Klemens Ritter von Bezard z Przyborowa
dowódca okrętów podwodnych.

Klemens Fryderyk Karol von Bezard (ur. 30 października 1877 w Przyborowie[1], zm. 21 lutego 1918 w Cieśnina Otranto) – oficer cesarska i królewska Marynarka Wojenna, kapitan czterech austro-węgierskich okrętów podwodnych (SM U-1, SM U-2, SM U-20, SM U-23)[2]. Żonaty - Anna Maria Eleonora Paulina Von Bézard (z d. Puhalo Von Brlog, ur. 21 września 1889 r. w Wiedniu), dwóch synów - Klemens (Klemi) Von Bézard (ur. 15 października 1912 r. w Puli) oraz Andrzej Michał Maria Von Bézard (ur. 31 paź 1916 r. w Bratysławie).

Życiorys

Urodził się 30 października 1877 w Galicji w Przyborowie koło Brzeska. Jego ojcem był Johann Bezard – pułkownik cesarsko-królewskiej armii austriackiej, matką Anna Maria Von Bézard (z d. Gartenauer). Rodzina Bezardów zamieszkała w majątku ofiarowanym ojcu Jana za nienaganną służbę w armii austriackiej. Starszy brat Jan Bezard był oficerem armii austriackiej, topografem, konstruktorem busoli tzw. "bezardy", pułkownikiem dyplomowanym Wojska Polskiego.

Klemens Bezard w wieku 16 lat (wrzesień 1893 r.) wstąpił do Cesarsko-Królewskiej Akademii Marynarki Wojennej we Fiume będącej jedynym ośrodkiem szkoleniowym dla przyszłych oficerów marynarki wojennej austriackiej marynarki wojennej. W okresie od października 1908 r. do kwietnia 1909 r. uczestniczył w kursie dla oficerów broni torpedowej oraz okrętów podwodnych[3].

Od 22 czerwca 1911 do 10 maja 1912 r. dowodził okrętem podwodnym SM U-2 (1909). Okręt SM U-2 (1909) został zwodowany 3 kwietnia 1909 r. Od maja 1909 Klemens Bezard nadzorował w stoczni prace związane z budową tego okrętu. U-2 oficjalnie został przyjęty do służby 22 czerwca 1911 roku, a jego pierwszym dowódcą został Klemens Ritter von Bézard. Okręt służył jako jednostka szkolna i odbywał w tej roli do dziesięciu rejsów szkolnych na miesiąc.

Od 10 maja 1912 do 31 grudnia 1913 r. dowodził torpedowcem Tb 45 oraz odbył kurs dla oficerów artylerii. Po wybuchu I Wojny Światowej otrzymał przydział jako oficer artylerii kalibru 190 mm na pancerniku SMS Erzherzog Karl wchodzącym w skład III Dywizjonu Pancerników Austro-Węgierskiej Marynarki Wojennej. Bezard pełnił służbę na pancerniku w okresie od 4 sierpnia 1914 r. do 16 grudnia 1915 r. W tym okresie pancerniki typu Erzherzog Karl zostały zmobilizowane w celu osłony ucieczki SMS „Goeben” i SMS „Breslau”. W towarzystwie innych austro-węgierskich jednostek, trzy okręty typu Erzherzog Karl wzięły udział w bombardowaniu Ankony 24 maja 1915 roku. Okręty zużyły 24 pociski przeciwpancerne kal. 240 mm ostrzeliwując stacje przekaźnikowe i semaforowe oraz 74 pociski kal. 190 mm do bombardowania włoskich baterii obrony wybrzeża i innych instalacji portowych [4].

Od 17 grudnia 1915 do 27 maja 1916 r. dowodził okrętem podwodnym SM U-1 (1909).

Od 28 maja 1916 do 14 kwietnia 1917 r. dowodził okrętem podwodnym SM U-20 (1917). 18 września 1916 roku okręt SM U-20 (1917) został zwodowany. Próby morskie odbywały się przez kolejnych kilka miesięcy, w trakcie których okręt przechodził modyfikacje i naprawy licznych usterek. Podczas jednej z prób w dniu 15 marca 1917 r. w kanale Fažana SM U-20 został staranowany przez lekki krążownik Admiral Spaun. W wyniku tego zdarzenia uszkodzeniu uległ kiosk okrętu, skrzywione zostały peryskopy, oraz zerwane działo pokładowe. Po tym zdarzeniu okręt przebywał w naprawie kolejnych siedem miesięcy. 11 kwietnia 1917 r. kapitan Bezard został ukarany pisemną naganą, a następnie 14 kwietnia 1917 r. przeniesiony na SM U-23 (1917)[5].

Od 15 kwietnia 1917 do 21 luty 1918 r. dowodził okrętem podwodnym SM U-23 (1917). U-23 został zwodowany 5 stycznia 1917 r. Podobnie jak na U-20 również w przypadku U-23 próby morskie odbywały się przez kolejnych kilka miesięcy, w trakcie których okręt przechodził modyfikacje i naprawy licznych usterek. 23 sierpnia w trakcie testów okręt zanurza się na głębokość 42 metrów. Ostatecznie wszedł do służby 1 września 1917 r. We wrześniu i październiku załoga przechodzi szkolenie w pobliżu portu w Pola. W okresie od 28 listopada do 3 grudnia 1917 r. okręt prowadzi patrol bojowy w rejonie Pesaro (pomiędzy Rimini a Ankoną). Niestety w tym czasie nie napotkał żadnych wrogich jednostek. Przez te sześć dni pojawiły się różne niedociągnięcia techniczne, więc po zakończeniu rejsu U-23 musiał udać się do bazy Pola i Brioni, aby dokonać niezbędnych napraw. Po ich zakończeniu 23 grudnia został przebazowany do bazy w Catarro, gdzie wpłynął w dniu 25 grudnia. 1 lutego 1918 r. na jednostkach nawodnych stacjonujących w bazie doszło do buntu marynarzy. Marynarze z z jednostek podwodnych nie brali udziału w buncie. Po zażegnaniu buntu 20 lutego 1918 załoga U-23 otrzymała rozkaz wypłynięcia na patrol w celu zwalczania statków wroga w Cieśninie Otranto[6].

Dowodzony przez Klemensa von Bezarda U 23 natknął się 21 lutego 1918 r. w rejonie Cieśniny Otranto na włoski konwój eskortowany przez trzy torpedowce, przewożący 1000 żołnierzy z Brindisi do Valony (ob. Vlorė w Albanii). Dowódca U-Boota rozpoczął manewry, aby zająć pozycję dogodną do przeprowadzenia ataku. Jeden z torpedowców o nazwie Airone, po dostrzeżeniu okrętu podwodnego zmienił kurs zamierzając go staranować. Transportowiec zmienił kurs, a najbliższy z torpedowców z 500 metrów rozpoczął szarżę na widoczny w wodzie peryskop. Korvettenkapitän von Bézard był tak zajęty prowadzeniem ataku na parowiec, że nie zauważył zamiaru torpedowca. Po odpaleniu torpedy U-Boot podniósł się samoczynnie, tak że na powierzchni morza pokazał się kiosk. Włoski torpedowiec Airone zrzucił bomby głębinowe, których eksplozje początkowo nie wyrządziły U-Bootowi żadnej szkody. Dopiero podczas próby ucieczki szybkim zanurzeniem, okręt został śmiertelnie ugodzony. U 23 wraz z całą załogą znalazł śmierć na dnie Adriatyku pośród podwodnych wybuchów i wydobywających się spod wody bąbli powietrza. Na powierzchni unosiły się wyłącznie szczątki okrętu oraz plama oleju. [7]. Okręt kapitana Bezarda został zatopiony, kiedy zawadził o podwodny trał ciągniony przez torpedowiec Airone. (Parawan - trał - zawierający 36 kg trotylu, ciągniony okręt). Ładunek wybuchał automatycznie w momencie kiedy okręt podwodny dotknął trał lub kabel.) [8].

Pośmiertnie kapitan Klemens Ritter von Bezard został w dniu 1 maja 1918 awansowany do rangi Korvettenkapitän (Komandor podporucznik).

Stopnie:

  • 23 kwietnia 1900 Seekadett (1 klasy) (Podporucznik)
  • 1 listopada 1901 Fregattenleutnant (Porucznik)
  • 1 maja 1908 Linenschiffleutnant (Kapitan)
  • 1 maja 1918 Korvettenkapitän(pośmiertnie)-(Komandor podporucznik)[9]

Okręty którymi dowodził:

  • k.u.k. U2 22 czerwca 1911 - 10 maja 1912
  • k.u.k. U1 17 grudnia 1915 - 27 maja 1916
  • k.u.k. U20 28 maja 1916 - 14 kwietnia 1917
  • k.u.k. U23 15 kwietnia 1917 - 21 luty 1918 (+)[10].

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (Militär-Jubiläumskreuz) - 1908 r.
  • Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Erinnerungskreuz 1912 - 1913)
  • Krzyż Wojskowy Karola (Karl-Truppenkreuz) - 1917 r.
  • Brązowy Medal Zasługi Wojskowej 1 stycznia 1918 (Militärverdienstmedaille) [11].
Krzysztof Bogusz
6 grudnia 2016r.

Artykuł ten został także zamieszczony w Wikipedii, zobacz »

Przypisy

  1. Rocznica śmierci kapitana Klemensa Ritter von Bezarda (Krzysztof Bogusz, Zbigniew Stós) – brzesko.ws, brzesko.ws [dostęp 2018-11-29] (pol.).
  2.  Korvettenkapitän Klemens Ritter von Bezard – German and Austrian U-boats of World War One – Kaiserliche Marine – uboat.net, uboat.net [dostęp 2017-03-14] (ang.).
  3.  Kaiserliche und Königliche Marine U-Boote 1914 - 1918 – en.calameo.com, en.calameo.com [dostęp 2018-11-29] (fr.). 
  4. Peter Hore: Battleships. London: Lorenz Publishing, 2004. ISBN 978-0-7548-1407-8. OCLC 56458155. (ang.)
  5. A cs. és kir. haditengerészet U20 - U23 "Havmanden osztįlyś" tengeralattjįrói – kriegsmarine.hu, kriegsmarine.hu [dostęp 2018-11-29] (węg.).
  6. "Tengeralattjįrók" (pdf). Imperial and Royal Navy Association. s. 20. – kriegsmarine.hu, kriegsmarine.hu [dostęp 2018-11-29] (węg.).
  7. POLACY W AUSTRO-WĘGIERSKIEJ U-BOOTWAFFE – nowastrategia.org.pl, nowastrategia.org.pl [dostęp 2018-11-28] (pol.).
  8. KUK U-23 (+1918) Read more at wrecksite: https://www.wrecksite.eu/wreck.aspx?169217 – wrecksite.eu, wrecksite.eu [dostęp 2018-11-28] (ang.).
  9. Kaiserliche und Königliche Marine U-Boote 1914 - 1918 – en.calameo.com, en.calameo.com [dostęp 2018-11-29] (fr.).
  10. Kaiserliche und Königliche Marine U-Boote 1914 - 1918 – en.calameo.com, en.calameo.com [dostęp 2018-11-29] (fr.).
  11. Uboot Kommandanten - kuk-kriegsmarine.at, kuk-kriegsmarine.at [dostęp 2018-11-28] (niem.).