Nie wolno nam zapomnieć !!!
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Brzesku rozpoczął w roku 2011 nowy cykl historyczny Brzeskie Lekcje Historii, którego celem jest przybliżanie historii naszego miasta i regionu. Miejscem, od którego rozpoczęto spotkania z historią Brzeska, był Cmentarz Parafialny. W dniu 17 listopada 2011 roku odbyła się prelekcja Jerzego Wyczesanego oraz pokaz filmu „Brzeskie Campo Santo” autorstwa Jacka Filipa. Uzupełnieniem tego spotkania był spacer po cmentarzu, który unaocznił wszystkim uczestnikom – a byli nimi nie tylko studenci UTW, ale również inne osoby zainteresowane tą tematyką - stan faktyczny cmentarza, ogrom potrzeb i pracy, którą należy podjąć natychmiast, by uratować to, co jeszcze da się uratować. Uratować pamięć o zasłużonych brzeszczanach. Spacerując po cmentarzu, spotkaliśmy zniszczone zębem czasu stare rzeźby, artystycznie wykonane krzyże, architektonicznie ciekawe pomniki, a także, niestety, zapomniane groby i mogiły. Czy możemy pozwolić my wszyscy - brzeszczanie z urodzenia i wyboru - by czas oraz panosząca się dewastacja i obojętność społeczna zatarła pamięć o tych, o których należy pamiętać, o których należy opowiadać i uczyć na ich przykładzie następne pokolenia? Jak można zapomnieć o zasłużonych dla miasta Brzeska burmistrzach: dr. Janie Janoszku; dr. Franciszku Bernackim, który wybudował na początku XX wieku okazały budynek, w którym obecnie mieści się Sąd Rejonowy, a który to gmach przekazał na potrzeby miasta; dr. Janie Władysławie Brzeskim – honorowym obywatelu miasta Brzeska, Prezesie Towarzystwa Sokół, który wybudował łaźnię miejską i Ośrodek Zdrowia, założył amatorski zespół teatralny i organizował sportowe zajęcia, szczególnie dla młodzieży. Będąc doktorem nauk medycznych, kierował akcją ratowniczą po zbombardowaniu pociągu z cywilami na stacji kolejowej Słotwina w dniu 5 września 1939 roku; dr. Szymonie Bernadzikowskim - honorowym obywatelu miasta Brzeska, pośle na Sejm Krajowy w 1907 r., „sokolniku”, współzałożycielu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jak można nie pamiętać o nauczycielach, którzy wychowali pokolenia brzeszczan – narażali życie w walce zbrojnej, uczyli w tajnych kompletach, przekazywali prawdę i wartości nieprzemijające – byli wzorem dla młodych: Kazimierzu Missonie jun., Józefie Zgłobiszu, Józefie Michalewicz, Stanisławie Michalinie Wawrykiewicz, Marii Fortunie, Błażeju Paleju, Henryku Szczepce, Józefie Kijaku, Witoldzie Zajączkowskim, Stanisławie Stefańskim, Władysławie Franciszce Kuhnert czy Józefie Jędrzejczyku – woźnym gimnazjalnym, który ukrył wyposażenie szkolne i tym sposobem uratował je przed Niemcami. Jak nie uchronić od zapomnienia kapłanów – proboszczów, katechetów, budowniczych i opiekunów naszych brzeskich świątyń: ks. Ignacego Kubasiewicza , któremu przyszło usuwać skutki pożaru kościoła św. Jakuba; ks. Macieja Pająka – opiekuna kościółka św. Ducha; ks. Pawła Wieczorka i ks. Jana Głąba – katechetów; ks. płk. Jana Błażeja Zacharę – kapelana wojskowego; ks. Jana Stefana Fortunę – fundatora nowego kościółka św. Ducha. Godni zachowania w pamięci są także inni, jak na przykład: adwokat dr Wilhelm Dadlez – działacz Towarzystwa Szkoły Ludowej, któremu zawdzięczamy rozwój czytelnictwa w Brzesku; Ryszard Mayer – współzałożyciel w 1910 roku Gimnazjum i komendant obwodowej Straży Pożarnej; Jana Skrobotowicz oraz Stefan i Julian Sukiennikowie – „sokolnicy”; Wilhelm Janoszek - aptekarz – właściciel apteki „Pod Orłem”. Rzemieślnicy: Franciszek Lisak, Walenty Lisieński, Stanisław Rogóż, Skrzypek, Feliks Firlet, Maria Srokowa czy Franciszek Soja - Starsi Cechu. Franciszek Soja w latach 1934 -1939 był burmistrzem Brzeska. Trudno nie wspomnieć o rodzinie Sumińskich. Zofia Sumińska, córka hrabiego Artura, została żoną Jana Albina barona Götza (Zofia jest pochowana w kościele św. Trójcy w Okocimiu). Jej ojciec zapisał piękną kartę w czasie powstania styczniowego, kiedy to sformował 300-osobowy oddział i wziął udział w walce z Rosjanami. Podczas spaceru po Cmentarzu Parafialnym i słuchania opowieści Kol. Jerzego Wyczesanego zrodziła się myśl o potrzebie włączenia się UTW w działania na rzecz ratowania tej ponad dwustuletniej nekropolii. Jako Prezes UTW w Brzesku zaproponowałam ks. proboszczowi Józefowi Drabikowi, że wyrażamy gotowość pomocy w przeprowadzeniu na Cmentarzu Komunalnym w dniu 1 listopada - Wszystkich Świętych - kwesty, która wzbogaci kwestę organizowaną do tej pory tylko na Cmentarzu Parafialnym. W tym miejscu należy przypomnieć, że w roku 1996 ówczesny proboszcz ks. Zygmunt Bochenek powołał Komitet Odnowy Cmentarza Parafialnego w Brzesku, który rokrocznie organizował kwestę na tym Cmentarzu. Zebrane pieniądze przeznaczane były w całości na różne prace porządkowe i remontowe na „starym cmentarzu”, a potrzeba prac była i jest daleko większa niż zebrane środki. Przez te lata wykonano remont części muru, alejki głównej, prowadzono prace porządkowe na cmentarzu. Jednak stale brakowało pieniędzy na odnowę zabytkowych pomników. W bieżącym roku ogólna suma środków, która została zebrana, jest daleko większa niż w latach poprzednich. Pozwoli to Komitetowi Odnowy Cmentarza podjąć prace przy odnowie któregoś zabytkowego pomnika. Cieszymy się, że kolejna inicjatywa UTW w Brzesku przyniosła wymierne efekty -->>. Zbliża się 11 listopada – Święto Niepodległości – jest już przez władze miasta opracowany program tego Święta, wiszą plakaty. Uniwersytet Trzeciego Wieku w Brzesku organizuje kolejną Brzeską Lekcję Historii w dniu 14 listopada pt. „Brzesko w dniach odzyskania niepodległości w 1918 roku”. Spotykamy się o godz. 11.00 pod bramą Cmentarza Wojennego – i co tam zobaczymy? Cecylia Jabłońska - Prezes UTW w Brzesku |