KRZYŻE, KAPLICZKI i FIGURY W BORZĘCINIE

     Nieodłącznym elementem krajobrazu Borzęcina są obiekty sakralne - kapliczki, krzyże, figury.  Budowane przy domach, drogach, w lasach czy polach są wyrazem religijności mieszkańców a także dziełami sztuki ludowej. Figury świętych i krzyże przydrożne wznoszone były jako vota dziękczynne za ocalenie życia czy uzdrowienie oraz jako dowód zawierzenia przyszłości i rodzin Matce Bożej, Jezusowi Chrystusowi i Świętym Kościoła.

Na uwagę zasługuje fakt, że tradycja ta nie zanikła lecz jest nadal podtrzymywana przez obecne pokolenie Borzęcan. Świadczy o tym spora liczba nowopowstałych kapliczek łączących w sobie tradycję z nowoczesnością, a także odnawianie niszczejących figur.

Wymownym dowodem poszanowania tradycji jest troska mieszkańców o czystość i wygląd kapliczek, które zawsze zdobią bukiety kolorowych kwiatów. Ponadto, odwiedzając Borzęcin, szczególnie w maju, można spotkać grupy ludzi modlących się i odprawiających nabożeństwa przy kapliczkach.

KRZYŻE – FIGURY

Krzyż betonowy z metalowym wizerunkiem Chrystusa. Wzniesiony w 1970 r. z fundacji Wiktorii Wróblewskiej, wykonany przez Józefa Kanię z Czarnawy. Łazy 746.

 

Krzyż drewniany z metalowym wizerunkiem Chrystusa. Wzniesiony ok. 1930 r. Granice 717b.

Krzyż z płaskorzeźbionym wizerunkiem Chrystusa, na gzymsowanym postumencie z płaskorzeźbami śś. Jana Ewangelisty i Mateusza. Wzniesiony w 1870 r. z fundacji Mateusza i Agnieszki Baranów, odnowiony w 1976 r. Posesja nr 489 R.W. Barana. Krzyż żeliwny z wizerunkiem Chrystusa na cementowym postumencie. Wzniesiony w 1896 r. z fundacji Franciszka i Julianny Kijaków, odnowiony w 1974. Posesja nr 62 I. Curyło.

KAPLICZKI

Kapliczka z cegły, otynkowana, kryta płytą betonową. Wewnątrz gipsowa figura N.M. Panny Niepokalanie Poczętej z 1975 r. Wzniesiona w 1929 r. z fundacji Jana Kowala, zbudowana przez Władysława Wesołowskiego. Posesja Stefanii Podstawowej w Warysiu. Rzeźba św. Jana Kantego na cementowym postumencie. Wzniesiona w 1942 r. z fundacji Jana Banasia, wykonana przez Józefa Rogoża ze Słotwiny, odnowiona w 1975 r. Posesja nr 542 Juliana Witka.

FIGURY

Posąg Wniebowzięcia N.M. Panny w otoczeniu dwóch aniołów, na postumencie z płaskorzeźbami w dwóch strefach: w górnej Serce Jezusa, św. Józef, św. Jan Nepomucen, w dolnej grupy aniołów i apostołów. Wzniesiona w 1888 r. Fundowana i wykonana przez Jana Adeodata Martyńskiego i jego żonę Mariannę, odnowiona w 1973 r. Posesja nr 459 Kukiełków.

 

Figura Serca Jezusa na kamiennym postumencie z płaskorzeźbami: śś. Jana Chrzciciela, Stanisława Bpa, Władysława. Wzniesiona w 1910 r. z fundacji Jana Wyczesanego, wykonana w warsztacie Wojciecha Samka, odnowiona w 1958 r. Posesja J. Wyczesanego, Borek.

Rzeźbiona grupa Małej Świętej Rodziny ze sztucznego kamienia na postumencie, osłonięta ozdobnym, blaszanym zadaszeniem. Wzniesiona w 1912 r. z fundacji Józefa i Marii Cichoniów, wykonana przez Wojciecha Samka, odnowiona w 1975 r. Posesja Władysława Książka.

Posag Serca Jezusa ze sztucznego kamienia na neogotyckim postumencie z skarpami, gzymsami i ostrołukowymi arkadami, w których płaskorzeźby: N.P Maryja Apokaliptyczna, św. Jakub i św. Józef.

Wzniesiona w 1904 r. z fundacji ks. Dr Jakuba Górki, wykonana w warsztacie Wojciecha Samka w Bochni, odnowiona w 1976 r. Posesja S. Ducinowskiego.

 

Figura Matki Boskiej Różańcowej z kamienia na postumencie z płaskorzeźbami. Wzniesiona w 1929 r. z fundacji Stanisława Franciszka i Marii Kilarskich. Odnowiona w 1999 staraniem Danuty Kopacz.

Posąg Matki Boskiej Różańcowej z dzieciątkiem, na uskokowym postumencie z ozdobnym kapitelem i płaskorzeźbą dwu główek aniołków. Wzniesiona w 1886 r. z fundacji Jana i Marii Makowskich. Odnowiona w 1999 r. staraniem J. P. Bąków. Posesja nr 306 J. Bąka, Waryś.

 

Drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena, na ogzymsowanym słupie z płaskorzeźbami śś. Stanisława Bpa i Katarzyny. Wzniesiona w XVIII w z fundacji Józefa i Marii Klisiewiczów; wykonana przez miejscowego rzeźbiarza Kamińskiego. Posesja M. Rogóż i A. Madej.

 

Tekst i zdjęcia:

Joanna Bodzioch

5 grudzień 2010 r.

Pisząc korzystałam z : „Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie Diecezji Tarnowskiej” - ks. Jan Rzepa, Tom I - tekst, Tom II – ilustracje – Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983.