Pamięci kapłanów powiatu brzeskiego.

Przed kilkoma tygodniami ukazała się nakładem Wydawnictwa Diecezjalnego Biblos książka ks. Kazimierza Talarka KAPŁANI DIECEZJI TARNOWSKIEJ ARESZTOWANI I WIĘZIENI PRZEZ WŁADZE KOMUNISTYCZNE W LATACH 1946 – 1955.

     Autor w pierwszym rozdziale omawia wojskowy wymiar sprawiedliwości i akty prawne, na podstawie których sądzono w/w kapłanów diecezji tarnowskiej w latach 1944-1956.

     Drugi rozdział poświęcony jest analizie każdego z kapłanów oraz ich postaw podczas śledztwa w oparciu m.in. o materiały IPN-u. Wśród 15 kapłanów jest 5 mających związek z powiatem brzeskim w jego aktualnych granicach. Nie sposób ich wszystkich tutaj przedstawić szczegółowo. Zainteresowanych odsyłam do w/w pozycji.

Zapewne niewielu pamięta, że część z nich pracowała w parafiach Powiatu Brzesko.

Ks. Józef Wałek był wikariuszem w Złotej w 1931 r., ks. Kazimierz Soja pełnił obowiązki administratora w parafii Uszew w latach 1947-49., ks. Jan Lech to administrator w Dębnie w roku 1933, ks. Józef Bogusz urodził się w Bielczy, a ks. Jan Wojtowicz w Porąbce Uszewskiej i był uczniem gimnazjum w Brzesku.

Dlaczego zostali aresztowani? Jak pisze w zakończeniu Talarek: Oni to zostali aresztowani i pozbawieni na długie lata wolności z powodów politycznych, ponieważ oskarżono ich o przynależność czy też współdziałanie z organizacją WiN, „Odwet Górski” lub z innymi „reakcyjnymi organizacjami”, a nawet z AK w czasach ostatniej wojny. Aresztowani księża byli skazywani na wieloletnie kary więzienia sięgające nawet 12 lat”.

Jeden z recenzentów powyższej pracy ks. dr Ryszard Banach napisał: „Trzeba bić takiego wroga jak kler” – powiedział minister Bezpieczeństwa Publicznego S. Radkiewicz na odprawie aktywu kierowniczego MBP w październiku 1947 roku. Wówczas także nazwano duchownych „wrogiem numer jeden” władzy komunistycznej w powojennej Polsce. Te wytyczne realizowano z całą konsekwencją i brutalnością. Ponieważ duchowieństwo polskie cieszyło się wielkim autorytetem społecznym, próbowano go zdyskredytować i złamać wszelkimi sposobami.

Lucjan Kołodziejski

26 pażdziernik 2010 r.