W 1858 r. we Lwowie ukazała się niewielka książeczka„Geografia, albo dokładne opisanie królestw Galicyi i Lodomeryi”. Zawiera ona opisy miast, miasteczek i wsi w poszczególnych cyrkułach. W latach 1772 - 1867 cyrkuł był podstawową jednostką rządowej administracji lokalnej w Galicji, odpowiednikiem dzisiejszego powiatu. Jednym z 18 był cyrkuł bocheński. Poniżej przytaczam krótkie opisy miast i wsi obecnego powiatu brzeskiego, które znajdują się na stronach 10-15. Pisownia w oryginale. Ilustracją opisów są dwie reprodukcje prac Napoleona Ordy, więcej -->>, który w latach 1873-1883 wykonał rysunki najciekawszych obiektów architektonicznych na byłych ziemiach polskich. Wędrując przez Galicję dotarł w latach 1878-1879 do Dębna i Szczepanowa a także Melsztyna Rożnowa i Wojnicza. Jego rysunki zostały zamieszczone w „Albumie widoków historycznych Polski. Seria 6.” "Miasta i wsie znakomitsze.” Górka. Nad Wisłą, tejże pani (...) JW. Anny z Łaszewskich Kluszewskiej, kasztelanowej wojnickiej, damy orderu krzyża gwiazdowego (wieś) dziedziczna, komorą celną i przewozem na Wiśle sławna, naprzeciw Malkowicom, już w granicach polskich, tejże Pani pomieszkaniem, z dalekim i ślicznym prospektem, dziwną promenadą, ogrodem w kontygnacyę ozdobnym. Ujście solne. Przedtem składem solnym, a teraz komorą celną i przewozem na Wiśle sławne. Szczepanów. Wieś, miejsce urodzenia ś. Stanisława Szczepanowskiego, biskupa krakowskiego i męczennika sławne, kościołem parafialnym znamienite i kaplicą nad studnią. Teraz domu książąt Lubomirskich. Szczepanów (Galicya). Brzysk. [Brzesko] Niegdyś dziedzictwo domu Łubieńskich, po Marynnie Łubieńskiej, starościnie leleowskiej w posagu w dom Łętowskich się dostało. Dembno. [Dębno] Wieś, pałacem i kościołem ozdobne, JW. Hrabi Lanckorońskiego, wojewody bracławskiego, kawalera orła białego. Dębno (Galicya) Czchów. Miasto powiatowe niegdyś. Tu się sądy ziemskie województwa krakowskiego, a powiatów sandeckiego, czchowskiego, bieckiego, szczyrzeckiego sądziły przedtem, i akta były ziemskie i podkomorskie. Leuniowa. [Lewniowa] Wieś, domu Bartoszewskich tym osobliwa, iż zamiast płotów, gdzie tylko powinno być ogrodzenie, cała wieś pięknemi i równo ostrzeganemi gęstemi z grabiny zasadzona szpalerami; dom i ogród ma porządny. Gnojnik. Wieś domu Petryckich, domem i kościołem porządnym ozdobna. Borzęcin. Wieś długa bardzo i osadna, kościołem murowanym ozdobna. Opracował Lucjan Kołodziejski |