(opis z roku 1867)
Bardzo ważnym zabytkiem budownictwa jest kościół w Dębnie, a to ze względu, że dochował nam dotąd niezatartą prawie pierwotną swą postać, jaką mu koniec XV go wieku nadał. Sądząc z gzymsowań, ze szczegółów architektonicznych, zdaje się, że budowniczy zamku w Dębnie, któryśmy w pierwszym zrysowali i umieścili zeszycie, zobacz» , budował także ten kościół z ciosu pod wezwaniem Św. Małgorzaty. Pierwotny kościół w Dębnie był drewniany i na innem stał miejscu, pisze o tein Długosz w Liber beneficiorum, a tradycya zachowała wiadomość miejsca dawnego. Teraźniejszy stoi na wzgórzu, wystawiony w kierunku linii świętej, uderza wysokim swym dachem i starożytnością ścian kamiennych. Kto go budował, nie wiadomo; ale herb Odrowąż, umieszczony nad drzwiami, dozwala przypisać tę budowę Jakubowi Dębińskiemu kasztelanowi krakowskiemu, zmarłemu w r. 1490, założycielowi zamku. Silna budowa szkarp dozwalałaby się domyślać ostrołukowego sklepienia, ale brak zupełny sklepienia zastąpionego podsiebitką świadczy o niedokończonej budowie kościelnego gmachu.
Rozkład planu przedstawia Fig. A. Spód wieży c jest kruchtą, a oprócz tej inna boczna prowadzi od probostwa. Mała, sklepiona później, zakrystya d jest pierwotną. Ciekawem jest wielce urządzenie schodów na chór kościelny, dla wygody organisty w czasie natłoku w kościele. Fig. B daje widok kościoła z boku w dzisiejszym stanie. Fig. C okroję gzymsów. Fig. D,E,F opisu brak (przypis M.G.) Źródło: Władysław Łuszczakiewicz "Zabytki dawnego budownictwa w Krakowskiém. Zeszyt IV.", Kraków 1867r. (pisownia oryginalna). Publikacja została pobrana ze stron Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej.
Nadesłał: Mariusz Gałek |