Urodził się 10 lipca 1949 roku w Gnojniku w powiecie Brzesko. Studia odbył w latach 1970 - 1975 na Wydziale Melioracji Wodnych Akademii Rolniczej w Krakowie, gdzie uzyskał tytuł mgr inż. melioracji wodnych, specjalizując się w wodociągach i kanalizacji osiedli wiejskich.

Stopień naukowy doktora nauk technicznych nadała mu w 1984 r. Rada Wydziału Melioracji Wodnych Akademii Rolniczej w Krakowie na podstawie rozprawy „Straty energii w poziomych rurociągach tłocznych przy hydrotransporcie ziarnistego węgla aktywnego stosowanego w oczyszczaniu wody i ścieków”. Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk rolniczych w zakresie kształtowania środowiska – gospodarki wodno-ściekowej osiedli wiejskich uzyskał w styczniu 1997r. (z wyróżnieniem) na tym samym Wydziale na podstawie rozprawy ”Wykorzystanie zapasu wody w celu zabezpieczenia ujęć wodociągowych z rzek i potoków górskich przy stanach podwyższonych mętności i zawiesin”, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Rozprawy nr 215, 1996. Tytuł naukowy profesora nauk rolniczych  uzyskał w grudniu 2002 roku.

Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Instytucie Budownictwa Wodnego i Ziemnego Akademii Rolniczej w Krakowie, początkowo na etacie asystenta stażysty, a od 1 lipca 1976 asystenta, a następnie starszego asystenta naukowo-dydaktycznego. Od pierwszego października 1984 roku pracuje na etacie adiunkta, a od 1 listopada 2002 r na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Jest kierownikiem Zakładu Zaopatrzenia Osiedli w Wodę i Kanalizacji (od 1999)  przekształconego w 2000 r. w Katedrę Zaopatrzenia Osiedli w Wodę i Kanalizacji. W latach 2002-2005 był prodziekanem wydziału Inżynierii Środowiska i Geodezji, natomiast w latach 2005-2008 oraz 2012 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Inżnynierii Środowiska Geodezji UR w Krakowie. W kadencjach 2013-2016 oraz 2017-2020 był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów - dziedzina nauk rolniczych, dyscyplina ochrona i kształtowanie środowiska, Sekcja III  - Nauki Biologiczne, Rolnicze, Leśne i Weterynaryjne.

Przebywał na dwumiesięcznym stażu naukowym w Akademii Rolniczej we Wrocławiu ((1979) oraz odbył 10-cio miesięczny staż na Politechnice w Zurychu (1990/91).

Jego prace naukowe i osiągnięcia dotyczą wiejskiej gospodarki wodno ściekowej. Prowadzone badania mają w większości charakter doświadczalny i związane są z doskonaleniem naukowych podstaw programowania, projektowania, budowy i eksploatacji wiejskich systemów zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków. Wśród oryginalnych prac twórczych wyróżnić można szereg bardziej szczegółowych nurtów badawczych. Najważniejsze z nich dotyczą:

Po habilitacji kontynuował pomiary częstości i czasu trwania podwyższonych mętności wody w potokach górskich, analizując wynikające z tego trudności i możliwości wykorzystania wody tych potoków do zasilania wodociągów wiejskich. W prowadzącej do praktycznych wniosków analizie wskazał właściwy kierunek rozwiązań i sposób postępowania, udowadniając słuszność założonej tezy o możliwości stosowania zbiorników zapasowych na ujęciach o określonej pojemności. Prace te były kontynuowane w ramach grantu pt. „Badania częstości i czasu trwania podwyższonych mętności wody w potokach górskich w świetle jej wykorzystania do celów wodociągowych”.

W okresie po habilitacji rozszerzył obszar swoich badań o kierunek badawczy dotyczący odprowadzania i oczyszczania ścieków na terenach wiejskich. W ramach tej tematyki przeanalizował działanie wielu oczyszczalni ścieków funkcjonujących na terenie Małopolski. W znacznej części stwierdził niepełną skuteczność oczyszczania i wskazał jej przyczyny. Badania te wykazały duże wahania jakości i objętości dopływu ścieków surowych do wiejskich oczyszczalni, spowodowane z jednej strony ich dowożeniem ze zbiorników wybieralnych, z drugiej zaś niekontrolowanym dopływem wód deszczowych i infiltracyjnych do kanalizacji. Wyniki tych badań, uzyskane z dużej liczby obiektów, zawierają informacje przydatne w projektowaniu oczyszczalni. Przy obecnym dużym zainteresowaniu społeczności lokalnych inwestycjami związanymi z gospodarką ściekową na terenach wiejskich mają one szczególnie duże znaczenie praktyczne. Część z tej tematyki była przedmiotem zakończonego grantu promotorskiego pt. ”Analiza dynamiki odpływu ścieków z wiejskich systemów kanalizacyjnych”, którego był kierownikiem.

Jego udział w licznych konferencjach, szkoleniach i powierzanie Mu redakcji naukowej materiałów konferencyjnych, a także organizacji konferencji świadczy o jego autorytecie naukowym i uznaniu jego pracy przez środowiska naukowe i inżynierskie.

Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 200 prac, w tym 116 oryginalnych prac twórczych na podstawie badań własnych, 38 publikacji popularno-naukowych, współautorstwo podręcznika, redakcje prac zbiorowych i monografii oraz 63 sprawozdania z badań, ekspertyzy, koncepcje i projekty.

Jest promotorem 4 prac doktorskich oraz recenzentem: 19 prac doktorskich, 14 prac habilitytacyjnych, 4 dorobków na stanowisko prof. nadzwyczajnego, 4 wniosków o uzyskanie przez jednostki naukowe uprawnień do nadawania stopni naukowych. BYł przewodniczącym i członkiem 52 komisji habilitacyjnych.

Współpracuje z praktyką i różnymi instytucjami krajowymi i zagranicznymi. Uzyskane wyniki badań w zdecydowanej większości są wykorzystane w praktyce decyzyjnej i projektowaniu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych w osiedlach wiejskich. Zagadnienie jakości wód powierzchniowych w świetle ich możliwości wykorzystania do celów wodociągowych jest przedmiotem współpracy międzynarodowej rozpoczętej w 1997 roku z Niemieckim Związkiem Firm „FIGAWA” (Bundesvereinugung der Firmen im Gas- und Wasserfach), obejmującym około 600 firm branży wodociągowo-kanalizacyjnej i gazowej. Współpraca ta zaowocowała w latach 1998 i 2000 dwiema międzynarodowymi konferencjami zorganizowanymi w Polsce nt. „Ochrona jakości i zasobów wód”. Był inicjatorem organizacji tych konferencji, członkiem komitetu naukowego konferencji, redaktorem wydania materiałów konferencyjnych, a także przewodniczącym komitetu organizacyjnego jednej z nich (1988 r.).

Aktywnie uczestniczy w pracy wychowawczej i organizacyjnej procesu dydaktycznego będąc członkiem wielu komisji uczelnianych i wydziałowych. Jest również prezesem oddziału krakowskiego Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZITS) oraz był przewodniczącym komitetu organizacyjnego 4 ogólnopolskich konferencji naukowych zorganizowanych w latach 1996-2002, na tematy związane z gospodarką wodno-ściekową, ochroną wód oraz niezawodnością działania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych.

Za swoją działalność naukową otrzymał nagrodę miasta Krakowa oraz był 10-ciokrotnie wyróżniony nagrodą Rektora Akademii Rolniczej – ośmiokrotnie za działalność naukową i dwukrotnie za działalność dydaktyczną. Odznaczony złotym krzyżem zasługi.

27 luty 2004 r.

---

Aktualizacja: W dniach 17-19 maja 2023 roku w Rytrze odbyła się ogólnopolska konferencja naukowo-techniczna pt. „Wyzwania oraz problemy małych systemów wodociągowych i kanalizacyjnych” w czasie której prof. Jan Pawełek świętował jubileusz 45-cio lecia pracy naukowej, czytaj ».

Korzystając z dossier udostępnionego przez dr. hab. Tomasza Bergela, prof. UR w Krakowie życiorys jubilata został zaktualizowany i uzupełniony.


20 maja 2023 r.