Gdzie jest figurka MB Niepokalanie Poczętej, ocalałej podczas pożaru kościoła w 1914 r.?
Pierwszy kościół w Szczepanowie, według XIII – wiecznej tradycji przekazanej w „Żywocie mniejszym” św. Stanisława przez dominikanina Wincentego z Kielc, został wystawiony ku czci św. Marii Magdaleny przez samego biskupa Stanisława. (...) Kościół ten był drewniany (...) i zawalił się ze starości”. (...) Na jego miejscu wybudowano nową drewnianą świątynię
(..) Kościół ów przetrwał aż do XV w., do czasów Jana Długosza. (...) który na jego miejsce, częściowo z własnych funduszy, a częściowo ze składek wiernych i pielgrzymów wybudował w r. 1470 nowy, murowany kościół. Prawdopodobnie do jego budowy przyczyniły się także rody Melsztyńskich i Oleśnickich, a być może nawet sam król Kazimierz Jagiellończyk. (...) Gotycki kościół w Szczepanowie wzniesiony przez muratora krakowskiego Marcina Proszko, zbudowany został z kamienia i z cegły.
W latach następnych kościół był wielokrotnie "modernizowany". W czasie I wojny światowej, w końcu listopada 1914 r., na skutek wymiany ognia między wojskami rosyjskimi okopanymi w Szczepanowie, a wycofującymi się z okolic Jadownik Austriakami doszło do pożaru, który objął kościół ,,długoszowski”. Spłonął wtedy dach, drewniany strop pokrywający nawę, zaś częściowemu zniszczeniu uległy ściany świątyni oraz krzyżowo – żebrowe sklepienie nad prezbiterium. Również prawie całe wyposażenie wnętrza uległo spaleniu. Przepadły wówczas ołtarze, obrazy, rzeźby, chór muzyczny i organy. (*)
Figurka Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej ocalona w trakcie pożaru kościoła (fot. z albumu płk Eduarda Freicher von Albori (**))
Gotycką świątynię odbudowano w latach 1926 – 27, dzięki wysiłkom powstałego w tym celu Komitetu restauracyjnego pod przewodnictwem ówczesnego wikariusza szczepanowskiego ks. Marcina Dybca. Z pomocą mieszkańcom parafii pospieszyli m.in. Wojewódzkie Konserwatorium Zabytków w Krakowie (wsparcie finansowe), patron kościoła w Szczepanowie – Antoni Götz Okocimski (cegła), właściciel dworu w Dębnie – Edmund Jastrzębski (drewno budulcowe) i Powiatowa Komisja Pożyczkowa w Brzesku (drewno budulcowe i kredyt). Dzięki temu przeprowadzono rekonstrukcję ścian kościoła i zniszczonej części gotyckiego sklepienia nad prezbiterium. Dach pokryto dachówką, a spalony strop nad nawą zastąpiono nowym, kasetonowym z drzewa modrzewiowego.
fot. Krzysztof Bogusz (luty 2013)
Wnętrze kościoła ,,długoszowskiego” ozdobiły figuralne witraże z 1927 r., zaprojektowane przez malarza Józefa Edwarda Dutkiewicza oraz XVIII – wieczny ołtarz (obecnie ołtarz Matki Bożej Nieustającej Pomocy), który parafia św. Mikołaja z Bochni przekazała w darze kościołowi w Szczepanowie po pożarze. (*)
Od mniej więcej 2003 roku witraże od zewnątrz są zasłonięte czymś w rodzaju okien.
fot. Krzysztof Bogusz
Nie udało mi sie ustalić, co się stało z ocalałą figurką Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Może leży gdzieś w zakamarkach parafialnego magazynu a może została przeniesiona do innego kościoła. Czy zna ktoś odpowiedź na to pytanie?
Opracował Zbigniew Stós 13 lutego 2013 r.
(*) Fragmenty artykułu Krzysztofa Żurka "Kościół Parafialny i cmentarz w Szczepanowie w okresie od XI do XX w. (cz. I i II)" zamieszczonego na www.bazylikaszczepanow.pl
(**) Fotografia zrobiona przez płk Eduarda Freicher von Albori, oficera austriackiego, który stacjonował w w Brzesku na wiosnę 1915 r. Fotografia pochodzi ze strony www.rainerregiment.at i nie może być rozpowszechniana bez zgody jej obecnego właściciela - KommR Dr. h.c. Otto Peter Langa Więcej zdjęć z tego albumu zamieszczono w artykule Jarosława Rubachy "Słów kilka o pobycie K.u.K. Infenterieregiment Erzherzog Reiner Nr. 59 w Brzesku w 1915" |