Renowacja pomnika Nieznanego Żołnierza
(Jacek Filip)
2015-10-20
Jak na podstawie ustnej relacji Wojciecha Góry, byłego sekretarza Wydziału Powiatowego w Brzesku, zapisał Jan Burlikowski, dnia 15 sierpnia 1925 roku miała w Brzesku miejsce podniosła uroczystość poświęcenia i odsłonięcia symbolicznej mogiły Nieznanego Żołnierza oraz pomnika projektu profesora gimnazjalnego Ignacego Patolskiego, który także nadzorował wszelkie roboty związane z budową, której koszty pokryło społeczeństwo miasta, a szczególnie urzędnicy browaru i urzędów państwowych. (J. Burlikowski, Kronika Miasta Brzeska 1385 – 1944, t. 3, str. 111)
Rok 1935. Grono nauczycielskie brzeskiego Gimnazjum. W górnym rzędzie pierwszy z prawej profesor Ignacy Patolski. (J. Burlikowski, Kronika Miasta Brzeska 1385 – 1944, t. 2, str. 122)
„Ignacy Patolski (1887 – 1942), wieloletni nauczyciel brzeskiego gimnazjum i szkół powszechnych, artysta malarz, animator życia kulturalnego, działacz społeczny i ludowy, ofiara terroru hitlerowskiego.
(...) Nim związał się z Brzeskiem na stałe, uczył w szkołach powszechnych w Wietrzychowicach, Gręboszowie i Oleśnie koło Dąbrowy Tarnowskiej. (...) W 1924 r. po otrzymaniu nominacji na nauczyciela szkół średnich przeniósł się do Brzeska, gdzie do 1939 r. uczył rysunku i robót ręcznych w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym (później im. J. Piłsudskiego) oraz sprawował opiekę nad pracowniami: introligatorską i stolarską, Kasą Oszczędności i pożyczek, kołami: modelarskim, Ligi Obrony Powietrznej Państwa, a także Ligi Morskiej i Kolonialnej.
Od 1930 r. był członkiem Rady Tymczasowej i Zarządu powiatu, a od 1931 r. sekretarzem Towarzystwa Opieki nad Młodzieżą Szkół Średnich. Ponadto od 1934 r. uczył również rysunku i robót ręcznych w Szkole Powszechnej Żeńskiej w Brzesku. Za całokształt pracy został w 1938 r. odznaczony brązowym medalem <Za długoletnią Służbę>.
Z chwilą wybuchu II wojny światowej I. Patolski organizował pomoc dla jeńców i uchodźców, a także współpracował ze Związkiem Walki Zbrojnej. 12 maja 1941 r. został aresztowany przez gestapo i umieszczony na ponad rok w więzieniu w Tarnowie, skąd został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Wykończony bardzo trudnymi warunkami obozowymi zmarł 10 lutego 1942 r.” (www.liceum.brzesko.pl)
Dzieło profesora Patolskiego, znajdujące się przy ulicy Kościuszki obok muru Starego Cmentarza, od momentu swego powstania było i jest świadkiem wielu patriotycznych uroczystości państwowych. Przetrwało hitlerowską okupację, chociaż Niemcy zdjęli umieszczonego na zwieńczeniu pomnika Orła Białego. Dzisiaj gromadzimy się przy nim szczególnie w dwa święta: Konstytucji 3 Maja i Odzyskania Niepodległości po 123 latach zaborów.
(Wikipedia.org)
Dziewięćdziesięcioletnia „służba” mocno nadwyrężyła konstrukcję pomnika, dlatego Władze Miasta podjęły decyzję o jego renowacji, która rozpoczęła się 19 października 2015 r. Pracownicy Zakładu Kamieniarskiego Piotra Śledzia zajmą się wzmocnieniem konstrukcji i uzupełnieniem ubytków, natomiast Wojciech Siek, konserwator dzieł sztuki, zadba o odnowę pamiątkowej tablicy oraz Orła Białego.
Jacek Filip
|