| „ZIEMIA, NA KTÓREJ WALCZYLIŚMY, NIE DLA WSZYSTKICH BYŁA OJCZYZNĄ. TERAZ WAS OBEJMUJE I JEST DLA WAS MATKĄ.” (Inskrypcja z jednego z nagrobków) „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć tracą życie”. Te słowa wypowiedziane przez jednego z najważniejszych dowódców I wojny światowej, marszałka Ferdinanda Focha, mają bardzo głębokie przesłanie. Foch miał słuszność, gdyż cmentarze i groby są bardzo wymownym obrazem dziejów narodowych, zarówno okresu pokoju jak i czasu wojny. Właśnie ta żołnierska śmierć jest jedną z najbardziej tragicznych śmierci. Polegli żołnierze, pochowani z dala od bliskich, często w obcym kraju, w ogromnej większości pozostają anonimowi. Warto o tym pamiętać, szczególnie w przeddzień Święta Zmarłych.  fot. Rafał Góra Wokół naszej miejscowości jest wiele cmentarzy z I wojny światowej. We wspólnych mogiłach spoczywają bohaterowie różnych narodowości. Cmentarze, ich wygląd, rodzaj nagrobków i stopień zadbania, są wizytówką i śladem przeszłości każdej miejscowości. Są źródłem wiedzy o zwyczajach i obrazem historii. Miejsce pochówku, grób - to rodzaj wiadomości: tu leży człowiek, powinniśmy zatem uszanować takie miejsce, gdyż tak nakazuje nam nasza kultura i wiara. W szczególności powinniśmy pamiętać o tych mogiłach i cmentarzach, na których spoczywają prochy ludzi, których śmierć zabrała z daleka od ich ojczyzny, którzy umierali za swój kraj, lub- niestety, w imię interesów „wielkich tego świata”, często zmuszani do tego i zostali pochowani w obcej ziemi. Po śmierci nie jest istotne jakiej narodowości, czy wiary był zmarły, był to człowiek – a każdemu człowiekowi należy się szacunek. Niedawno przypadek zrządził, że po wielu latach odnaleziono ofiarę wydarzeń I wojny światowej pochodzącą z naszej miejscowości, po której wówczas ślad zaginął. Warto również wspomnieć, iż tylko w czasie działań I wojny światowej, z Bucza zginęło ponad pięćdziesięciu bardzo młodych mężczyzn, których szczątki też spoczywają w obcej ziemi. Cmentarze są źródłem wiedzy o historii regionu. Ponadto cmentarze wojenne z I wojny światowej mogą być pouczającą lekcją historii o tamtym okresie, tym bardziej iż są wyrazem wydarzeń, w wyniku których Polska odzyskała niepodległość. Niestety, cmentarze wojskowe są często zaniedbane. Rzadko kto je odwiedza; czasem ktoś oczyści jakiś grób, zapali znicz, położy bukiet polnych kwiatów. Należy o nich pamiętać i przekazywać naszym pokoleniom. "W szczerym polu biały krzyż, Nie pamięta już, kto pod nim śpi…”- śpiewamy w piosence. Ale my pamiętać będziemy! Nie zapomnimy! Irena Góra |