Cudze chwalicie...
(Jacek Filip, Anna Gaudnik)
2017-02-24
Cudze chwalicie...
Prowadzone od pewnego czasu przez Jerzego Wyczesanego wykłady dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Brzesku cieszą się jak zwykle dużym zainteresowaniem. Tak było także 22 lutego br., kiedy w ramach cyklu „Znani i nieznani krajanie” mogliśmy poznać życie i dorobek dwóch, pochodzących z nieodległego Przyborowa, postaci – dziś, niestety, właściwie całkowicie zapomnianych: Stanisława i Edmunda Łasińskich.
Słuchając prelekcji Jerzego Wyczesanego o braciach Łasińskich, mogliśmy się przekonać, jak okrutny potrafi być los i jakie szczęście trzeba mieć w życiu, żeby niezwykłe odkrycia zyskały należne uznanie w świecie a ich autor został odpowiednio doceniony. Stanisław – niezwykły malarski talent – zmarł w wieku zaledwie 25 lat u progu wielkiej kariery, natomiast wynalazki Edmunda pozostały „w szufladzie”, choć niektóre z nich o ładnych kilka lat wyprzedziły podobne odkrycia naukowców z innych krajów.
Wprawdzie o Stanisławie i Edmundzie Łasińskich zapomniał tzw. świat, ale „pamięta” o nich gmina Borzęcin, patrz linki podane poniżej, gdzie można zapoznać się z obszernymi życiorysami i dokonaniami obu braci oraz portal brzesko.ws, na którym krótkie informacje o ich działalności ukazały się w zakładce Leksykon ponad 8 lat temu.
 EDMUND ŁASIŃSKI (1874-1935) – fizyk, konstruktor, wynalazca m.in. filmu dźwiękowego, fluoryzującej lampy jarzeniowej, tzw. świetlówki oraz urządzenia zabezpieczającego przed fałszowaniem srebrnych monet i aparatu do wykrywania gniazd karabinowych. Wynalazł też płetwy. Nazwany „Geniuszem z Przyborowa” był pionierem w wielu dziedzinach nauki i techniki. Pracował jako nauczyciel gimnazjów w Krakowie, Żywcu, Bochni i Poznaniu, gdzie zmarł. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Szczepanowie. więcej »
 STANISŁAW ŁASIŃSKI (1869- 1894) – wielce utalentowany, przedwcześnie zmarły malarz i krytyk artystyczny, uczeń Feliksa Szynalewskiego, Władysława Łuszczkiewicza i Simona Hollosy’ego. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz w Monachium. Był w malarstwie przedstawicielem awangardowego w XIX wieku kierunku realistycznego, do którego należeli tacy mistrzowie jak: Juliusz Kossak, Józef Chełmoński, Julian Fałat czy Leon Wyczółkowski. Jego świetnie zapowiadającą się karierę przerwała choroba. Pochowany został na cmentarzu w Szczepanowie. Jego prace zachowały się głównie w zbiorach rodziny w Krakowie, Warszawie i USA oraz w Muzeum Okręgowym w Lesznie, Lwowskiej Galerii Obrazów i Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni, więcej »
Dworek w Przyborowie, w którym się urodzili.
| 
Cmentarz w Szczepanowie, gdzie spoczywają bracia.
|
Niech dorobek i losy przyborowskich braci będą świadectwem, że w naszych małych ojczyznach także mieliśmy wielu wspaniałych, niezwykle utalentowanych osób, o których warto pamiętać, bo wiele z nich w niczym nie ustępowało obecnym dzisiaj w panteonie sław.
Jacek Filip
Zachęcam do obejrzenia zdjęć z wykładu a kiedyś do obejrzenia miejsca urodzenia Edwarda i Stanisława Łasińskich w Przyborowie i odwiedzenia miejsca ich pochówku na cmentarzu w Szczepanowie. Dziękując Panu Jerzemu za wygłoszenie wykładu, uczestnicy wyrazili życzenie, aby powstała książka mieszcząca wszystkie ciekawe historie, które zebrał, uzupełnił i opracował i z taką nadzieją pozostajemy.
Anna Gaudnik
|