Czy w kościele w Brzesku-Słotwinie znajduje się rzeźba Welońskiego a może Zygmunta Langmana ? 

Czy w kościele w Brzesku-Słotwinie znajduje się rzeźba Piusa Welońskiego a może Zygmunta Langmana ? Po ukazaniu się na portalu artykułu "Parę słów na temat powojennych losów wyposażenia pałacu Goetzów", w którym poruszony został także temat stojącej przed wojną w Pałacu, a później zaginionej rzeźby w brązie Gladiator –  dłuta Piusa Welońskiego, czytaj » napisał do mnie jeden z czytelników. Rzeźba Gladiator w Parku Ujazdowskim w Warszawie Sugerował on, że być może brązowa figura Chrystusa Zmartwychwstałego, będąca częścią ołtarza, który znajdował w kaplicy Pałacu Goetzów, również mogła być autorstwa Piusa Welońskiego. (W latach 1901-1912 Weloński zrealizował 14 monumentalnych Stacji Drogi Krzyżowej usytuowanych na wałach klasztoru na Jasnej Górze w Częstochowie oraz posągi świętych na wieży jasnogórskiej.) Rokokowy marmurowy ołtarz (z ok. 1870 r.) z kaplicy Pałacu Goetzów (budowany w latach 1898-1900), przeniesiony został w 1958 r. do kościołka na Słotwinie, dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Stanisława Pękały. (źródło:/www.parafia-slotwina.pl) Jak przeczytać można na stronie internetowej słotwińskiej parafii, na kopule ołtarza znajdowała się postać Chrystusa Zmartwychwstałego, która ze względów bezpieczeństwa (bliskość torów kolejowych i drgania konstrukcji ołtarza) została zdjęta. Postanowiłem podążyć tym tropem i spróbować sprawdzić sugestię czytelnika. Dzięki uprzejmości ks. Kazimierza  Grycha, proboszcza parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Brzesku-Słotwinie, któremu bardzo serdecznie dziękuję, udało dokonać się zewnętrznych oględzin rzeźby i wykonać jej fotografię. Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego - autor Pius Weloński ? (fot. Piotr Janiszewski) Niestety, na posągu nie ma żadnego śladu pozwalającego na identyfikację autora lub odlewni, w której figura została wykonana. Być może, że taki napis znajduje się pod podstawą rzeźby, ale tego ze względu na jej ciężar nie udało się tym razem zobaczyć. Jerzy Wyczesany, historyk sztuki, zajmujący się od lat lokalną historią, zasugerował, żeby informacji na temat kaplicy i ołtarza szukać w archiwum rodziny Goetzów znajdującego się obecnie na Wawelu: - Być może ołtarz w kaplicy został wykonany przez Zygmunta Langmana, który rzeźbił dla rodziny Goetzów (m.in. jest on autorem ołtarza i epitafium Jana Ewangelisty w kaplicy Goetzów w kościele w Okocimie). Zygmunt Langman współpracował z Welońskim. Według tradycji rodzinnej Langmanów (jednak nie potwierdzonej naukowo) Zygmunt miał wykonać dwie stacje Drogi Krzyżowej na Jasnej Górze. Prace rzeźbiarskie Zygmunta Langmana można zobaczyć między innymi na bramie Floriańskiej, kościele Mariackim w Krakowie, katedrze tarnowskiej, przemyskiej i wawelskiej, więcej » Przy ustalaniu autorstwa rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego należałoby także wziąć pod uwagę Bogusława Langmana (syna Zygmunta), bo jak stwierdził Jerzy Wyczesany - Jest mało prawdopodobne, żeby ta rzeźba z kościoła w Słotwinie była na ołtarzu w kaplicy Goetzów. Jeśli dobrze pamiętam, to moja siostra raz mi wspomniała, że Bogusław Langman zrobił jakąś rzeźbę dla kościoła w Słotwinie. Nie znalazłem w sieci dużo informacji na jego temat, ale z tego, co się dowiedziałem, Bogusław Langman tworzył w Krakowie (w Langmanówce - kamienica przy ul. Racławicka 19) i Rzymie, wiele pracując przed - i po wojnie dla Kościoła. Wobec sprzecznych opinii dotyczących tego czy rzeźba przywędrowała z Pałacu Goetzów razem z ołtarzem czy tez była wykonana w latach 50. przez Bogusława Langmana, zwróciłem się z zapytaniem do Barbary Serwin, która od lat zajmuje się historią Słotwiny z zapytaniem, czy posiada jakieś informacje na ten temat. Barbara Serwin: W Kronice Parafialnej ks. Stanisław Pękała niewiele pisze na temat samej rzeźby. Pewnikiem jest, że rzeźba była zamontowana na globusie ołtarza w kaplicy Goetzów i tak samo została zamontowana w słotwińskim kościele. Znam to z relacji Pana Kazimierza Kusiaka, który uczestniczył przy demontażu ołtarza i montażu w naszym kościele. Ołtarz wraz z rzeźbą znalazł się na Słotwinie pod koniec 1955 roku "święta Bożego Narodzenia były uroczyście obchodzone przy nowym ołtarzu (...)" - cytata za ks. St. Pękałą. Dalej ks. Pękała pisze: "Prócz ołtarza przekazano jeszcze inne przedmioty jak ławki, żyrandole, dzwonek i.t.p. (wymienione w protokole specjalnym)." Protokół był spisany pomiędzy parafią św. Jakuba, bo kościół w Słotwinie był wówczas wikarią tejże parafii reprezentowaną przez ks. Pękałę a dyrektorem Liceum, którym był wtedy Józef Gurgul. Mamy więc, jak na razie, dwóch potencjalnych autorów rzeźby, Piusa Welońskiego i Zygmunta Langmana. Liczę na to, że z czasem uda się dotrzeć do kolejnych informacji związanych z ołtarzem w kaplicy Pałacu Goetza i pozwalających na identyfikację autora rzeźby. Wielu mieszkańców Brzeska i okolic miało okazję, z racji pielgrzymek do Medjugorie, oglądać tam współczesną rzeźbę Chrystusa Zmartwychwstałego. Na niektórych zrobiła ona duże wrażenie. "Największe wrażenie wywołała w nas figura Chrystusa Zmartwychwstałego, która znajduje się za kościołem, i z którego wypływa biała ciecz. Każdy z nas miał okazję do chwili adoracji - aby podejść i ucałować figurę." (Ewelina Woda, http://www.jakub.bwi.pl/). Myślę, że i Brzesko nie ma się czego wstydzić. Mamy na miejscu wspaniałą rzeźbę, być może nawet, że  sprzed ponad stu lat, która moim skromnym zdaniem zasługuje na wyeksponowanie jej przed lub w kościele. Zbigniew Stós

poniedziałek sierpnia 24 2015 08:46