III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE BRZESKO
SubTitle
ANALIZA SWOT GMINY BRZESKO
Na podstawie przeprowadzonej dla Gminy Brzesko analizy SWOT, zdiagnozowano mocne i słabe strony Gminy oraz wskazano obszary o niskim poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego.
|
Cechy wewnętrzne |
I. MOCNE
- korzystne położenie komunikacyjne: drogi E40 (Medyka-Wrocław), droga nr 75 (Brzesko-Krynica), przebudowa drogi nr 768
- wysoki odsetek gospodarstw korzystających gazu,
- dobry stan techniczny sieci wodociągowej zapewniający dobre zaopatrzenie mieszkańców w wodę i możliwości dokonywania nowych podłączeń (tzw. przyłączy),
- wysoki wskaźnik ilości abonamentów telefonicznych w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców,
- ok.100% mieszkań wyposażonych w gaz
- względnie wysokie zasoby mieszkaniowe,
- znacznie wyższy przyrost naturalny w porównaniu ze średnią w kraju i w makrootoczeniu,
- nowoczesny przemysł
- zadawalające poczucie bezpieczeństwa
- dobra baza lokalowa służby zdrowia i dogodny dostęp mieszkańców do przychodni, szpitala rejonowego i aptek,
- korzystne wskaźniki ilości lekarzy stomatologów i personelu pomocniczego w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w porównaniu z makrootoczeniem i średnią krajową,
- dobrze zorganizowana opieka społeczna,
- miasto jest obszarem o względnie małej przestępczości,
- dobry stopień ogólnego wykształcenia mieszkańców
- profesjonalizm kadry pracowniczej Urzędu Miejskiego,
- wysoki odsetek młodzieży kształcącej się,
- dobrze rozwinięta sieć ponadpodstawowego szkolnictwa zawodowego
- zadowalające funkcjonowanie bibliotek
- dobre funkcjonowanie przedszkoli
- istnienie obiektów sportowo-rekreacyjnych
- istnienie prasy lokalnej
- wysoki przyrost naturalny,
- dodatnie saldo migracji ludności dla gminy;
- mała przestępczość,
- powszechny dostęp do szpitala rejonowego, przychodni i aptek,
- duży udział ludności w wieku produkcyjnym.
- względnie duża ilość małych i średnich przedsiębiorstw,
- szybkie tempo procesów prywatyzacji |
SŁABE
- zły stan dróg publicznych i lokalnych,
- niski wskaźnik zagęszczenia dróg utwardzonych,
- zagrożenie powodziowe płd. części miasta,
- brak nowoczesnego zakładu utylizacji odpadów stałych
- zagrożenie powodziowe części obszarów wiejskich,
- mała dostępność gospodarstw rolnych do kanalizacji,
- zły stan dróg lokalnych i dojazdowych do pól,
- wysoki stopień rzeczywistego bezrobocia,
- niskie dochody ludności,
- nikła ilość obiektów sportowo-rekreacyjnych,
- występowanie patologii wśród młodzieży
- wysoki stopień rzeczywistego i utajonego bezrobocia,
- niskie dochody mieszkańców,
- duże rozdrobnienie sieci szkół,
- nikłe korzystanie z dóbr kultury (biblioteki, kino, teatr),
- niskie wykształcenie rolników
- brak wystarczających kapitałów do rozpoczęcia działalności gospodarczej,
- brak instrumentów i instytucji kreujących małą i średnią przedsiębiorczość,
- brak instrumentów zainteresowania zewnętrznych inwestorów realizacją zadań inwestycyjnych i modernizacyjnych na terenie miasta,
- trudności ze zbytem produktów na rynku lokalnym,
- niestabilna sytuacja finansowa firm prywatnych i państwowych,
- rozdrobniona sieć handlowa,
- wysoki poziom hałasu,
- wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza w obrębie trasy Kraków-Tarnów,
- znacznie wyższe od przeciętnej zużycie wody (głównie na cele przemysłowe),
- wysoki wskaźnik na 1 mieszkańca ścieków nieczyszczonych,
- obniżenie jakości wód powierzchniowych przez ścieki przemysłowe i komunalne,
- zanieczyszczenie powietrza z lokalnych źródeł i w wyniku przenoszenia zanieczyszczeń z aglomeracji śląsko-krakowskiej.
- erozja gleb na skutek zmian użytkowania ziemi i cięcia lasów
|
|
|
- występują korzystne warunki do rozpoczęcia działalności gospodarczej w postaci wolnej i wykwalifikowanej siły roboczej,
- dominacja prywatnej własności,
- istnienie na terenie miasta dużych zakładów przemysłowych, produkcyjnych i usługowych,
- przedsiębiorczość mieszkańców,
- posiadanie lokalnych surowców,
- korzystne położenie względem rynku zbytu produktów rolnych,
- opracowany i wdrażany program
- ochrony środowiska,
- możliwość zazielenienia i zalesienia nieużytków na terenach przybrzeżnych rzeki Uszwicy.
- dobre warunki krajobrazowe zwłaszcza w południowej części gminy,
- niewielki stopień skażenia środowiska naturalnego,
- rolnictwo w zasadzie ekologiczne,
- dobre warunki glebowe i klimatyczne do prowadzenia produkcji rolnej, w tym także zdrowej żywności,
- mała powierzchnia użytków rolnych na 1 mieszkańca,
- posiadanie przez rolników dużej wiedzy fachowej w zakresie produkcji ziemniaków i zbóż czego rezultatem są wyższe niż w makroregionie plony zbóż i ziemniaków,
- wysoki potencjał techniczny gospodarstw (ciągniki, maszyny),
- duże zasoby siły roboczej,
- istnienie wytwórni pasz w BRZESKU. |
- mały obszar gospodarstw rolnych,
- trudności ze zbytem produktów rolnych,
- nikły stopień zorganizowania rolników w organizacje producenckie,
- brak lokalnego przetwórstwa spożywczego,
- niska dochodowość gospodarstw,
- niechęć do inwestowania w produkcję rolniczą,
- nastawienie gospodarstw na samozaopatrzenie.
|
|
Cechy zewnętrzne |
SZANSE
- wspólne przedsięwzięcia ponad gminne w zakresie budowy zakładu utylizacji odpadów i zbiorników przeciwpowodziowych na rzece Uszwicy,
- wspólne działania ponad gminne na rzecz budowy oczyszczalni ścieków i kanalizacji,
- pozyskanie środków pomocowych na zamierzenia inwestycyjne,
- budowa autostrady
- rozwój szkolnictwa ponadpodstawowego i średniego,
- wybudowanie autostrady A4 łączącej Brzesko z polsko-niemieckim przejściem w Zgorzelcu
- uzyskanie środków na szkolenie bezrobotnych,
- wymiana doświadczeń z krajami UE w zakresie polityki społecznej
- istnienie sprzyjającej polityki państwa i regionu w zakresie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości,
- duże organizacje handlowe i wytwórcze,
- zdobycie funduszy strukturalnych (pomocowych) UE,
- stabilna polityka państwa w zakresie podatków, kredytów, stóp procentowych, stworzenie systemu usług podatkowych dla inwestorów,
- organizowanie filii Giełdy Małopolskiej,
- realizacja Małopolskiego Programu Rozwoju Wsi i Rolnictwa
- wdrożenie Programu Ochrony Środowiska miasta i gminy BRZESKO do 2010,
- uzyskanie funduszy na realizację „Programu ochrony środowiska tarnowskiego do roku 2010”,
- budowa kanalizacji fekalnej dla Jadownik, Szczepanowa, Sterkowca i Wokowic oraz budowa kanalizacji dla Okocimia, Jasienia i północnej części miasta,
- budowa oczyszczalni lokalnych dla wsi Mokrzyska i Bucze.
- opracowanie i wdrożenie ogólnopolskiego programu „Rozwoju obszarów wiejskich”,
- realizacja Małopolskiego Programu Rozwoju Wsi i Rolnictwa,
- wdrożenie ustawy o grupach producenckich i marketingowych,
- prognozy kredytowe i ulgi podatkowe wynikające z programu restrukturyzacji rolnictwa,
- ustawa o jakości i standaryzacji produktów rolniczych,
- wypracowanie technik promocji zdrowej żywności na rynku lokalnym i dla potrzeb eksportu,
- rozwój Małopolskiej Giełdy Rolno-Towarowej,
- tworzenie gospodarstw agroturystycznych dla potrzeb wczasowiczów,
- opracowanie zasad dzierżawienia działek pod budownictwo letniskowe
|
ZAGROŻENIA
- rozwój sytuacji polityczno-gospodarczej w kraju,
- brak stabilności przepisów dotyczących obrotu nieruchomościami,
- brak porozumienia gmin w kwestii wspólnych zamierzeń inwestycyjnych,
- zagrożenie powodziowe.
- migracja ludności do miejsc urodzenia (obszarów wiejskich),
- niemożliwości kreowania nowych stanowisk pracy w mieście i gminie,
- spadek dochodów ludności,
- trudności z wdrażaniem reform edukacji, służby zdrowia, ubezpieczeń społecznych.
- niestabilna polityka podatkowa i kredytowa wobec przedsiębiorstw,
- pojawienie się dużych organizacji gospodarczych na terenie gminy,
- silna i skuteczna konkurencja w otoczeniu miasta i gminy,
- brak giełdy i rynków hurtowych.
- brak realizacji programu „ochrony środowiska...”,
- liberalne egzekwowanie od producentów przestrzegania norm jakości środowiska naturalnego,
- sprzeczność interesów gmin w zakresie ochrony środowiska,
- spadająca opłacalność i dochodowość gospodarstw i w konsekwencji ubożenie ludności,
- brak akceptacji przez społeczeństwo obszarów wiejskich programu transformacji rolnictwa,
- brak uregulowań prawnych w zakresie organizacji producenckich,
- brak programu wypierania eksportu produktów rolnych i ograniczania ich importu,
- nie rozwiązanie problemu polityki kredytowej wobec rolnictwa oraz polityki podatkowej (podatek dochodowy i VAT),
- nikłe zainteresowanie młodzieży zawodem rolnika.
|
IDENTYFIKACJA GŁÓWNYCH PROBLEMÓW ROZWOJOWYCH
Główne problemy rozwojowe Gminy Brzesko koncentrują się w ramach następujących obszarów:
- Infrastruktury drogowej,
- Infrastruktury ochrony środowiska,
- Rynek pracy,
- Rolnictwo,
- Turystyka.
Główne problemy rozwojowe w obszarze infrastruktury drogowej
Gmina Brzesko posiada dobrze rozwiniętą sieć dróg gminnych odpowiadającą strukturze zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie sieć ta charakteryzuje się bardzo złym stanem technicznym. W złym stanie technicznym znajdują się również niektóre przepusty, mostki oraz rowy. Złym stanem technicznym charakteryzuje się drogi w mieście Brzesku i na wsiach. Spowodowane to jest złym wykonaniem nawierzchni, często bez właściwej podbudowy. Ponadto część odcinków stanowi poważne zagrożenie ekologiczne z uwagi na wykorzystanie odpadów azbestowych do ich utwardzenia.
Realizacja bieżących potrzeb modernizacyjnych pozwala jedynie na realizację ograniczonych zakresów rzeczowych dla wybranych zadań remontowych. Wykonywanie kompleksowych zadań obejmujących gruntowne remonty ciągów dróg gminnych połączone z robotami w pasie około drogowym nie jest możliwe bez uzyskania zewnętrznego wsparcia bądź też bez jednoczesnego odstąpienia od remontów na innych odcinkach dróg gminnych. Koszty bieżącego utrzymania sieci są zbyt wysokie w stosunku do możliwości ich finansowania ze środków własnych samorządu. Wpływa to na stopniowe pogarszanie się stanu technicznego dróg gminnych oraz poza kategoriami.
Główne problemy rozwojowe w obszarze infrastruktury ochrony środowiska
Brzesko jest skanalizowane w 50 %, natomiast sołectwa w 30 %. Nieuporządkowana gospodarka ściekowa wpływa na postępującą degradacji środowiska naturalnego, skażenia wód gruntowych i powierzchniowych. Przeprowadzane systematycznie kontrole w zakresie gospodarki ściekowej przez Referat Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska tut. Urzędu Miejskiego, potwierdziły na objętym projektem obszarze, istnienie nieszczelnych zbiorników na nieczystości ciekłe oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu oczyszczalni przydomowych.
Na terenie gminy funkcjonuje oczyszczalnia ścieków, jednak z uwagi na niski poziom skanalizowania, jej możliwości techniczne wykorzystywane są w niewielkim stopniu. Wybudowana w 2001 r. nowoczesna oczyszczalnia Sterkowiec-Zajazie z powodu niedociążenia, jest wykorzystywana tylko w 30%.
Pochodną tego stanu jest obciążenie budżetu gminy dodatkowymi kosztami utrzymania instalacji. Brak sieci kanalizacyjnej na strategicznych obszarach ogranicza możliwość pozyskania potencjalnych inwestorów ,ze względu na brak uzbrojenia. Brak sieci kanalizacyjnej wpływa na pogarszająca się atrakcyjność turystyczna Gminy jako miejsca do wypoczynku. Jednocześnie występują istotne ograniczenia dla rozwoju opartego na produkcji rolniczej w zakresie przetwórstwa .
Miejscowości Bucze i Poręba Spytkowska, nie posiadają sieci wodociągowej. Budowa wodociągu na terenach wiejskich pozwoli na wyeliminowanie strat związanych z niekontrolowanymi poborami wody oraz przyczyni się do większej niezawodności dostaw wody. Wodociąg uchroni przed nieracjonalnym wykorzystaniem zasobów wodnych, na terenie gdzie występują trudnodostępne źródła wodonośne.
Główne problemy rozwojowe w obszarze rynku pracy
Nadrzędnym problemem na terenie Gminy Brzesko jest wysoki poziom bezrobocia oraz związane z tym zjawiskiem zubożenie części społeczności lokalnej.
Wysoka stopa bezrobocia występuje szczególnie wśród osób młodych bez stażu pracy.
Ponadto obserwuje się negatywne zjawisko polegające na niewykorzystaniu zasobów ludzi wykształconych. Coraz częściej oferta edukacyjna nie jest dostosowana do potrzeb rynku pracy (mała elastyczność). Zjawisko bezrobocia jest powszechne wśród ludzi młodych wchodzących na rynek pracy. Rozpoczynanie życia zawodowego od pobierania zasiłku może wywoływać głębokie negatywne skutki w sferze społecznej, stąd też konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na problem bezrobocia wśród tej grupy ludności.
W Gminie na poziom bezrobocia wpływa także mała aktywność organizacji szkoleniowo-doradczych oraz słaba świadomość społeczeństwa na temat zapotrzebowania pracodawców,
Główne problemy rozwojowe w obszarze rolnictwa
Rynek producentów rolnych Gminy Brzesko jest bardzo zróżnicowany oraz występuje brak integracji poziomej i pionowej w rolnictwie (producenci, zespoły producenckie i grupy marketingowe, spółdzielnie, rynki, hurtowe, giełdy, zakłady przetwórcze, sieć sklepów itp.).
Zasadniczym problemem uniemożliwiającym rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej na wsi jest brak organizacji finansowych, które umożliwiłyby uzyskanie środków finansowych oraz udzieliłyby wsparcia doradczego.
Zasadnicze problemy w sferze rolnictwa koncentrują się wokół następujących zagadnień:
- trudności ze zbytem płodów rolnych, zwłaszcza ze strony małych gospodarstw, z którymi niechętnie nawiązują współpracę więksi odbiorcy,
- niedoinwestowaniem części gospodarstw rolnych.,
- słabo rozwinięty przemysł agroturystyczny.
Główne problemy rozwojowe w obszarze tyrystyki
Gmina Brzesk posiada cenne walory przyrodnicze i architektoniczne. Słabe oznakowanie najciekawszych i najcenniejszych miejsc ogranicza ruch turystyczny oraz pielgrzymkowy.
Słaby poziom rozwoju infrastruktury rekreacyjno-sportowej, zwłaszcza w sołectwach, przyczynia się do niewykorzystywania walorów Gminy oraz potencjalnego popytu na usługi turystyczno-wypoczynkowe.
Ważnymi zagadnieniami problemowymi są:
- brak informacji turystycznej i słaba promocja Gminy jako regionu, turystycznego (w kraju i za granicą),
- brak ofert inwestycyjnych z zakresu turystyki,
- brak koordynacji działań na rzecz rozwoju turystyki na szczeblu Gminy,
- brak produktów turystycznych,
- niewykorzystany potencjał możliwości zagospodarowania czasu wolnego.
ZADANIA ZAPLANOWANE DO REALIZACJI NA OBSZARZE GMINY W PERSPEKTYWIE ŚREDNIOOKRESOWEJ
Poniższe zestawienie obejmuje listę 30 zadań przewidzianych do realizacji na terenie gminy Brzesko w okresie od 2004 do 2006 oraz w perspektywie do 2013 roku.
|
Nr zadania |
Nazwa zadania |
|
Inwestycje 2003 - 2006 |
|
1 |
Budowa chodnika w Mokrzyskach |
|
2 |
Budowa drogi w Buczu |
|
3 |
Konserwacja zabytkowego muru przy ul. Głowackiego |
|
4 |
Budowa szatni sportowej w LZS w Porębie Spytkowskiej |
|
5 |
Budowa ogrodzenia - stadion sportowy OKS |
|
6 |
Budowa kolektorów słonecznych i studni na krytej pływalni |
|
7 |
Budowa strzelnicy kulowej przy Komendzie Powiatowej Policji w Brzesku |
|
8 |
Budowa parkingu przy ul. Czarnowiejskiej w Brzesku |
|
9 |
Budowa sali gimnastycznej oraz dachu na Szkole Podstawowej w Jasieniu |
|
10 |
Rozwój gospodarczy Gminy Brzesko |
|
11 |
Budowa wodociągu w Buczu |
|
12 |
Kompleksowa budowa sieci kanalizacyjnej dla północnej części Brzeska oraz sołectw Jadowniki i Wokowice |
|
13 |
Budowa sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu ulic: Solskiego, Starowiejskiej i Legionów Piłsudskiego |
|
14 |
Dokończenie Magistrali Wodociągowej Bochnia -Brzesko - inwestycja międzygminna |
|
15 |
Wykonanie kanalizacji sanitarnej i deszczowej na Pomianowskim Stoku |
|
16 |
Pomianowski Stok – kontynuacja uzbrojenia terenu inwestycyjnego |
|
17 |
Budowa sali gimnastycznej w Okocimiu |
|
18 |
Poprawa infrastruktury drogowej na terenie miasta i sołectw Gminy Brzesko |
|
19 |
Utworzenie Parku Przemysłowego |
|
20 |
Budowa nowego dworca autobusowego |
|
Inwestycje 2007 - 2013 |
|
21 |
Kolejne etapy kanalizacji Gminy |
|
22 |
Rewaloryzacja, rewitalizacja i animacja brzeskiego Rynku oraz jego najbliższego otoczenia |
|
23 |
Odtworzenie wczesnośredniowiecznego grodziska w Jadownikach |
|
24 |
Zakończenie wodociągowania Gminy - budowa wodociągu w Porębie Spytkowskiej |
|
25 |
Droga 768 – partycypacje w kosztach budowy |
|
26 |
Poprawa infrastruktury drogowej na terenie miasta i sołectw Gminy Brzesko |
|
27 |
Dalsza rozbudowa przyszkolnej bazy sportowej |
|
28 |
Budowa nowej Biblioteki Miejskiej i Regionalnej Izby Tradycji |
|
29 |
Budowa Sortowni Odpadów Komunalnych |
|
30 |
Realizacja Programu Rozwoju Budownictwa Socjalnego i Komunalnego |
Zadania objęte interwencją Planu Rozwoju Lokalnego w latach 2004-2006 realizowane będą w ramach pięciu wymienionych niżej obszarów:
- Infrastruktura ochrony środowiska,
- Infrastruktura komunikacyjna,
- Oświata i wychowanie,
- Gospodarka i rynek pracy,
- Sfera kulturalna, społeczna i bezpieczeństwa.
Spośród listy 30 zadań przewidzianych do realizacji na terenie gminy Brzesko w okresie od 2004 do 2006 oraz w perspektywie do 2013 roku Planem Rozwoju Lokalnego objęto jedynie 6 projektów.
Przy wyborze zadań do objęcia planem zastosowano następujące kryteria:
- zgodność projektu z obszarami interwencji planu (spełnienie kryteriów demograficznych, właściwa wartość zadania, właściwy rodzaj zadania),
- zgodność ze Strategią Rozwoju Gminy Brzesko,
- stopień przygotowania do realizacji (dokumentacja techniczna, wymagane pozwolenia itp.),
- skala rozwiązywanych problemów,
- wpływ realizacji zadania na poprawę jakości życia społeczności lokalnej,
- zapewnienie płynności finansowania zadania (środki w budżecie gminy) oraz możliwości dofinansowania zadania ze środków pozabudżetowych,
- wpływ na budżet gminy (zwiększenie wpływów, optymalizacja wydatków),
- wpływ na rozwój gospodarczy, w tym na tworzenie nowych miejsc pracy na terenie gminy.
Listę zadań objętych interwencją Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Brzesko uporządkowaną wg hierarchii ważności zawarto w poniższym zestawieniu:
|
Nr zadania |
Nazwa zadania objętego interwencją w ramach Planu Rozwoju Lokalnego |
|
9. |
|
|
12. |
Kompleksowa budowa sieci kanalizacyjnej dla północnej części Brzeska oraz sołectw Jadowniki i Wokowice |
|
14. |
Dokończenie Magistrali Wodociągowej Bochnia -Brzesko - inwestycja międzygminna |
|
16. |
Pomianowski Stok - kontynuacja uzbrojenia terenu inwestycyjnego |
|
17. |
Budowa sali gimnastycznej w Okocimiu |
|
18. |
Poprawa infrastruktury drogowej na terenie miasta i sołectw Gminy Brzesko |
Pozostałe zadania (24 projekty) można podzielić na dwie grupy:
- zadania komplementarne wobec zadań planu,
- zadania planowane do objęcia planem.
Zadania komplementarne to projekty, które nie wpisują się w obszar interwencji planu z uwagi na niespełnienie wymaganych kryteriów dostępu (demograficznych, określonej wartości zadania lub z uwagi na niewłaściwy rodzaj projektu).
Zadania planowane do objęcia planem to projekty, które wpisują się w obszar interwencji planu, jednak w niedostatecznym stopniu spełniają pozostałe kryteria wyboru, w szczególności z uwagi na niski stopień przygotowania do realizacji oraz ograniczone możliwości ich finansowania w latach 2004-2006.
Bardzo ważnym elementem mającym wpływ na realizację wszystkich projektów będzie skuteczność Gminy w pozyskiwaniu środków z funduszy krajowych i europejskich.
Zakłada się możliwość aktualizacji Planu Rozwoju Lokalnego w trakcie jego wdrażania. Główne kierunki zmian dotyczyć będą:
- aktualizacji listy zadań, przede wszystkim w zakresie wprowadzania nowych projektów,
- korekt w harmonogramie realizacji projektów,
- zmian w tabelach finansowych.
|