Tomasz Supergan i jego rodzina
(Zbigniew Stós i inni)
2016-05-16
Tomasz Supergan i jego rodzina
Mariusz Gałek przysłał zdjęcia rodziny Tomasza Supergana i skan jego książeczki wojskowej, Jarosław Rubacha postarał się odczytać z nich, co było możliwe. Udało też się dotrzeć do dat urodzin, ślubów i śmierci na podstawie ksiąg parafialnych a ja to wszystko koordynowałem i opracowałem. W ten sposób mam okazję zaprezentować czytelnikom kilka informacji biograficznych o zwykłej rodzinie ze Strzelec Wielkich, gmina Szczurowa.
Tomasz Supergan urodził się 2-10-1887 r. Był szóstym dzieckiem urodzonym w związku Andrzeja Supergana (s. Mateusza i Zofii Oleksy), ur. 13-11-1845 r. i Franciszki Japy (c. Macieja Japy i Anny Michałczyk) , ur. 18-02-1856 r. Małżeństwo Andrzeja i Franciszki (ślub 8-07-1874) miało siedmioro dzieci:
- Jan (ur. 16-07-1876, zm. 09-03-1956),
- Anna (ur.12-01-1879, zm. 29-05-1958), wyszła za mąż za Jana Nawrota zam. Strzelce Małe - mieli 13 dzieci, ślub brali 8-11-1897,
- Marianna (ur. 08-04-1881 - brak adn. o śmierci),
- Marianna (ur. 21-10-1882, zm. 21-02-1884. - należy sądzić, że wcześniejsza Marianna zmarła niedługo po urodzeniu),
- Wiktoria (ur. 06-02-1885 - jest jakaś adnotacja w ks. urodzin - najprawdopodobniej chodzi o śmierć 17-04-1972),
- Tomasz (ur. 2-10-1887 -- akuszerka Marianna Worek, chrzestni: Tomasz Japa i Konstancja Karamara),
- Józef (01-06-1890, - zm. 13-05-1893).
Franciszka Japa była drugą żona Andrzeja Supergana, ojca Tomasza. Jego pierwszą żoną była Anna Kordecka (c. Józefa i Marianny Solak). Z pierwszą żoną Andrzej Supergan wziął ślub 18-02-1873 r. Z dodatkowych informacji, jakie udało się odszukać o rodzinie Andrzeja Supergana, warto nadmienić, że kiedy żenił się pierwszy raz w wieku 27 lat, był rezerwistą wojskowym, miał starszą siostrę Ewę (ur. 22-12-1842 r.), a jego dziadkami byli Paweł Supergan i Regina Michałczyk.
Rodzina Superganów
(1910-1915)
Od lewej: Jan, Andrzej i Tomasz. Siedzą: w środku Franciszka z wnuczką (może to być córka Tomasza). Kobiety w pięknych regionalnych strojach - pierwsza z lewej może być siostrą Tomasza i Jana - Anna lub Wiktoria. Pierwsza z prawej to Maria Oleksy-Supergan.
Kolejne informacje, jakie udało się ustalić na podstawie otrzymanych zdjęć i skanu książeczki wojskowej, dotyczą Tomasza Supergana i jego rodziny.
Tomasz służył w armii austriackiej (2 pułk ułanów) w latach 1908-1911. Brał udział w wojnie przeciwko Rosji (1914-1915) i Serbii (1915-1916). Na froncie był przez wszystkie cztery lata I W.Ś. (1914-1918). W 1923 roku stanął przed Powiatową Komendą Uzupełnień w Tarnowie i został przeniesiony do rezerwy.
Fragmenty książeczki wojskowej Tomasza Supergana
Zdjęcia komentuje Jarosław Rubacha: "Na zdjęciu poniższym widzimy Tomasza Supergana w mundurze ułana, w stopniu Korporal (kapral), co oznacza, że zrobione zostało po 1916 r. (w książeczce wojskowej jest wpis, że w tym roku brał udział w bitwie, w stopniu szeregowego).
Tomasz Supergan w mundurze ułana
Na prawej piersi nosi trzy różne odznaki. Dwie pierwsze, w formie okrągłych wpinek, to tzw. Fuktionauszeichnungen (odznaki kwalifikacji); ta po prawej stronie to odznaka kawaleryjska, ta po lewej jest niestety niewidoczna; odznaki te były przyznawane za ukończenie specjalnych kursów podnoszących kwalifikacje żołnierzy. Poza tym ma jeszcze sznur galowy tzw. Akselband w wersji kawaleryjskiej (krótki i noszony po prawej stronie), zakończony gwizdkiem do wydawania komend (często stosowana praktyka w korpusie podoficerskim). Sznury przyznawane były za umiejętności strzeleckie.
Niestety, nie mam pojęcia, co ma na lewej kieszeni. Widziałem już takie łańcuszki na kilku fotografiach, ale nigdzie nie znalazłem informacji, z czym się wiązały. Być może jest to dewizka do zegarka, a być może jakaś pamiątkowa oznaka (np. za udział w bitwie) założona do zdjęcia, bo takie również nieoficjalnie (nie były odznaczeniem, więc na co dzień ich nie noszono) funkcjonowały.
Kolejne zdjęcie jest bardzo ciekawe. Po pierwsze, wszyscy żołnierze mają wpięte w czapki i kieszenie "kwiecie". Może to zdjęcie okolicznościowe, np. weselne lub wykonane przy okazji wyjazdu na front, a może tylko "inwencja" fotografa. Uwiecznieni na fotografii żołnierze noszą mundury dwóch rodzajów broni - piechoty (jaśniejsze) i najprawdopodobniej artylerii (ciemniejsze). Niestety zdjęcie w sepii uniemożliwia identyfikację jednostek. Przynależność do poszczególnych formacji pośrednio mogą potwierdzić elementy uzbrojenia, a konkretnie saperskie tasaki M1835/89, które były na wyposażeniu artylerzystów (używano ich do prac konstruktorskich, karczowania zarośli itp.). W piechocie w takie tasaki wyposażeni byli natomiast żołnierze kompani karabinów maszynowych, a także sanitariusze, rzeźnicy i żołnierze taborów.
Po drugie na fotografii są także inne elementy uzbrojenia - kawaleryjskie szable M1869. Wypada jednak założyć, że pełnią one jedynie rolę dekoracyjną."
Tomasz Supergan - siedzi drugi z lewej.
Po zakończeniu wojny i powrocie w rodzinne strony Tomasz Supergan zawarł związek małżeński z Marią Oleksy (ur. 16-02-1897 - c. Mateusza i Zofii Machety) w dniu 19-02-1919 r. Świadkami na ślubie byli Jan Nawrot i Stanisław Oleksy. Wszyscy rolnicy/chłopi - (agricoli).
Tomasz i Maria mieli sześć dzieci:
- 29-02-1920 ur. Anna,
- 08-12-1921 ur. Jan,
- 27-12-1923 ur. Zofia Franciszka,
- 22-09-1926 ur. Józef - 31-08-1957 żeni się z Joanną Szymańską (adnotacja w ks. urodzin),
- 30-09-1928 ur. Michał Stefan (Szczepan) - 10-02-1959 żeni się z Janiną (?) w Bystrzycy Kłodzkiej,
- 17-02-1931 ur. Eleonora - zm. 07-04-1932 r.
Według niepotwierdzonych informacji Tomasz Supergan zmarł w 1948 roku w wieku 61 lat, a jego żona Maria, przeżyła go o 40 lat i zmarła w wieku ponad 100 lat (mam nadzieje, że uda się ustalić dokładne daty ich śmierci).
Wszelkie informacje uzupełniające historię członków tej rodziny proszę przysyłać na adres <portal.brzesko.ws@gmail.com>
Opracował: Zbigniew Stós, przy współpracy Mariusza Gałka i Jarosława Rubachy.
P.S. Myślałem, że doszukam się jakiś koligacji rodziny Superganów ze Strzelec Wielkich z por. Franciszkiem Superganem, oficerem żandarmerii wojskowej z Przemyśla, który w broszurze „Bojownikom o wolność” z 1932 r. wystąpił z ideą sypania „kopców Odrodzonej Polski”. Związek Legionistów Polskich w dwudziestą rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej rozpoczął w 1934 r. budowę w Krakowie kopca imienia Marszałka Piłsudskiego. Szczególnego tempa prace nabrały po śmierci Piłsudskiego, kopiec wznoszono w maju 1935 r..
Niestety, jak na razie nie udało się znaleźć żadnego powinowactwa. Być może trzeba ich drzewo genealogiczne bardziej rozbudować?
|