Swoisty kondukt pogrzebowy

Jan Burlikowski w Kronice Miasta Brzeska 1385 – 1944 tak wspomina zmarłego: „Wincenty Witos – jako działacz ludowy bywał często na terenie miasta i powiatu brzeskiego. Jako premier Rządu Obrony Narodowej przybył do Brzeska we wrześniu 1920 roku z okazji przejęcia przez państwo prywatnego dotąd gimnazjum, do czego się przyczynił.

Na wiecu w „Sokole” wypowiedział wtedy znamienne słowa: wam się zdaje, że skoro chłop został prezydentem ministrów, to będzie robił, co tylko wy zechcecie. Oświadczam wam, że jeżeli zostałem prezydentem ministrów, to stało się to tylko ze względu na interes całego państwa i jeżeli zrobię cokolwiek dla chłopów, to tylko to, co będzie zgodne z interesem państwa. W roku 1924 na skuteczną interwencję premiera Witosa, miasto otrzymało prawo i koncesję na odbywanie co dwa tygodnie jarmarków. Rada postanowiła wysłać podziękowanie dla premiera Witosa.”

Wincenty Witos to trzykrotny premier Rządu RP. Zmarł 31 października 1945 roku. Wprawdzie odszedł z tego świata w Krakowie (w Kościele Mariackim została odprawiona msza św. poświęcona zmarłemu), ale został pochowany w rodzinnych Wierzchosławicach.

Jego pogrzeb miał swoistą oprawę, bowiem utworzono kondukt żałobny, który w dniach 3 – 6 listopada przeszedł pieszo z Krakowa na cmentarz w rodzinnej miejscowości zmarłego. W ostatniej drodze towarzyszyły mu tłumy zwolenników jego poglądów.

Kondukt żałobny przeszedł także przez Brzesko.

Zdjęcia pochodzą z archiwum Janusza Przybylskiego, a zostały zrobione przez jego ojca, Zbigniewa Przybylskiego, późniejszego długoletniego lekarza weterynarii w Brzesku.

Jacek Filip

31 października 2011 r.

Zb. Stós: Sześć lat temu zamieściłem dwa zdjęcia z przejazdu konduktu pogrzebowego przez Brzesko, przesłane przez Marię Aridgides (z d. Węgrzyn). Oto cała treść notatki jaka była wtedy zamieszczona:

"Polski nie uratuje nawet geniusz.

W dniu 31 Października 1945 roku zmarł Winceny Witos ur. 22.I.1874 roku we wsi Wierzchosławice pow. tarnowski, w rodzinie Wojciecha i Katarzyny ze Sroków. Był działaczem ludowym, politykiem i publicystą. Jego pogrzeb przerodził się w wielką manifestację patriotyczną i ludową. Po uroczystościach pogrzebowych w Krakowie (3 listopada), ciało zmarłego przewieziono do Wierzchosławic, gdzie w obecności ponad 100,000 osób zostało złożone do grobu w dniu 6 listopada.
Kondukt pogrzebowy przejeżdża przez Brzesko	Zaprzęg z trumną W. Witosa w drodze do Wierzchosławic

Fot. z arch. rodzinnego Marii Aridgides

Październik 2005 r.