich etapach. Ten sposób wymagał jednak czasu i dodatkowych zabiegów geotechnicznych, których nie zastosowano i czas bezpowrotnie został niewykorzystany we wspomnianych 3-ch początkowych latach. W oczekiwaniu na rozstrzygnięcie przetargu i wprowadzenie nowego Wykonawcy Inwestor zdecydował się wykorzystać ten czas na przygotowanie podłoża zapór na odcinkach, gdzie występowały grunty słabonośne, poprzez wykonanie kolumn żwirowych i wykonania, I Etapu budowy nasypu jako dociążenie i rozpoczęcie procesu konsolidacji podłoża. Proces ten w trakcie realizacji był ściśle monitorowany za pomocą aparatury kontrolno pomiarowej i weryfikowany przez Nadzór Geotechniczny. Odcinki zapór w podłożu których występowały grunty nośne pozostawiono do realizacji nowemu wykonawcy. Po podpisaniu umowy i wprowadzeniu nowego Wykonawcy nastąpiło znaczne przyspieszenie robót i budowę Zbiornika Racibórz Dolny zakończono w 2020 roku.

2.Zasady i Instrukcja działania Zbiornika

Jak już wspomniano wyżej największe emocje podczas wrześniowych opadów budził proces napełniania zbiornika Racibórz Dolny, wyrażanych w licznych telefonach, pomiędzy inżynierami którzy brali udział w budowie zbiornika. Na bieżąco śledzone były wielkości opadów komunikaty meteorologiczne danych ze stacji hydrologicznych o występujących opadach i prognozowanych przepływach na rzece Odrze,
Każdy zbiornik hydrotechniczny posiada instrukcję eksploatacji zbiornika w ramach której określa się warunki gospodarowania wodą:
  • normalnych warunkach użytkowania zbiornika
  • gospodarowania wodą w warunkach powodzi
  • gospodarowanie wodą w czasie remontu, zatrzymania działalności lub przerwania pracy zbiornika.
Z wiadomych przyczyn najbardziej interesująca jest instrukcja dotycząca gospodarowania w warunkach powodzi, ponieważ dla ochrony przeciwpowodziowej zbiornik Racibórz Dolny został wykonany.

Jednak suchy polder Racibórz Dolny różni się znacznie w konstrukcji i przygotowaniu do zalania od zbiorników mokrych w których przewiduje się stałe gromadzenie zapasu wody dla celów, zaopatrzenia w wodę aglomeracji miejskich, produkcji energii elektrycznej czy żeglugi.

W zbiornikach mokrych po zakończeniu robót jest przewidziany czas na piętrzenie próbne, podczas którego napełnia się zbiorniki etapami zgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu wodno-prawnym, z reguły przez okres około 2 lat, uzależniony od występujących opadów w zlewni, stanów wody i możliwości jej gromadzenia. W tym czasie przeprowadzane są testy i obserwacje zarówno elementów zbiornika jak również terenów przyległych. W wyniku tych procedur wprowadza się dodatkowe zalecenia, rozwiązania i zabezpieczenia gwarantujące bezawaryjną pracę zbiornika o stałym piętrzeniu w przyszłości.

Po zakończeniu robót w suchym polderze Racibórz Dolny taka procedura nie mogła mieć zastosowania z następujących względów:
  • Sam suchy polder zlokalizowany jest w terasie zalewowej rzeki Odry i czasie normalnych stanów wody jest odbiornikiem nie tylko wód powierzchniowych, ale także ma drenującą rolę w przebiegu filtracji wód podziemnych dolinie rzeki. Zatem dobór wszelkich uszczelnień podziemnych zbiornika jest obliczony nie na zatrzymanie całkowitej filtracji tylko wydłużenie drogi czasu filtracji. W czasie projektowania przeprowadzono analizy wpływu piętrzenia zbiornika na wody podziemne, w której określono przepływ podziemnych wód w dolinie Odry w ilości ok. 5000m3/dobę, dlatego każde krótkotrwałe piętrzenie spowodowałoby podniesienie się wód gruntowych w otoczeniu zbiornika
  • W trakcie oszacowania na etapie projektowym zasobów materiałowych, w czaszy zbiornika znajdują się cenne złoża kruszyw szacowane na około 60ml m3, które są ciągle wydobywane przez firmy komercyjne i każde piętrzenie powoduje konieczność ewakuacji sprzętu i przerwanie wydobycia.
Decyzja o uruchomieniu piętrzenia w zbiorniku Racibórz Dolny musi być wyłącznie spowodowana prognozami przejścia fali powodziowej o przepływach założonych w projekcie, a ponieważ w trakcie budowy takich zdarzeń nie było to w 2024 r. próba była generalna zgodna z instrukcją.

1.Celem gospodarki wodnej zbiornika Racibórz Dolny (polder) w warunkach powodzi jest redukcja fal powodziowych.

2.Gospodarka wodna zbiornika w warunkach powodzi jest prowadzona w obrębie pojemności powodziowej stanowiącej pojemność czynną zawartą pomiędzy poziomem przepływu dozwolonego 1210 m3/s, o rzędnej po stronie zbiornika 187.00 m npm (śr. rzędna przy stopie nasypu od strony odwodnej), a maksymalnym poziomem piętrzenia wynoszącym 195.20 m npm.

3.Całkowita pojemność zbiornika przy jego maksymalnym wypełnieniu tj. do rzędnej 195,20 m npm Kr. co odpowiada maksymalnemu poziomowi piętrzenia, wynosi ok.185,0 mln m3.

4.Gdy dopływ do zbiornika przekracza wielkość 1210 m3/s rozpoczyna się gospodarkę przeciwpowodziową prowadzącą do obniżenia kulminacji fali powodziowej i trwa ona od momentu przekroczenia przez dopływ do zbiornika wielkości 1210 m3/s do momentu obniżenia się dopływu poniżej 1210 m3/s i równoczesnego całkowitego opróżnienia zbiornika jednak przy zachowaniu maksymalnego tempa obniżania poziomu wody 100 cm/dobę.

5.Zgodnie z wymogiem, aby pojemność powodziowa była wypełniana nadwyżkami nad przepływ dozwolony, urządzenia upustowe BPS w momencie rozpoczęcia realizacji gospodarki przeciwpowodziowej powinny być całkowicie otwarte.

6.Gdy w okresie narastania dopływu do zbiornika rzędna piętrzenia na zbiorniku osiągnie wielkość 187.00 m npm Kr., urządzenia upustowe BPS rozpoczynają pracę. W pierwszej kolejności zaczyna się opuszczanie zasuwy w przęśle żeglugowym. Przy rzędnej wody górnej 187.67 m npm Kr. zasuwa ta opiera się o próg na rzędnej 179.15 m npm Kr.

7.Przyjęto, że w tym czasie minimum 5 spustów dennych (bez skrajnego w lewym przyczółku) pozostaje otwartych. Stopień otwarcia zasuwy żeglugowej zależy od wielkości dopływu. Należy go regulować zgodnie z załączonymi tabelami i wykresami na podstawie prognoz 6-godzinnych.

8.W miarę wzrostu piętrzenia na zbiorniku ponad 187.67 m npm Kr. należy stopniowo opuszczać pozostałe zasuwy, zgodnie z załączonymi tabelami i wykresami.

9. Instrukcja ruchu zasuw opracowana jest dla dwóch wariantów:

9.1. Powodzi do kulminacji około 2400 m3/s, która nie wymaga przekroczenia odpływu 1210 m3/s w wersji pracujących 6 zasuw głównych, oraz przy awarii jednej z nich,

9.2. Powodzi na przykładzie wezbrania z 1997 r o kulminacji 3120 m3/s wymagającej przekroczenia odpływu dozwolonego 1210 m3/s do wielkości 1600 m3/s, którego wielkości posłużyły do modelowania fali dla pracy Zbiornika Racibórz Dolny.
Przy poziomie wody górnej 190.77 m npm wszystkie zasuwy obniżają się na próg 179.15 m npm i zaczynają wydatkować powierzchniowo. Pracuje przy tym minimum 5 spustów dennych.

Jeżeli nastąpi całkowite wypełnienie rezerwy powodziowej, to aż do chwili, gdy dopływ do zbiornika zmaleje do poziomu poniżej 1210 m3/s, należy dysponować odpływ równy dopływowi. Gdy dopływ do zbiornika spadnie poniżej 1210 m3/s, należy rozpocząć opróżnianie pojemności powodziowej. Realizacja gospodarki przeciwpowodziowej kończy się w momencie opadnięcia poziomu wody w zbiorniku do rzędnej 187,00 m npm. Następuje powrót do normalnych warunków użytkowania zbiornika.

Sterowanie urządzeniami mechanicznymi, zasuwami głównymi odbywa się z centrum operacyjnego zlokalizowanego na zapleczu techniczno-admistracyjnym za pomocą w programów komputerowych zarządzając procesami monitorującymi w pełni kontrolującymi przebieg pracy urządzeń i w oparciu o dane meteorologiczne w pełni kontrolującymi przebieg redukcji fali powodziowej.

Jak widać z przytoczonych niektórych tylko zapisów z instrukcji gospodarowanie wodą w zbiorniku podczas powodzi jest dość skomplikowane i wymaga sporego doświadczenia i specjalistycznej wiedzy, którą personel obsługujący Zbiornik Racibórz Dolny niewątpliwie posiada, czego dowodem była skuteczna rola i praca jaką spełnili podczas tegorocznej powodzi, stąd też należą się szczere Gratulacje od budowniczych tego Zbiornika.


3.Proces przesiedleń.

Równocześnie z robotami budowlanymi w czaszy Zbiornika Racibórz Dolny, realizowany był proces przesiedleń dwóch wsi istniejących na terenach wywłaszczonych w czaszy zbiornika, tj. Nieboczowy i Wola Tworkowska. Przesiedlono około 700 osób i ok. 250 rodzin, zamieszkujących tereny w proponowanych granicach polderu. Proces przesiedlenia realizowany w związku z budową Zbiornika Racibórz był największą operacją przesiedlenia mieszkańców dla potrzeb budowy obiektów hydrotechnicznych w Polsce i pomimo, że zwykle należy do najtrudniejszych elementów w realizacji tego typu obiektów, tym razem zorganizowany został w bardzo humanitarny sposób, Tereny pod realizację w nowej wsi budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego oraz budowę infrastruktury gminnej zostały nabyte przez RZGW Gliwice i przekazane dotychczasowym właścicielom nieruchomości w Nieboczowach oraz Gminie Lubomia. Realizując prace odtworzenia poszczególnych funkcji w nowej wsi Nieboczowy, wybudowano:

  • 42 nowe domy mieszkalne,
  • budynek wiejskiego ośrodka sportu i rekreacji wraz z pełnowymiarowym boiskiem do piłki nożnej,
  • budynek domu kultury stanowiący zarazem siedzibę Ochotniczej Straży Pożarnej i przedszkola,
  • budynek kościoła i cmentarz (przeniesiono 600 szczątków ludzkich,),
  • oraz siłownię. skatepark, park wypoczynku z wodospadem, place zabaw.


Nowa wieś Nieboczowy

Ponadto dla osób wymagających wsparcia w zakresie przesiedlenia wybudowano mieszkania komunalne na wynajem. Niezmiernie ważnym, ale i trudnym przedsięwzięciem była likwidacja cmentarza w starych Nieboczowach i założenie cmentarza nowej wsi. Proces ten przebiegał z należytą troską i poszanowaniem pamięci osób zmarłych. Na terenie nowej wsi został otwarty nowy cmentarz wraz z kaplicą. Na podstawie umów zawartych pomiędzy RZGW Gliwice i Gminą Lubomia, inwestorem dla budowy nowej wsi Nieboczowy była Gmina Lubomia. Prace zostały ukończone w 2019 roku.

Wartość Inwestycji komponentu A (włącznie z kosztem przesiedleń) wniosła 1 915 632 619,00 PLN.

inż. Zbigniew Franczak
Inspektor Nadzoru Wrocławski Węzeł Wodny
Główny Inspektor Nadzoru Zbiornik Racibórz Dolny

Wykorzystano materiały publikowane przez Biuro Koordynacji Projektu POPDOW we Wrocławiu.


Od admina: Autor artykułu, jest także Inżynierem Rezydentem/Inspektorem Nadzoru Podkomponetu 3A "Ochrona p. powodziowa aglomeracji Krakowa i terenów przemysłowych Nowej Huty”. O tym projekcie czytelnicy portalu przeczytać będą mogli w następnym artykule.

Zbigniew Stós





comments powered by Disqus


Copyright © 2004-2025 Zbigniew Stos Wszelkie prawa zastrzezone.
Uwagi, opinie i komentarze prosze przesylac na adres portal.brzesko.ws@gmail.com

-->