1 września 1980 roku z inicjatywy społeczeństwa Brzeska został odsłonięty na cmentarzu parafialnym pomnik poświęcony pamięci pomordowanych w hitlerowskich więzieniach i obozach zagłady mieszkańców naszego miasta.
Znajdująca się w środku monumentu urna zawiera ziemię zebraną w miejscach martyrologii Polaków w czasie niemieckiej okupacji.
Mogiła ta kryje również szczątki zmarłych po wojnie dwóch więźniów KZL Auschwitz: Zdzisława Romanowskiego i Mieczysława Pronobisa.
Przez blisko czterdzieści lat warunki atmosferyczne spowodowały, że sam pomnik nie tylko przechylił się i popękał, ale również jego elementy nie oparły się ich działaniu.
Odpowiadając na apel Społecznego Komitetu Odnowy i Troski o Cmentarz Parafialny w Brzesku, władze miasta sfinansują rozpoczętą 25 listopada br. renowację tego monumentu. Prowadzi ją Piotr Śledź, właściciel zakładu kamieniarskiego, przy współpracy z konserwatorem zabytków Wojciechem Siekiem.
Przy tej okazji warto wspomnieć, że cmentarz żydowski przy ulicy Czarnowiejskiej, dzięki inicjatywie i pracy Anny Brzyskiej, wolontariuszy z Krakowa, mieszkańców Brzeska i młodzieży z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, „odsłania swoje oblicze”. W przyszłym roku, kiedy zostaną wycięte pozostałe zarośla i wszelkiej maści zielsko, powinniśmy ponownie ujrzeć m.in. resztki cmentarza wojennego nr 275, którego macewa jest obecnie ledwo widoczna spoza krzaków.
Jacek Filip