„Mali Porębianie”

Dziecięcy Zespół Folklorystyczny „Mali Porębianie” został założony w 1990 r. przez dyrektora szkoły Piotra Totę i nauczycielkę panią Zofię Latosińską. Od 2001 roku prowadzony jest przez panią mgr Bernadetę Zapiór.

Przez lata swojej działalności zyskał duże uznanie, bardzo dużo nagród i wyróżnień za prezentowane widowiska. Występował na różnych imprezach środowiskowych, gminnych i powiatowych. Zadziwiał swoimi umiejętnościami widzów nie tylko na scenach krajowych, ale także zagranicznych. Zespół rozsławiał region Krakowiaków Wschodnich w Rosji, Niemczech, Anglii, Słowacji i Węgrzech. Brał udział w imprezach ogólnopolskich i regionalnych takich jak: Ogólnopolska Parafiada Młodzieży w Warszawie, dożynki regionalne w Kałkowie czy też konferencje regionalne dla nauczycieli w Tarnowie. Ponadto zespół uczestniczył  i brał udział w uroczystościach szkolnych, środowiskowych i lokalnych.

W swoim repertuarze zespół "Mali Porębianie" ma ludowe tańce i przyśpiewki krakowskie i lubelskie. Posiada oryginalne, kompletne stroje z tych regionów. Obecnie rozpoczęto gromadzenie strojów góralskich. W swoich szeregach skupia dużą liczbę uczniów, którzy nabywają nie tylko umiejętności taneczne, aktorskie, ale także umiejętność współpracy w grupie i odpowiedzialność za powierzone im zadanie w czasie występów. Duża liczba absolwentów naszej szkoły (zespołu) dalej pielęgnuje i rozsławia tradycje ludowe wstępując do zespołu dorosłego działającego przy świetlicy wiejskiej w Porębie Spytkowskiej. Ponadto uczniowie  mają możliwość poznania swojego regionu, kraju oraz innych państw, kultur, nowych ludzi, koleżanki i kolegów podczas licznych wyjazdów, które bardzo często są bezpłatne lub za niewielką dopłatą. 

W szkole zorganizowano zajęcia pozalekcyjne dla dużej grupy uczniów. Czasami było ich około sześćdziesięciu. Równocześnie systematycznie wzbogacano zespół w stroje ludowe oraz instrumenty muzyczne, które były kupowane przez szkołę dzięki dużej operatywności dyrektora szkoły, hojności sponsorów oraz pomocy rodziców w renowacji starych strojów. Obecnie zespół posiada kompletne stroje regionu krakowskiego i lubelskiego.

Ciągła praca z dużą grupą młodzieży często bezpłatna na zajęciach pozalekcyjnych przynosi bardzo dobre wyniki. Zespół w stosunkowo krótkim czasie osiąga wysokie miejsca podczas przeglądów i konkursów zespołów artystycznych w gminie i województwie.

Aby założyć dziecięcą kapelę ludową zachęcano dzieci do nauki gry na różnych instrumentach. W szkole zorganizowano zajęcia pozalekcyjne – naukę gry dla chętnych dzieci, które prowadzili nauczyciele ze szkoły muzycznej. Część dzieci rozpoczęła naukę w szkole muzycznej I stopnia i po kilku latach zaczęli przygrywać w zespole odnosząc liczne sukcesy nie tylko w zespole, ale także jako dziecięca kapela ludowa. W najlepszym okresie kapela składała się ze skrzypiec I, skrzypiec II, klarnetu i akordeonu oraz wiolonczeli.

Poza działalnością zespołu folklorystycznego uczniowie gromadzą różne pamiątki i przedmioty zabytkowe tworząc i wzbogacając Izbę Pamięci Narodowej w naszej szkole. Można w niej zobaczyć starodawne lampy naftowe, żelazka, maśniczki, żarna, kołowrotek, nakrycia stołowe, monety i inne przedmioty codziennego użytku z przed kilkudziesięciu lat. Są również pamiątki z okresu pierwszej i drugiej wojny światowej. Gromadząc przedmioty poznają swoją miejscową historię, zapoznają się z zajęciami, którymi zajmowali się nasi przodkowie.

Podjęcie się założenia dziecięcego zespołu folklorystycznego w 1990 r. było działaniem odważnym i śmiałym. W tym okresie powstawały zespoły tańca nowoczesnego, a folklor był przez większość źle odbierany, a nawet wyśmiewany. W naszym regionie w obecnej chwili jest bardzo mało zespołów folklorystycznych działających w szkołach. Członkowie naszego zespołu kultywują tradycje i zwyczaje swoich przodków w czasie rodzinnych spotkań organizowanych w szkole jak np.: „W jesiennym nastroju”, „Rodzinny Dzień Dziecka”, „Zachowaj trzeźwy umysł – żyj zdrowo”, „Dzień Babci i Dziadka”, spotkania wigilijne i jasełka z kolędowaniem, zapusty itp. Podczas tych spotkań można się dowiedzieć np. jak nasi dziadkowie kisili kapustę, wróżyli sobie w Katarzynki lub Andrzejki, poznać tradycyjne zwyczaje świąteczne z okresu Bożego Narodzenia, Niedzieli Palmowej i Wielkanocy, a także majówek.

Obecnie zespół zapoznaje i przekazuje swoje tradycyjne obrzędy i zwyczaje szkołom z Łotwy, Słowacji, Hiszpanii, Włoch i Turcji w ramach międzynarodowego projektu Sokrates Comenius, w którym nasza szkoła pełni rolę koordynatora.

Znane polskie przysłowie mówi: „Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał”. W naszej szkole przysłowiowy Jaś uczy się tradycji regionalnej już od pierwszej klasy. Weźmy pod uwagę obecny czas świąt Bożego Narodzenia. Odbywają się wigilie klasowe z udziałem przedstawicieli rodziców, mówi się bardzo dużo o zwyczajach świątecznych, tradycyjnych potrawach wigilijnych i innych symbolach tych świąt. Wszyscy uczniowie w ostatnim dniu nauki oglądają „Jasełka” w wykonaniu zespołu folklorystycznego, składają sobie życzenia  i zanoszą je do swoich domów. Uczniowie naszej szkoły utożsamiają się z dużą szkolną rodziną. Przed świętami ubierają na holu dużą choinkę, dekorują korytarze i klasy różnymi ozdobami świątecznymi wykonanymi na zajęciach plastyczno – technicznych.

Zespół uczestniczy w organizowanych imprezach środowiskowych i lokalnych budzi duże zainteresowanie. Zawsze ma komplet widzów, którzy brawami dziękują za piękne występy. Corocznie przedstawiane są jasełka na „Dniu Seniora” (tj. dla wszystkich mieszkańców Poręby Spytkowskiej, którzy ukończyli 70 lat) organizowanych przez miejscowy Caritas wspierany przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Brzesku oraz na „Dniu Babci i Dziadka” na terenie szkoły.

Działalność zespołu folklorystycznego w szkole ma bardzo duży wpływ na prawidłowe wychowanie dzieci i młodzieży w naszej szkole ale także na młodzież, z którą się spotykają nasi wychowankowie. Dzieci zamiast iść na ulicę i przyglądać się jak starsi ich koledzy piją alkohol, zachowują się nieprzyzwoicie, palą papierosy lub siedzieć przed telewizorem, komputerem są zaangażowane w zajęcia pozalekcyjne. Tu pod opieką nauczyciela spędzają wolny czas. Poznają i uczą się tradycji ludowych, które później mogą przekazywać innym. Uczestnictwo w próbach uczy członków zespołu dobrej organizacji pracy, właściwego wykorzystania wolnego czasu, współpracy w grupie, samodzielności, odpowiedzialności i dyscypliny. Wyjeżdżając na występy poznają nie tylko nowe krajobrazy naszego kraju, ale także nowych ludzi, koleżanki i kolegów. W sytuacjach trudnych bardzo się wspierają i pomagają. Członkowie zespołu są pozbawieni kompleksów, są otwarci, serdeczni, kulturalni i dobrze zorganizowani. Wielokrotnie to oni są podziwiani i są wzorem do naśladowania przez innych uczniów. Poza wcześniej wymienionymi zaletami osiągają dobre lub bardzo dobre wyniki w nauce.

Uczniowie mają możliwość poznania swojego regionu, kraju oraz innych państw, kultur podczas licznych wyjazdów, które bardzo często są bezpłatne lub za niewielką dopłatą.

Aby zachęcać do pracy i wysiłku, ściągnąć z ulicy, uczyć dobrego wychowania uczniów Dyrektor Szkoły organizował i organizuje dla członków zespołu różnorodne wyjazdy połączone z występami. Uczniowie mieli możliwość poznania innych regionów kraju i Europy. Poznali także inne kultury i narody ucząc się wzajemnej tolerancji  i szacunku.

Zespół kilkakrotnie występował z jasełkami w Brzesku a pozyskane z tej okazji środki finansowe zostały przeznaczone na zimowisko dochodzące zorganizowane przy parafii św. Jakuba w Brzesku dla dzieci ubogich pochodzących z rodzin patologicznych. Efektem pracy zespołu są liczne nagrody, wyróżnienia, dyplomy i puchary. Najważniejsze chwile są utrwalone dla przyszłych pokoleń w postaci kroniki oraz na 141 minutowym filmie z okazji 10 lecia działalności zespołu.

Bardzo ważnym efektem pracy jest duża liczba uczniów, którzy kontynuują swoje zainteresowania i zamiłowania w zespole dorosłych „Porębian”.

Autor: Piotr Tota