Czy to oni wyzwalali Brzesko w styczniu 1945 roku?

W dniu 19 stycznia mija 66 rocznica wyzwolenia miasta Brzeska spod okupacji hitlerowskiej. W tym dniu oddziały wojsk radzieckich wkroczyły do Miasta. Część z nich pozostała w Brzesku przez parę dni. Nocowali głównie w centrum miasta, w opuszczonych przez żydów domach. (ze wspomnień Marii Stós).

Żołnierze, wykorzystując postój w naszym mieście, skorzystali z usług lokalnego zakładu fotograficznego. Zdjęcia zamieszczone poniżej pochodzą z archiwum Kariny Gaweł i robione były najprawdopodobniej w zakładzie p. Marii Srokowej.

Nazwiska osób na zdjęciach są nieznane. Pośród 17 zdjęć jedno przedstawia żołnierza polskiego. Czy jest to mieszkaniec Brzeska, czy może żołnierz z polskich oddziałów towarzyszących armii czerwonej, tego także nie wiem.

 

Lotnik	Lotnik, ma przypięty Medal za Obronę Kaukazu		Szeregowy; przypięty Medal za Zasługi Bojowe	Podoficer
Ciekawe co robili oficerowie  sił powietrznych w Brzesku ?
			Kapitan Po prawej -Medal za Obronę Stalingradu lub Medal za obronę Odessy (oba miały bardzo podobne wstążki) - ten po prawej ?;	Lotnik z cywilem
Żołnierz pierwszy od lewej odznaczony Orderem Czerwonej Gwiazdy	Od lewej -podoficer	Od lewej młodszy sierżant, drugi ma 3 medale: Order Czerwonej Gwiazdy, Medal za Odwagę i Medal Sławy

Żołnierz taborów z karabinkiem Mosin wz.1938

Żołnierz WP. Zdjęcie wykonane zostało bez wątpienia na początku 1945 r. W dniu 1. stycznia wprowadzono nowe oznaczenia barw broni i służb na kołnierzach płaszczy. Dwubarwne trójkąty zastąpiono dwoma paskami w różnych kolorach. Nie mam żadnej pewności, ale wydaje mi się, że ten żołnierz służył w pułku aprowizacyjnym (paski w kolorach niebieskim i brązowym). Płaszcz jest w 100% wojskowy, z początku 1945 r. (dość nieudolnie naszyte wstążki na kołnierzu). Natomiast szalik - nieregulaminowy, wygląda na "robiony na drutach". Wiem, że początkowo (1943, a nawet na początku 1944) były problemy z wyposażeniem polskich jednostek (wydawano im nawet zdobyczne niemieckie bluzy mundurowe), ale czy w 1945 r. sytuacja ta miała miejsce? Być może to ochotnik, który dopiero co wstąpił do WP? Nie widać tego dobrze, ale orzełek na czapce ma dość dziwna formę. Faktem jest natomiast, że po 1944 r. w PSZ w ZSRR używano różnych orzełków. Odnoszę wrażenie, że to nie jest orzełek wojskowy (na pewno nie "kościuszkowski", na pewno nie przedwojenny, choć takie zdarzały się w PSZ w ZSRR i na pewno nie AL-owski). Wydaje mi się także że ma koronę (to także się zdarzało, ale w 1945 oficerowie polityczni już raczej dbali o to, aby przeżytki burżuazyjne eliminować). Niestety nie jestem specjalistą od orzełków, więc nie rozwiążę tej zagadki.

Zbigniew Stós

16 stycznia 2011 r.

Aktualizacja 27 lutego 2011 r. o uwagi dr Jarosława Rubachy