Pomóżcie zlokalizować miejsce pogrzebania "żołnierzy wyklętych" na cmentarzu parafialnym w Brzesku.
(Zb. Stós)
2015-03-04
Pomóżcie zlokalizować miejsce pogrzebania "żołnierzy wyklętych" na cmentarzu parafialnym w Brzesku.
Kiedy parę dni temu Lucjan Kołodziejski apelował do burmistrza Brzeska o ekshumację ciał "żołnierzy wyklętych" pogrzebanych na cmentarzu parafialnym w Brzesku, czytaj», nie wiedział, że kilka tygodni wcześniej IPN w Krakowie zaczął przymierzać się do przeprowadzenia takiej ekshumacji. Prace odkrywkowe mogą zacząć się niebawem, "jak zrobi się już ciepło i sucho". Oczywiście, nie obejdzie się tu bez współpracy UM i władz parafialnych.
Temat ten jest znany w Brzesku kilku osobom. Nie pisałem wcześniej o tym, bo podjąłem starania, aby odszukać świadków, którzy mogliby wskazać, gdzie dokładnie mieściła się kostnica, lokalizacją której jest zainteresowany IPN. Obok tej kostnicy pogrzebano zastrzelonych 28 XII 1948 w zasadzce KBW – Zabawa/ Radłów "żołnierzy wyklętych": Józefa Jachimka, Mieczysława Pudełka i Józefa Sikorę.
Jak napisał do mnie Lucjan Kołodziejski - pochowani są na cmentarzu, ponoć pod murem. Nadzy, na dole Jachimek, ubecy wrzucili go pierwszego, na niego Pudełka i Sikorę. "Żeby nie uciekł" To nie żart. Powtórzyli to ci którzy słyszeli. Dzieci Jachimka. Byli nadzy, Katyń ubeków nauczył "dyskrecji".
Informacje dotyczące miejsca pochowania tej trójki otrzymał od jednego z represjonowanych. Do dzisiaj żyje syn Józefa Jachimka - Kazimierz. W czasie pochówku ojca siedział w areszcie brzeskim. Lucjan Kołodziejski nie wie co się dzieje z siostrami, które jako małe dziewczynki widziały ojca przed pochówkiem. Jeżeli do poszukiwań dojdzie to zapewne IPN ich wezwie, w celu otrzymania DNA.
Śpiewa Melania Rogóż (88 lat), zamieszkała w Borzęcinie Dolnym - Przymiarki.
Nagranie dźwięku: Lucjan Kołodziejski.
Prezentację opracował Jacek Filip.
Wydawało mi się, że powinienem pamiętać kostnicę, bo jako dziecko często bywałem na cmentarzu parafialnym, towarzysząc mojej babci, która odwiedzała grób swojego męża i mojego dziadka. Niestety, istnienia kostnicy na cmentarzu nie zapamiętałem.
Myślałem już, że pamięć mnie zawiodła, do czasu, kiedy Paweł Nowak napisał: "Tak, pamiętam i to dość dokładnie jej lokalizację. Ale trudno to było nazywać kostnicą. Dwie szopy drewniane umiejscowione były za domem państwa Domasów. Było to mniej więcej w miejscu, gdzie obecnie znajduje się obelisk poświęcony zamordowanym mieszkańcom Brzeska w obozach koncentracyjnych i dalej w kierunku zachodnim. W jednej z tych szop pan Domas przechowywał swoje narzędzia grabarza, drugie z pomieszczeń służyło za przechowalnię zwłok przed pochówkiem. (...) Przed powstaniem tego obelisku (datę można by sprawdzić ) został wyremontowany mur od strony ulicy Ogrodowej i w tym czasie owe szopy (kostnica) przestały już istnieć. Zbiegło się to w czasie uruchomienia cmentarza komunalnego, czyli jak dobrze pamiętam w końcówce lat sześćdziesiątych (cmentarz komunalny otwarto w 1969 r - przypis mój). W roku 1966 w styczniu zmarł brat mojego ojca. Był pochowany w ziemnym grobie znajdującym się dokładnie w tym miejscu co obecnie. Tegoż roku, ale w cieplejszych miesiącach, był budowany rodzinny grobowiec. Na czas wykonania tych prac zwłoki wujka przeniesione były do owej kostnicy."
Po tym wyjaśnieniu zrozumiałem, dlaczego nie tylko ja, ale i pytani o kostnicę starsi parafianinie nie mogli sobie przypomnieć, czy taka kostnica w ogóle istniała.
Zamieszczam tę parę słów, aby poprosić starszych czytelników portalu, którzy mogą uściślić uwagi Pawła Nowaka (obiecał podesłać parę zdjęć opisanej przez niego lokalizacji), a może nawet posiadają jakieś zdjęcia tych drewnianych szop, o podzielenie się tymi informacjami ze mną i pozostałymi czytelnikami portalu. Dokładna lokalizacja "kostnicy" jest na tyle ważna, że znacznie ułatwi prace odkrywkowe.
Pomocny powinien tu być plan cmentarza, który parę lat temu przesłał mi Jerzy Ożegalski.
Fragment planu cmentarza parafialnego w Brzesku
Zbigniew Stós
Czytaj także "1 marca przypada Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych"
Aktualizacja 5 marca 2015 r.
|