Wczoraj zakończył się trwający od czwartku „Góralski Karnawał” w Bukowinie Tatrzańskiej. Kolędnicy z Uszwi w Bukowinie Kilkunastominutowy program artystyczny, wspaniała kreacja aktorów, rekwizyty, a przede wszystkim niepowtarzalne stroje, które samodzielnie zaprojektowali i przygotowali, niewątpliwie zachwyciło komisje konkursową, która postanowiła przyznać uszewskim kolędnikom dyplom z wyróżnieniem.
| | Żyd rozpacza nad "urzeczonym" Turoniem | Scena podpalania słomy | | W końcowej części swojego występu, kolędnicy znad Uszwicy jeszcze mocniej rozbawili miejscową publiczność, która nagrodziła ich za to gromkimi brawami. Radosne igraszki tańczącego Żyda z Turoniem niespodziewanie przerwał „urok” rzucony na czarne i włochate zwierze, które obłudnie pochwalił stary dziad, w rolę którego wcielił się Rysiek Ciura. (na zdjęciu po lewej) | | | Scena "cucenia" Turonia. | Taniec radości Żyda, bo "zwierzę mu ożyło i będzie się darzyło". | Lamentu i rozpaczy nie było końca. Rozpoczęło się jego "cucenie", masowanie starymi gaciami, podpalanie pod nim słomy, dmuchanie i odczynianie uroków, a nawet wlewanie wódki w pysk. Po tym ostatnim „zabiegu” Turoń odzyskał siły witalne i znów zaczął hasać po scenie bukowińskiego domu kultury. W ocenie etnografów, ten element kolędowania jest bardzo istotny i ma wielowiekową tradycję. Ożywianie turonia i towarzyszące temu zabiegi nawiązują do obrzędów magii wegetacyjnej dawnych Słowian, praktykowanych w tym okresie roku podczas świąt agrarnych, przede wszystkim Święta Godowego. Chwilowy „zgon”, a następnie ożywienie Turonia, symbolizuje odrodzenie ziemi, która na zimę zasypia, aby następnie obudzić się wiosną. Po występie Historia Góralskiego Karnawału sięga 1973 roku, kiedy to z inicjatywy Józefa Koszarka znakomitego bukowiańskiego tancerza, śpiewaka i poety, a zarazem ówczesnego prezesa domu ludowego, po raz pierwszy zorganizowano międzyregionalny, a następnie Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych. W ramach „Góralskiego Karnawału” odbywa się również - trwający do późnych godzin nocnych - konkurs tańca zbójnickiego i przegląd par tanecznych oraz wyścig dwuosobowej pary góralskiej w małych saniach, zwany wyścigiem kumoterek. W tegorocznej imprezie wzięło udział 53 grupy kolędnicze oraz 51 par tanecznych w trzech kategoriach wiekowych. Warto dodać, że od 1996 roku Bukowina Tatrzańska należy do Międzynarodowej Federacji Miast Karnawałowych, największej na świecie organizacja promującej i chroniącej pamięć o festiwalach i paradach karnawałowych. Federacja ta, zrzesza ponad 500 członków i organizacji reprezentujących 100 miast w 52 krajach świata. Można śmiało powiedzieć, że Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej, aktywnie przyczynia się do podtrzymywania zwyczajów i obrzędów bożonarodzeniowych, a w rezultacie chroni je od zapomnienia, aby mogły przetrwać przez kolejne lata. Poprzez organizację przeglądów grup kolędniczych, uświadamia młodemu pokoleniu bogactwo i różnorodność form tradycyjnego kolędowania, a także zachęca ich do dalszego kultywowania tych wspaniałych, ludowych tradycji. Oby, jak najdłużej... Marek Białka Za kulisami. Przygotowanie do występu w garderobie Góralskiego Karnawału w Bukowinie Tatrzańskiej. |