Księża Parafii Św. Jakuba w Brzesku sprzed 90 lat i w latach proboszczowania ks.Jakuba Stosura
(ks. Michał Kotra)
2016-10-27
Księża Parafii Św. Jakuba w Brzesku sprzed 90 lat
i w latach proboszczowania ks.Jakuba Stosura
Obecny rok 2016 obfituje w rocznice ważne dla parafii Św. Jakuba w Brzesku.
Jak pisałem w artykule w maju, 190 lat temu w 1826 roku probostwo w Brzesku objął ks. Jan Nepomucen Machaczek, więcej ». 90 lat temu w 1926 roku parafię w Brzesku opuścił ks. Roman Mazur i podobnie jak ks. Machaczek objął parafię Św. Małgorzaty w Nowym Sączu. Administratorem w Brzesku został mianowany ks. J. Opoka. Wikariuszem został w rodzinnej parafii neoprezbiter ks. Jan Zwierz ze Słotwiny, która wtedy należała do parafii Św. Jakuba. Święcenia kapłańskie przyjął 29.06.1926 roku.Wikariuszem był do października 1926 roku. (więcej»)
W październiku 1926 proboszczem parafii Św. Jakuba w Brzesku został mianowany ks. Jakub Stosur, który w Brzesku pracował 49 lat, do śmieci w 1975 roku.Życiorysy księży, których praca w Brzesku rozpoczynała się lub kończyła w 1926 roku oraz ich współpracowników zostały opracowane na podstawie prac:
Ks. Michał Kotra „Porozbiorowe dzieje parafii Brzesko 1772 – 1945”. Ks. Franciszek Kostrzewa „Duszpasterze Fary Brzeskiej 1443 – 2007”. Ks. Franciszek Kostrzewa „Wezwał ich Pan”. Ks. dr Jan Kudelka „Kościół na Sądecczyźnie w godzinie próby 1939 –1945”.
Ks. Roman Mazur
Proboszcz 1912 – 1926
1.09.1912 roku administratorem parafii został mianowany ks. Roman Mazur. Instytuowany na proboszcza 6.12.1912.
Urodził się 12.12.1879 r. w Tuchowie. Gimnazjum ukończył w Tarnowie w1900 roku, święcenia kapłańskie otrzymał w 1904 r.. Jako wikariusz pracował w Zasowie, Wojniczu, Bochni 1909 r., 1.08.1910 wikariusz eksponowany (rektor w tworzonej nowej parafii w Trzetrzewinie. W 1913r. będąc proboszczem w Brzesku pełnił obowiązki administratora w Okocimiu. Od 1915 r. współpracował z biskupem krakowskim A. Sapiehą w K.B.K./Książęco Biskupi Komitet/, w niesieniu pomocy ewakuowanej ludności. W latach 1916 – 1919 kierował budową ochronki dla sierot w Brzezowcu. O jego zaangażowaniu w tę sprawę i oddaniu serca opuszczonym dzieciom świadczy fakt, że były nazywane „wojskiem księdza kanonika”. W 1917roku został odznaczony EC, w 1918 r. został mianowany delegatem biskupa do Rady Szkolnej Powiatowej w Brzesku. W latach 1913 do 1917 i 1920 –1921 był katechetą w gimnazjum. W 1925 r. mianowany dziekanem dekanatu brzeskiego i odznaczony RM. W 1926 r. został przeniesiony na probostwo do Nowego Sącza. W 1928 r. Ojciec Święty Pius XI mianował go tajnym szambelanem, a później prałatem domowym. W czasie II wojny światowej pomagał księdzu rektorowi WSD Romanowi Sitce (ogłoszonemu przez Św.Jana Pawła II Błogosławionym męczennikiem KL Auschwitz) w utrzymaniu Seminarium Duchownego znajdującego się wtedy w Błoniu.
Gdy w 1941 roku Niemcy aresztowali dwóch wikariuszy z Jego parafii: ks. Władysława Deszcza i ks. Tadeusza Kaczmarczyka, ks. Prałat Mazur chodził wiele razy na Gestapo, żeby jego aresztowali a wikarych wypuścili. Hamann (komendant sądeckiego Gestapo) nie zgodził się jednak na taką zmianę”. /relacja ustna Warszawa 20.04.2003 Wandy Straszyńskiej– Skrzeszewskiej /
Ks. W. Deszcz, Ks. T. Kaczmarczyk, Ks. Józef Bardel – proboszcz z Trzetrzewiny wśród 39 mieszkańców Nowego Sącza i okolic dnia21.08.1941 roku zostali rozstrzelani w Biegonicach. 21.03.1945 roku dokonano ekshumacji ciał. Trumny złożono w ratuszu sądeckim a na drugi dzień, była to niedziela, odbył się manifestacyjny pogrzeb. Złożono ich na Starym Cmentarzu, tam gdzie jest olbrzymia Pieta. Chory już Ks.Infułat Roman Mazur, proboszcz parafii Św. Małgorzaty, osobiście przybył, by odprawić pogrzeb tym biednym ludziom i pocieszyć rodziny.
Ks. Infułat Roman Mazur zmarł 1.05.1948 roku.
Ks. Roman Mazur był człowiekiem średniego wzrostu, szczupłym, o głosie niskim. Cechowała go uczciwość, szczerość, grzeczność, prostota.Posiadał niezwykły dar jednania ludzi. Był lubiany zarówno przez wierzących jak i niewierzących. Wielkim autorytetem cieszył się również wśród ludności żydowskiej. Wysoko ceniła go inteligencja za jego kazania, prosty, ujmujący język i przykład, jaki dawał swoim życiem.
Gdy był proboszczem w Brzesku w pracy duszpasterskiej pomagali mu księża: w 1914 r. przebywał w Brzesku u ks. R. Mazura i pomagał mu w pracy ks. Stanisław Popkiewicz, katecheta z Kamionki Strumiłowej.
Od 1.09.1916 r. do 21.12.1917 roku katechetą szkoły ludowej i prefektem w gimnazjum był ks.Jan Głąb. Urodzony 2.02.1887 w Szczurowej,20.12.1917 roku spowiadał w Szczepanowie i sam był do spowiedzi.21.12.1917 roku w szkole po modlitwie, stracił przytomność. Zaopatrzony przez ks. Mazura, po przeniesieniu na plebanię zmarł na atak serca w 30 roku życia i ósmym kapłaństwa. Był kapłanem lubianym przez wszystkich, zawsze uśmiechnięty, chętnie służył pomocą w pracy duszpasterskiej kapłanom z okolicznych parafii.
1.09.1917 roku rozpoczął pracę jako katecheta gimnazjum ks. Jan Czuj, pracował do 1920. Urodził się 20.05.1886 r. w Borzęcinie. W latach 1927– 1935 był posłem na Sejm Rzeczpospolitej. W Brzesku jako katecheta pomagał również ks. Jakubowi Stosurowi w latach 1935 – 1938. Od 1920roku poświęcił się również studiom i pracy naukowej w dziedzinie patrologii. Od 1938 roku pracował w Warszawie. W latach 1948 – 1954 był Dziekanem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Warszawskiego a w latach 1954 – 1956 Rektorem nowo powstałej Akademii Teologii Katolickiej. Zmarł 2.08.1957 roku w Warszawie. więcej »
Z pogrzebu Prymasa Hlonda, 26.10 1948,
Dziekan Teologii, ks. Jan Czuj
(z arch. Lucjana Kołodziejskiego)
W 1918 r. przyszedł do Brzeska ks. Paweł Wieczorek. Urodził się 7.07.1883 roku w Bieńkowicach, parafia Cerekiew. Pomagał również ks.Jakubowi Stosurowi. W 1940 roku był więziony przez Gestapo w Tarnowie.Zmarł 4.10.1964 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Brzesku. Pozostał po nim wielki dorobek pisarski, który został opracowany przez ks. A. Kmiecika. (nieżyjącego już wikariusza parafii Brzesko w latach 1972 – 1975).
W 1921 r. za ks. J. Czuja katechetą w gimnazjum został ks. Józef Młodochowski. Urodzony 4.10.1891 w Młodochowie koło Mielca. Zmarł nagle 22.07.1942 roku w Rzymie. (Inna data śmierci w opracowaniu ks. F.Kostrzewy)
Na jego miejsce katechetą gimnazjum został mianowany 1.11.1922 r. Ks. Stefan Czerw. Urodził się28.07.1892 w Chorzelowie. W Brzesku pracował tylko 1 rok. Zmarł jako emeryt 8.05.1978 w Tarnowie i został pochowany w Chorzelowie. W latach 1912 – 1916 (w Brzesku pracował od 1910 roku) ks. Józef Szewczyk. Urodzony 23.01.1881 w Szczyrzycu. Był katechetą w szkołach podstawowych i pierwszym katechetą Brzeskiego Gimnazjum. Zmarł 31.05.1935 roku w Tymbarku. więcej »
W latach 1922 –1923, pracował w Brzesku w gimnazjum jako nauczyciel języka francuskiego i angielskiego ks. Henryk Roszkowski, pochodzący z diecezji przemyskiej.
* * * * *
Ks.Jakub Opoka
Administrator Parafii 1926
W 1923 r. pracę katechetyczną w gimnazjum rozpoczął ks. Jakub Opoka. Urodzony 11.12.1889 r. w Tęgoborzy, święcenia kapłańskie otrzymał w 1914, a na pierwszą placówkę został skierowany do Olesna.Następnie pracował w Nowym Sączu w latach 1918 – 1919, potem w Kolbuszowej /1919 – 1921/, a następnie w Padwi /1921 – 1923/. W czasie pracy w brzeskim gimnazjum był opiekunem Sodalicji męskiej i żeńskiej oraz opiekunem z ramienia grona profesorskiego w Towarzystwie Opieki nad młodzieżą szkół średnich w Brzesku a także Kapelanem drużyn harcerskich w gimnazjum i członkiem zarządu Koła Przyjaciół Harcerstwa działającego na ternie Brzeska. W1926 roku był administratorem parafii Brzesko.
(z albumu rodzinnego Emilii Korman)
Jako katecheta był bardzo lubiany i ceniony przez młodzież, która z żalem żegnała go, gdy odchodził na probostwo do Wietrzychowic w 1935 roku. Zmarł w 1965 r.
Od czerwca do października 1926 r. był wikariuszem ks. Jan Zwierz, neoprezbiter pochodzący z parafii Brzesko. Urodził się 8.09.1903r. w Grądach. W październiku został mianowany wikariuszem w parafii Radomyśl Wielki. Tam pracował trzy lata. Resztę kapłańskiego życia i pracy spędził w Ropczycach przyczyniając się do rozwoju tego miasta w różnych dziedzinach. Zmarł 19.05.1995 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Ropczycach. Nie możliwe jest w kilkunastu zdaniach opisanie jego zaangażowania dla parafii, której poświęcił praktycznie całe swoje życie, więcej »
"Kochajcie swoje miasto, uczcie się jego historii"
(fot. www.mechanikdebica.edu.pl)
K. Jakub Stosur
Proboszcz 1926 – 1969 (1975)
Po ks. Mazurze probostwo w Brzesku objął ks. Jakub Stosur. Urodził się w Świdniu, parafia Tęgoborze 20.07.1887 r., jako syn Marcina i Marii Koseckiej. Po skończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w gimnazjum w Nowym Sączu, gdzie zdał maturę w 1907 r. Następnie rozpoczął studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym. Ukończył je w 1911 roku,otrzymując święcenia kapłańskie z rąk biskupa Leona Wałęgi. Poświęceniach został skierowany na placówkę do Limanowej. W 1913 r.przeniesiony został do Lubziny, gdzie przebywał do 1917 roku. Po rezygnacji proboszcza był administratorem od 1.02. do 6.07.. 20 lipca mianowano go dyrektorem szkoły św. Kunegundy i kapelanem klarysek w Starym Sączu. Będąc dyrektorem uczył równocześnie religii we wszystkich klasach. W 1919 r. został przeniesiony do Kupna, gdzie dokończył budowę świątyni i przygotował ją do konsekracji. W 1925 r. otrzymał odznaczenie expositorium canonicale.
ks. Jakub Stosur - z nauczycielami i uczniami Gimnazjum w Brzesku
(z albumu rodzinnego Emilii Korman)
26.10.1926 roku objął probostwo w Brzesku, które przejął z rąk administratora, ks. J. Opoki.
W 1936 r. otrzymał przywilej RM. W 1938 r. został dziekanem dekanatu brzeskiego, a w 1949 r. kanonikiem honorowym Kapituły Tarnowskiej. W1966 r. z powodu podeszłego wieku zrzekł się dziekaństwa i został dziekanem honorowym, a w 1969 r. otrzymał administratora ks. Kazimierza Kopacza, proboszcza w Jadownikach Podgórnych, pełniącego od 1966 r. obowiązki dziekana. więcej »
W 1934 r. w czasie klęski powodzi niósł pomoc poszkodowanym, za co w 1937 r. został odznaczony złotym krzyżem zasługi. Był kapłanem bardzo gorliwym i sumiennym. Szczególnym miejscem jego pracy duszpasterskiej był konfesjonał, w którym spędzał wiele czasu, i kancelaria. Zmarł 5.05.1975 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym. Po wybudowaniu Grobowca Księży na cmentarzu komunalnym, jego ciało zostało przeniesione do nowego Grobowca Księży. W latach okupacji nie angażował się zbytnio w pracę konspiracyjną. Swój obowiązek widział w niesieniu wiernym pomocy materialnej i duchowej pomagał zarówno Polakom wysiedlonym przez Niemców z Wielkopolski jak również uciekinierom przed Ukraińcami ze Wschodu. Nie zważając na konsekwencje, jakie groziły ze strony okupanta, kilkakrotnie udzielał również sakramentu chrztu na terenie getta żydowskiego.
(z arch. Zbigniewa Stósa)
Jako sąsiad kościoła i ministrant byłem świadkiem i uczestnikiem wielu wydarzeń religijnych zwłaszcza w latach 1965 – 1975. Między innymi Misje Parafialne 7-15 maja 1966, Peregrynacja Symboli Matki Bożej Częstochowskiej 22 marca 1969 roku.
2 lata po przekazaniu parafii Ks. K. Kopaczowi, przeżywał uroczystość 60-lecia Kapłaństwa. Na tej uroczystości w imieniu ministrantów i lektorów składałem Jubilatowi życzenia.
Ks. J. Stosur był wspaniałym spowiednikiem i wiele godzin spędzał w konfesjonale. Jego nauki były krótkie, czasem dość ostre, ale zawsze trafiały w sedno sprawy i odnosiły właściwy skutek. Często do spowiedzi chodziłem właśnie do Niego.
W czasie jego (49 letniej) posługi pasterskiej w Brzesku pomagali mu liczni kapłani:
Swoją pracę katechetyczną kontynuował ks. P. Wieczorek W 1938 r. katechetą w gimnazjum był ks. Władysław Niewolski,urodzony 29.10.1906 r. w Racibirzanach. Po kilkumiesięcznej pracy został mianowany administratorem w Leśnicy koło Szczawnicy.
Po nim obowiązki katechety przejął ks. Michał Blecharczyk.Urodzony 29.08.1905 r. w Rabie Niżnej. W grudniu 1938 r. został mianowany katechetą gimnazjum w Brzesku. Pracę tę rozpoczął 1.09.1939 roku. W czasie okupacji hitlerowskiej uczył w szkole powszechnej i w tajnym nauczaniu szkół średnich. Jako katecheta był lubiany przez młodzież i darzony zaufaniem.Bullą Piusa XII z 6.07.1958 r. został mianowany biskupem tytularnym i drugim sufraganem biskupa J. Stepy w Tarnowie. Sakrę biskupią otrzymał z rąk abpa E. Baziaka i biskupów: F. Bardy i K. Pękali. Jako biskup pomocniczy pełnił różne obowiązki w Kurii, zwłaszcza w referacie duszpasterskim i wizytacyjnym.W 1961 r. przyjął też obowiązki dziekana dekanatu Tarnów-Miasto.Przygotowywał się do wyjazdu do Rzymu na obrady Soboru Watykańskiego II. 21.06.1965 r. zachorował. Po leczeniu przebywał na wypoczynku w Łącku, a po powrocie do Tarnowa na początku listopada powtórnie zachorował. Zmarł 10.11.1965 roku.
Wraz z rozwojem Brzeska i zwiększającą się liczbą parafian przybywali nowi księża współpracownicy. Jedni pracowali bardzo krótko, odchodząc do innych zadań powierzonych im przez Biskupa, inni pracowali dłużej wywierając duży wpływ na duchowość i życie mieszkańców Brzeska. Trudno napisać tutaj życiorysy wszystkich – uczynił to Ks. Franciszek Kostrzewa w książce: „Duszpasterze Fary Brzeskiej 1443 – 2007”, dla tego ja ich tutaj tylko wymienię:
Ks.Stanisław Pękała 1945 – 1958, późniejszy długoletni proboszcz Parafii Brzesko – Słotwina. Zmarł 9.09.1984. Pochowany w Grobowcu Księży.
Ks.Jan Fortuna 1945 – 1950, katecheta, rodak brzeski,od 1950do śmierci 27.04.1983 rezydent. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Grobowcu Rodzinnym. Po 1956 roku odbudował kościół Św.Ducha i z grupą starszych osób bronił go przed przejęciem przez władze PRL, spędzając kilka dni i nocy we wznoszonym budynku. Ponieważ Msze św.odprawiał wg rytu trydenckiego po łacinie (a ja jako ministrant uczyłem się jeszcze rytu trydenckiego) często służyłem Mu do Mszy Św. Po Jego Śmierci od Rodziny otrzymałem białą stułę. Wyjeżdżając do Czech wziąłem ją z sobą. Ponieważ tam było mało szat liturgicznych, wracając do Polski zostawiłem ją w parafii, w której mieszkałem. Stuła ta do dziś służy w kościele w Krasnej Horze nad Wełtawą.
Ks.Józef Stal 1947 – 1950, późniejszy proboszcz Parafii Mikluszowice.
Ks.Józef Białek 1950– 1975. Uczył mnie religii 1966-1971. Zmarł 8.07.1975. Pochowany w Grobowcu Księży.
od lewej: ks. Jan Fortuna, ks.Józef Białek
(z albumu rodziny Korzeniowskich, zobacz »)
Ks.Bolesław Kumor sierpień, wrzesień 1952, wybitny Historyk Kościoła, profesor KUL, wykładowca na różnych uczelniach katolickich, autor wielu opracowań i książek z Historii Kościoła. Zmarł 23.10.2002 roku.więcej »
Ks.Franciszek Krzemień 1952 – 1955
Ks. Adam Nowak 1955 – 1956, profesor Historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie – Instytut Teologiczny w Tarnowie. Promotor mojej pracy magisterskiej: „Porozbiorowe dzieje parafii Brzesko 1772 –1945”. Głosił kazanie na mojej Mszy Św. Prymicyjnej. Autor licznych publikacji z Historii Kościoła. Diecezjalny Duszpasterz Osób Niesłyszących.
Ks.Leon Bandurski 1956 - 1959
Ks.Jan Kutrzeba 1959 -1960
(z arch. Zbigniewa Stósa)
Ks.Jan Kordela 1960 -1969, był katechetą Szkoły Podstawowej Nr1. Mnie uczył religii w latach 1963 – 1966 i przygotowywał mnie do I Spowiedzi i Komunii Św. Zmarł 24.12.2008.
Ks. Edward Limanówka 1961 – 1971, uczył Liceum Ogólnokształcące, Technikum Ekonomiczne i Technikum Elektryczno-Mechaniczne. Był opiekunem lektorów. Zmarł 17.05.1988. więcej»
Ks.Marian Grzanka 1965 – 1970, opiekun ministrantów. Pierwszy raz z grupą ministrantów byliśmy na wędrówce w górach – Gorce, Pieniny. Zmarł 1.01.2009.
Ks. Tadeusz Mastej 1969 – 1972, od 1978 na misjach w Argentynie.
Ks. Józef Zabrzeński 1970 – 1972, opiekun ministrantów.
Ks. Eugeniusz Kucharski 1970 – 1974, opiekun ministrantów. Zmarł w 25 roku kapłaństwa 25.08.1985.
Ks. Stanisław Jurek 1971 – 1980, uczył Liceum Ogólnokształcące, Technikum Ekonomiczne i Technikum Elektryczno-Mechaniczne. Był opiekunem lektorów. W 1975 roku gdy rozpoczynałem studia w Wyższym Seminarium Duchownym otrzymałem od Niego Różaniec poświęcony przez Papieża Pawła VI. Różaniec ten służy mi do chwili obecnej.
Ks. Antoni Kmiecik 1972 – 1974, podobnie jak Ks. J. Stosur pochodził z parafii Tęgoborze. W latach 1981 – 1991 był profesorem Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. W 1987 był członkiem Komisji Episkopatu Polski do spraw Misji. W 2001za zgodą Biskupa wstąpił do Wspólnoty Benedyktyńskiej we Włoszech. Zmarł nagle kilka dni przed złożeniem ślubów wieczystych 17.08.2003.
Ks. Wacław Filipczyk lipiec, sierpień 1972
Ks. Franciszek Kornakiewicz 1972 – 1974, od 1976 roku pracował w Diecezji Gorzowskiej. Zmarł 7.02.2001
Ks. Józef Łach 1974– 1977, z Ks. J. Stosurem współpracował tylko rok.
Ks. Andrzej Iżyk 1974 – 1977, podobnie jak Ks. J. Łach z Ks. J.Stosurem współpracował tylko rok.
Opracował: ks. Michał Kotra
Od admina: Uważny czytelnik może zauważyć, że na tablo zrobionym z okazji 40 lecia proboszczowania ks. Stosura, znajdują się zdjęcia pięciu księży, których nie wymienił autor artykułu. Są to wikariusze: A. Mleczko, J. Rogóż, R. Szydłowski (powinno być A. Szydłowski) oraz katecheci K. Wis i S.Kostrzewa (powinno być F. Kostrzewa), którzy nie pracowali w parafii w Brzesku ale pochodzili z naszego miasta. Jak widać przygotowujący tablo wymieszali zdjęcia katechetów wikariuszy i rodaków z okresu proboszczowania Ks. Stosura.
Zbigniew Stós
Aktualizacja: Artykuł ten, jest ostatnim artykułem napisanym przez ks. Michała Kotrę. Autor, wieloletni współpracownik portalu zmarł 18 listopada, więcej »
|