Spotkanie parlamentarzystów w Brzesku  (Łukasz Pietraszek)  2007-01-09

W dniu 8 stycznia br. w Sali Obrad Starostwa Powiatowego w Brzesku, odbyło się spotkanie parlamentarzystów, radnych województwa małopolskiego oraz pozostałych samorządowców z regionu tarnowskiego.

Organizatorami brzeskiego forum byli poseł na Sejm Edward Czesak oraz Starosta Brzeski Ryszard Ożóg.

Celem spotkania było zaprezentowanie Programu Rozwoju Województwa Małopolskiego, możliwości wykorzystania środków z UE na lata 2007 – 2013 oraz współpraca z samorządami.

Spotkanie miało roboczy charakter. W jednym rzędzie zasiedli parlamentarzyści, radni wojewódzcy oraz przedstawiciele powiatów i gmin w regionie tarnowskim.
Była to znakomita okazja do rzeczowej i konstruktywnej wymiany poglądów na temat najbliższej przyszłości naszego regionu.

Liczba przybyłych gości około 60 osób.
Spotkanie trwało ponad 3 godziny.

Na spotkaniu obecni byli między innymi: Wojewoda Małopolski – Maciej Klima, posłowie – Wiesław Woda, Robert Pantera, Jerzy Zawisza oraz Andrzej Adamczyk, Prezydent Tarnowa Ryszard Ścigała oraz radni wojewódzcy – Barbara Kosińska - Geras, Andrzej Sztorc oraz Iwona Tworzydło.

Po zakończeniu prelekcji, odbyła się gorąca dyskusja.

Wystąpienia (prelekcje).

Jacek Pilch – Przewodniczący Komisji Rozwoju Regionu, Promocji i Współpracy z Zagranicą Sejmiku Województwa Małopolskiego mówił na temat możliwości wykorzystania środków finansowych z puli UE na lata 2007 – 2013 widząc w nich szansę rozwoju regionu.

Główne tezy wystąpienia:

1. Prezentacja Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 – 2013,
2. Główne kierunki rozwoju subregionu tarnowskiego,
3. Najważniejsze projekty do realizacji

Kazimierz Rabsztyn – Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Krakowie referował na temat możliwościach wykorzystania środków unijnych w rolnictwie. Zaprezentował i omówił także Program SAPARD.


AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA
           MAŁOPOLSKI ODDZIAŁ REGIONALNY




Wykorzystanie funduszy UE w Programie SAPARD
w województwie małopolskim

W województwie małopolskim realizacja Programu SAPARD kończy się sukcesem. Beneficjenci zainwestowali w swoje gminy, gospodarstwa rolne i firmy co najmniej 740 mln złotych i otrzymali zwrot poniesionych kosztów w kwocie ponad 350 mln złotych.

SAPARD to Specjalny Przedakcesyjny Program na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ruszył na dwa lata przed wejściem Polski do UE.
Rolnicy, przedsiębiorstwa i jednostki samorządu terytorialnego mieli możliwość składania wniosków o dotacje w ramach czterech działań:
• Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych (Działanie 1),
• Inwestycje w gospodarstwach rolnych (Działanie 2),
• Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich (Działanie 3),
• Różnicowanie działalności na obszarach wiejskich (Działanie 4).

Najwięcej inwestycji zrealizowano w gospodarstwach rolnych. Blisko 35 mln zł pomocy finansowej skierowano do rolników indywidualnych z przeznaczeniem na inwestycje dotyczące produkcji rolnej, a ponad 4,5 mln zł na rozpoczęcie lub rozwinięcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wsparcie to pozwoliło zainwestować w gospodarstwa kwotę blisko 89 mln zł. W ramach tych środków wybudowano 20 nowych, a zmodernizowano lub rozbudowano 38 istniejących budynków gospodarczych, zakupiono 107 sztuk zwierząt, 1428 maszyn do produkcji rolnej (w tym 491 ciągników) oraz 176 urządzeń do przetwórstwa, przechowywania i przygotowywania produktów do sprzedaży.
Największy wymiar finansowy miało wsparcie dla samorządów w ramach pomocy udzielanej na rozwój i poprawę infrastruktury obszarów wiejskich. Gminy, powiaty i związki międzygminne zainwestowały w infrastrukturę blisko 370 mln złotych. Otrzymały one ponad 205 mln zł dotacji, co stanowi niemal 60% środków Programu SAPARD wydanych w naszym województwie.
W ramach 428 zrealizowanych projektów:
• zbudowano 350 km sieci wodociągowej, 16 stacji uzdatniania wody oraz wykonano prawie 5 tysięcy przyłączy wodociągowych;
• zbudowano 82 tys. km sieci kanalizacyjnej, zbudowano, rozbudowano lub zmodernizowano 24 oczyszczalnie ścieków, podłączono do kanalizacji ponad 11,5 tys. gospodarstw domowych i innych obiektów, zainstalowano 632 przydomowe oczyszczalnie ścieków;
• wybudowano lub zmodernizowano 2 wysypiska odpadów stałych;
• wybudowano lub zmodernizowano 2 412 km dróg gminnych i powiatowych,
• zrealizowano 8 projektów zaopatrzenia w energię z lokalnych, niekonwencjonalnych źródeł energii;
• zrealizowano 88 projektów z zakresu infrastuktury turystycznej.

Ponadto przeprowadzono 89 projektów związanych z modernizacją zakładów przetwórstwa artykułów rolnych. Dostosowano je do wymogów sanitarnych i weterynaryjnych wynikających z wprowadzenia przepisów unijnych do prawodawstwa polskiego. Natomiast firmy działające na wsi utworzyły ponad 900 pozarolniczych miejsc pracy.
Najwięcej projektów w ramach wszystkich działań programu łącznie zrealizowano na terenie powiatów proszowickiego (302), krakowskiego (260), miechowskiego (180), nowosądeckiego (180) i limanowskiego (175). Najmniej projektów było w powiecie tarzańskim (8).

Program SAPARD był nie tylko ważnym instrumentem wsparcia przekształceń w rolnictwie i na obszarach wiejskich, ale także stanowił źródło cennych doświadczeń, które ułatwiły przygotowanie instytucji i beneficjentów, do korzystania ze znacznie większych środków unijnych, jakie są kierowane do Polski od momentu akcesji z Unią Europejską.

Marcin Piotrowski – Sekretarz Konfederacji Budownictwa i Nieruchomości wygłosił wykład na temat rewitalizacji miast i wsi z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej.


Fundusze UE 2007 – 2013 – rewitalizacja/mieszkalnictwo


Wprowadzenie


Polska od 1 maja 2004 roku jest pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej, od tego czasu upłynęło ponad 2 lata. Podczas ostatnich prac nad budżetem UE wiele czasu poświęcono ze strony polskiej w kierunku poszerzenia zakresu użyteczności dla naszego kraju funduszy Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem funduszy strukturalnych.

W obecnym okresie programowania funduszy strukturalnych UE (lata 2000 - 2006) finansowanie rozwoju mieszkalnictwa jest formalnie niemożliwe (oprócz wąsko rozumianej rewitalizacji miast) - wynika to z zapisów rozporządzeń przyjętych na poziomie Wspólnoty.

Jednakże szansa na finansowanie szeroko pojętego mieszkalnictwa pojawiła się niedawno, w związku z wynikami Szczytu UE w grudniu 2005 r., które znajdą potwierdzenie w odpowiednich rozporządzeniach i wytycznych Komisji Europejskiej (KE).

Obecna wersja rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) daje możliwość finansowania mieszkalnictwa pod pewnymi warunkami dotyczącymi zasad programowania (m.in. ograniczenie wsparcia do budownictwa wielorodzinnego lub budynków zawierających mieszkania dla osób o niskich dochodach) i wielkości środków (ograniczenie wielkości środków do 3% alokacji EFRR w ramach programów, w których finansowane jest mieszkalnictwo lub 2% ogólnej alokacji EFRR).

Wersja przyjęta przez Rząd Polski to 3% alokacji EFRR co na wsparcie mieszkalnictwa w województwie małopolskim daje maksymalną kwotę 34,4 mln euro środków UE przy wkładzie własnym ok. 6,1 mln euro. Jednocześnie Rząd Polski przyjął, że fundusze te mogą zostać wykorzystane poprzez Regionalny Program Operacyjny (dla każdego województwa został opracowany oddzielny RPO uwzględniające aktualne potrzeby danego regionu), pod warunkiem, że Zarząd Województwa odpowiedzialny za przygotowanie tych
programów, umieszczą je w RPO.
Zapewnienie wsparcie mieszkalnictwa ze środków UE jest zasadne z kilku powodów:
- zrealizowanie planów rządu w zakresie budownictwa mieszkaniowego będzie wymagało bardzo poważnych nakładów, których sfinansowanie może przekraczać możliwości budżetu państwa;
-wykorzystanie środków UE na pracochłonne inwestycje remontowo - modernizacyjne spowoduje stworzenie nowych miejsc pracy, zwłaszcza w firmach małych i średnich, w tym tych działających w małych miastach;
- środki EFRR można łączyć z kredytami międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Inwestycyjny, Bank Rozwoju Rady Europy) co ułatwi zapewnienie współfinansowania;
 - możliwe zintegrowane wykorzystanie w omawianym zakresie środków EFRR i Europejskiego Funduszu Społecznego, powinno nie tylko zwiększyć skuteczność interwencji, ale również - co nie będzie bez znaczenia dla negocjacji - spotkać się z aprobatą Komisji Europejskiej.

Podjęcie aktywnych działań w powyższym zakresie pozwoli również uniknąć zarzutu, że - mając możliwości - Polska nie skorzystała ze środków UE na rozwój mieszkalnictwa.

Województwo Małopolskie – aktualna sytuacja

Miasta Małopolski

Województwo Małopolskie to zdecydowanie województwo małych miast (43 z 55 miast zamieszkuje poniżej 20 tysięcy mieszkańców). Dominującymi miastami w regionie są Kraków (730 tyś. ludności), Tarnów (ok. 100 tyś. ludności) oraz Nowy Sącz (powyżej 50 tyś. ludności). Województwo Małopolskie posiada bardzo niski poziom urbanizacji na tle całego kraju – główny powód: migracja ludności miejskiej na tereny wiejskie/podmiejskie oraz ujemny przyrost naturalny. Zasoby mieszkaniowe województwa w roku
2004 obejmowały ok. 1 mln mieszkań o powierzchni użytkowej ok. 74,3 mln2. Przeciętnie na jedno mieszkanie przypada 3, 23 osoby – jeden z najgorszych wyników w kraju (średnia krajowa – 3,01). W roku 2004 w Małopolsce ok. 15 % zasobów mieszkaniowych to mieszkania o warunkach substandartowych, które zamieszkuje ponad 530 tyś. ludzi czyli ok. 17 % całej populacji Małopolski.


Obszary wiejskie Małopolski

Na obszarach miejskich Małopolski zamieszkuje ok. 11 % całej ludności (1,6 mln osób). Obszar ten charakteryzuje się wysokim poziomem zaludnienia – 119 osób/km2 (średnia krajowa – 50 osób/km2) oraz wysoką dynamiką przyrostu m.in. poprzez przyrost naturalny oraz migrację. Wzrost ludności na obszarach wiejskich (szczególnie migracja) powiązany jest z dynamicznym wzrostem ruchu budowlanego. W roku 2003 oddano do użytku 14 tyś. mieszkań (najwyższy wskaźnik w kraju). Wzrost migracji i osiedlania się
na tych terenach powoduje wzrost ilościowy i jakościowy infrastruktury edukacyjnej, co powoduje wyraźną poprawę warunków nauczania.

Fundusze UE – RPO – możliwości wykorzystania

Powyższe uwarunkowania zarówno na terenach miejskich jak i wiejskich stwarzają doskonałą możliwość wykorzystania środków UE w zakresie szeroko pojętego mieszkalnictwa – co wykazuje Priorytet 6 RPO województwa Małopolskiego. Poniższe zestawienie informacji wskazuje na szerokie możliwości wykorzystania środków UE przez samorządy województwa małopolskiego.

Priorytet 6 – Spójność wewnątrzregionalna

a) Działanie – Rozwój miast

 - rewitalizacja zabytkowych centrów miast oraz dzielnic osiedli mieszkaniowych i terenów poprzemysłowych w ramach Lokalnych Planów Rewitalizacji.

b) Działanie – Rozwój obszarów miejskich

- rozwój infrastruktury społecznej – edukacyjnej/rekreacyjnej/sportowej
- rozwój infrastruktury energetycznej

c) poziom wsparcia - do 85% kosztów kwalifikowanych

d) kategorie wsparcia:

- 61 – Zintegrowane projekty rewitalizacji obszarów miejskich/wiejskich – 12,40 mln euro
- 75 – Infrastruktura edukacyjna (m.in. modernizacja obiektów) – 110,40 mln euro (część środków)
- 76 – Infrastruktura zdrowotna (m.in. modernizacja obiektów) – 74 mln euro (część środków)
 - 78 – Infrastruktura mieszkaniowa – 24,80 mln euro

e) beneficjenci:
 
 - jednostki sektora publicznego;
 - przedsiębiorstwa;
 - związki wyznaniowe;
 - organizacje pozarządowe (w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i wolentariacie);
- podmioty działające w ramach partnerstwa publiczno-prawnego;
- spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe;
 - podmioty realizujące inwestycje na terenach i obiektach wojskowych.

f) finansowanie:

- 12,11% ogólnej kwoty RPO – 172,13 mln euro

- środki UE – 139 mln euro
- środki publiczne - 24,53 mln euro
- środki prywatne - 8,6 mln euro

Lokalny Program Rewitalizacji – klucz do środków UE

W przypadku wielu polskich miast, trwający przez lata proces jednoczesnej degradacji materialnej, społecznej i ekonomicznej, wymaga podjęcia określonych działań rewitalizacyjnych. W praktyce oznacza to wdrożenie w zdegradowanych dzielnicach miasta oraz na terenach wiejskich kompleksowego programu remontów i modernizacji, zarówno zabudowy jak i przestrzeni publicznej, a także rewaloryzacji zabytków. Rewitalizacja jako świadomie inicjowany przez władze miasta wieloletni proces przestrzennych,
społecznych i ekonomicznych przemian o charakterze rzeczowym wymaga koordynacji i spójności na poziomie finansowym. Złożoność procesu, potęgowana liczbą potencjalnych uczestników, wymaga systemowego podejścia. Wymaga integracji z bieżącą i planowaną polityką rozwoju miasta oraz zewnętrznymi źródłami finansowania.

Podstawą wdrażania działań rewitalizacyjnych jest Lokalny Program Rewitalizacji, opracowywany indywidualnie dla potrzeb konkretnego miasta.

Kluczowym elementem LPR jest zapewnienie finansowania procesu ze źródeł publicznych, UE oraz prywatnych, również z udziałem lokalnej społeczności.

Czym jest rewitalizacja ?

Nie istnieje uniwersalna definicja pojęcia „Rewitalizacja". Z pewnością można stwierdzić, że rewitalizacja to proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych w zdegradowanych częściach miasta, przyczyniający się do poprawy jakości życia mieszkańców, stanu środowiska naturalnego i kulturowego, przywrócenia ładu przestrzennego oraz do ożywienia gospodarczego i
wzmocnienia więzi społecznych.

Niejednokrotnie pojęcie to jest identyfikowane z;

• remontem - tj. przywróceniem takiego stanu budynku, jaki istniał na początku poprzedniego cyklu eksploatacji;

• modernizacją - tj. remontem uzupełnionym wprowadzeniem nowych, lepszych, sprawniejszych lub nawet dodatkowych elementów
wyposażenia podnoszących standard użytkowy budynku;

• rewaloryzacją - tj. przywróceniem utraconych wartości architektonicznych i użytkowych poprzez remont i modernizację obiektów o szczególnej wartości zabytkowej.

Rewitalizacja obejmuje wszystkie powyższe zakresy, w odniesieniu do kompleksowych działań podejmowanych na obszarach miejskich i wiejskich, szczególnie w starych zdegradowanych dzielnicach, działań zmierzających do ożywienia społecznego i gospodarczego obszaru miejskiego.

Zgodnie ze stwierdzeniem dr Krzysztofa Skalskiego, przedstawiciela Stowarzyszenia Forum Rewitalizacji, „właściwa definicja określa rewitalizację jako kompleksowy program remontów, modernizacji zabudowy i przestrzeni publicznych, rewaloryzacji zabytków na wybranym obszarze, najczęściej dawnej dzielnicy miasta, w powiązaniu z rozwojem gospodarczym i społecznym. Rewitalizacja to połączenie działań technicznych - jak np. remonty - z programami ożywienia gospodarczego i działaniem na rzecz
rozwiązania problemów społecznych, występujących na tych obszarach: bezrobocie, przestępczość, brak równowagi demograficznej".

Kwalifikacja wydatków/dofinansowania UE na mieszkalnictwo/rewitalizację – Regulacje Krajowe

Zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wydatki poniesione na mieszkalnictwo kwalifikują się do współfinansowania pod
następującymi warunkami:

1. wydatki te muszą zostać poniesione w ramach projektów wpisujących się w
zintegrowane plany rozwoju miejskiego (lokalne programy rewitalizacji) lub osi
priorytetowej dla obszarów zdegradowanych lub zagrożonych fizyczną degradacją
i wykluczeniem społecznym,

2. alokacja z EFRR na cele mieszkaniowe ograniczona jest do poziomu 3% w ramach poszczególnych programów operacyjnych,

3. wydatki ponoszone są wyłącznie na: renowację wspólnych części wielorodzinnych
budynków mieszkalnych tj.:
 - odnowę następujących części głównej struktury budynku: dach, fasada,
okna i drzwi fasady, klatka schodowa, korytarze wewnętrzne i zewnętrzne,
wejście i jego struktury zewnętrzne, winda;
 - instalacje techniczne budynku;
 - działania w zakresie oszczędności energetycznej.

4. udostępnienie nowoczesnych, socjalnych budynków mieszkalnych dobrej jakości poprzez renowację i zmianę wykorzystania istniejących budynków stanowiących własność władz publicznych lub własność podmiotów działających w celach
niezarobkowych.

Wydatki poniesione na budownictwo mieszkaniowe nie kwalifikują się do wsparcia ze
środków Funduszu Spójności oraz, z zastrzeżeniem postanowień rozdziału 4.6
niniejszych wytycznych, ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Wytyczne Unii Europejskiej w zakresie wykorzystania środków UE

Według projektu Komisji Europejskiej szczegółowych wytycznych do wykorzystywania środków z funduszy strukturalnych, aby móc przeznaczyć środki na mieszkalnictwo należy spełnić następujące warunki (artykuł 47):

a) Wysoki stopień ubóstwa i braku integracji
b) Wysoki stopień długotrwałego bezrobocia
c) Niestabilne trendy demograficzne
d) Niski stopień wykształcenia, znaczący brak umiejętności i wysoki odsetek osób które nie ukończyły szkoły
e) Wysoki stopień przestępczości i wykroczeń
f) Szczególnie zaniedbane środowisko
g) Niski stopień aktywności gospodarczej
h) Wysoki poziom imigrantów, etnicznych i mniejszościowych grup lub uchodźców
i) Porównywalnie niski poziom wartości budynków
j) Niski poziom właściwości energetycznych budynków

Warunek jest spełniony jeśli co najmniej 3 spośród kryteriów są spełnione, z tym że 2 muszą być z grupy a)-h).
Jak widać z powyższego, wykorzystanie środków na mieszkalnictwo w istotny sposób może wpłynąć nie na samą poprawę warunków bytowych ale przede wszystkim na uporanie się z wieloma problemami naszego kraju, na które wszyscy zwracamy uwagę: strefy ubóstwa, zaniedbane środowisko naturalne, bezrobocie.
Środki wydane na mieszkalnictwo mają właśnie służyć tym celom.

Rewitalizacja – sposób na zwiększenie efektywności energetycznej

Na obecnym etapie rozwoju gospodarczego Polski, gdy większość złóż surowców energetycznych znajduje się i jest eksploatowanych w niepewnych politycznie regionach świata, a ich dostawy i ceny są przedmiotem nie tylko handlowych, ale i politycznych działań, nie można prowadzić racjonalnej polityki energetycznej, zajmując się wyłącznie podażą energii. Trzeba również sterować podażą.

W przypadku kraju takiego jak Polska, właśnie po stronie podaży istnieją duże, niewykorzystane dotychczas rezerwy, które łatwo można uruchomić.

Polska zarówno jako społeczeństwo jak i dynamicznie rozwijająca się gospodarka w najbliższym czasie może zostać wystawiona na ciężką próbę w zakresie dostępu do nośników energii. W tej sytuacji należałoby dokonać bilansu energetycznego Polski. Zgodnie z szacunkowymi danymi w Polsce budownictwo zużywa około 40 % całej energii, więcej niż transport i przemysł (oba te sektory po ca 30%), w tym ponad 80 % na ogrzewanie, które jest niezbędne zarówno w miejscach pracy jaki i w mieszkaniach, domach.
W spadku po poprzednim systemie mamy budynki źle lub też w ogóle nie ocieplone, które potrzebują na ogrzanie każdego metra kwadratowego powierzchni użytkowej średnio 2 razy więcej energii niż budynki w innych krajach o podobnym klimacie. Polskie gospodarstwa domowe są w niechlubnej czołówce krajów UE o najwyższym udziale procentowym ogrzewania w wydatkach gospodarstw domowych. To pokazuje skalę możliwych oszczędności oraz potencjał jaki drzemie w tym obszarze.

Wobec powyższego w warunkach polskich znaczącym źródłem oszczędności energii jest budownictwo a szczególnie mieszkalnictwo.

W związku z powyższym należy postawić tezę, która w większości krajów UE już jest w pełni zaakceptowana i wdrażana - efektywność energetyczna staje się dla Europy (jak i dla Polski) nowym paliwem i może odegrać istotną rolę w uzyskaniu bezpieczeństwa w zakresie dostaw nośników energii (gaz ziemny, ropa). Większość z nas zada sobie od razu pytanie - co da poprawa efektywności energetycznej budynków oprócz uzyskania bezpieczeństwa energetycznego ? Odpowiedź jest bardzo prosta, otóż
zwiększenie efektywności energetycznej budynków przyniesie szybkie i namacalne efekty:

- ekonomiczne: wymierne oszczędności na kosztach ogrzewania mieszkań, domów, miejsc pracy, obiektów służby zdrowia, budynków administracji państwowej i samorządowej, w mieszkalnictwie komunalnym i społecznym;

- społeczne: poprawa standardu życia i przebywania w zdrowych, komfortowych pomieszczeniach, których ogrzewanie kosztuje znacznie mniej a więc zwiększa się również zdolność kredytowa użytkowników, właścicieli mieszkań, domów i innych budynków;

- gospodarcze: tworzenie nowych miejsc pracy (budownictwo jest jednym z sektorów o dużym nakładzie ludzkim), większej liczby zatrudnionych niż przy inwestycjach w energetykę, równomiernie we wszystkich regionach kraju,

- środowiskowe: czystsze powietrze dzięki zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych, nieuchronnie towarzyszącym spalaniu surowców energetycznych, racjonalizacja i oszczędność wykorzystania własnych zasobów surowcowych.

Wszystko to zostało już wielokrotnie wyliczone, opublikowane i również sprawdzone:

- w Polsce – w projektach pilotażowych, a na większą skalę – w polityce energetycznej krajów takich jak Niemcy, UK, Dania, i inne.

Pozytywną wielotorowość poprawienia efektywność energetycznej (w tym przypadku budynków) może jasno przeliczyć na nie tylko na środki finansowe (szczególnie ważne dla społeczeństwa) ale także na gospodarkę (zmniejszenie konsumpcji nośników energii = zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego).

W przypadku rewitalizacji zasobów mieszkaniowych (szczególnie zasobów komunalnych) ograniczymy znacznie poziom kosztów stałych związanych z eksploatacją budynków.

Zakończenie

Wydaje się wobec powyższego zasadnym przewidzenie we wszystkich regionalnych programach operacyjnych priorytetów dla wsparcia dla projektów budownictwa mieszkaniowego. Pozwolą one wspomóc działania Rządu RP na rzecz obniżania bezrobocia i eliminowania stref ubóstwa w Polsce, a jednocześnie poprzez obniżenie zużycia energii w budynkach (budynki są odpowiedzialne za 40% całego zużycia energii w UE) zapewni nam większe bezpieczeństwo energetyczne i poprawę stanu środowiska naturalnego (obniżenie
poziomu emisji CO2)

Komisja Europejska przewidując po raz pierwszy możliwość finansowania mieszkalnictwa z funduszy strukturalnych, uczyniła to słuchając argumentacji członków Parlamentu Europejskiego z Nowych Krajów Członkowskich. Bardzo aktywnie na rzecz tej zmiany działała Polska. Wydaje się więc, że zaniedbaniem byłoby z tej możliwości nie skorzystać.