Stanisław Gałek z Mokrzysk
(Jacek Filip)
2016-12-01
Dla uczczenia 140. rocznicy urodzin i 55. rocznicy śmierci Stanisława Gałka, uchodzącego za najwybitniejszego pejzażystę Tatr, słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Brzesku licznie zgromadzili się, tym razem, w sali widowiskowej Regionalnego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego, aby wysłuchać wykładu Jerzego Wyczesanego o pochodzącym z niedalekich Mokrzysk artyście.Właściwie całe swoje artystyczne życie Stanisław Gałek związał z Zakopanem. Dziewiętnastowieczne Zakopane to miejscowość, w której znaleźli przystań m.in. ludzie wolnych zawodów, czyli prawnicy, lekarze, kupcy, nauczyciele, a także przedstawiciele cyganerii artystycznej: malarze, rzeźbiarze, literaci, architekci, muzycy, fotograficy, którzy pod Tatrami szukali natchnienia dla swej twórczości.Nasz krajan, przyszły malarz, rzeźbiarz, projektant sztuki użytkowej, fotografik i pedagog, urodził się 14 września 1876 roku w rodzinie chłopskiej Ignacego i Tekli z Turlejów. Rodzice a także szczepanowski ksiądz proboszcz Wojciech Bobek, dostrzegając w chłopcu ogromny talent plastyczny, wysłali go na naukę do Szkoły Przemysłu Drzewnego (dzisiejsze Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara) w Zakopanem.Absolwenci tej szkoły, kończąc naukę, często osiadali pod Giewontem jako nauczyciele bądź wytwórcy sztuki użytkowej i pamiątek czy też jako już samodzielni artyści. Po ukończeniu nauki w Szkole Przemysłu Drzewnego Gałek pracował w niej w latach 1896 – 1899 oraz 1916 – 1931, by od tego ostatniego roku poświęcić się tylko malarstwu.
Studiował malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium i Ecole Nationale des Beaux-Arts w Paryżu.Od 1902 roku przez pewien czas mieszkał w domu rodzinnym w Mokrzyskach. Malował wówczas pejzaże rodzinnej wsi, Szczepanowa, Bucza, Przyborowa, Słotwiny i Brzeska. Może to właśnie Stanisław Gałek zainteresował Jana Albina Goetza stylem zakopiańskim, co zaowocowało kilkoma realizacjami architektonicznymi wokół okocimskiego browaru, a są to Teatr Letni (dzisiejszy Pawilon Restauracja), domy dla pracowników, natomiast w samym pałacu salon myśliwski.
W 1908 roku Gałek osiadł na stałe w Zakopanem. Był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa „Sztuka Podhalańska”, którego głównym zadaniem było promowanie różnymi sposobami twórczości plastyków. Oprócz malowania, również rzeźbił i projektował kilimy. Jednak największe uznanie zyskał, malując pejzaże Tatr.
Przedstawiają one właściwie wszystko, co składa się na ich piękno: stawy, jeziora, lasy, potoki, wodospady, tonące w chmurach wierchy, pokryte kwieciem hale, zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla górskiego klimatu, chaty, a także owce pasące się na łąkach i strzegących je baców. Do jego ulubionych malarskich plenerów należały okolice Morskiego Oka.
Stanisław Gałek zmarł w Zakopanem w 1961 roku.W oparciu o wykład Jerzego Wyczesanego opracował Jacek Filip. Od admina: Informację o Stanisławie Gałku zamieściłem w zakładce Leksykon kilkanaście lat temu. W zakładce Almanach można tez oglądać kilka obrazów Stanisława Gałka odnalezionych wówczas przeze mnie w internecie (patrz poniżej). Więcej na temat St. Gałka poczytać można tutaj »
| 
| 
| Czarny Staw
| Prząśniczka
| Portret żony artysty
|
|