Stanisław Riess
pierwszy dyrektor gimnazjum w Brzesku (*)
 

Data urodzenia 1.05.1879 w Brzesku, wyznania rzymsko-katolickiego, syn Franciszka i Jadwigi z domu br. Gostkowskiej, żonaty z Anielą Czajkowską urodzoną 31.07.1886 córką Józefa i Anieli.

Data śmierci: 20.04.1940 w obozie Sachsenhausen (Oranienburg)

Dzieci: Zofia (ur. 7.04.1906), Irena (ur.3.11.1907), Stanisław (ur.14.12.1908)

W roku szkolnym 1889 zdaje egzamin dojrzałości w III gimnazjum c.k. w Krakowie z odznaczeniem – matura:13 VI 1899. Studia na UJ na Wydziale Prawa, student zwyczajny 1899/1900 – 1900/01. Wydział Filozoficzny, student zwyczajny 1901/02, 1902/03 semestr II – 1903/04; absolutorium 22. XI. 1904. Stypendium Zygmunta i Marii Laskowskich 1899/1900 – 1900/0.

Zadania egzaminu maturalnego Tablo Uniwersytetu Jagiellońskiego
 

Po ukończeniu studiów podejmuje pracę w  III gimnazjum c.k w Krakowie w roku szkolnym 1904 na stanowisku  zastępcy nauczyciela, gospodarza kl. I b, uczy języka łacińskiego w kl. Ib, VII b, greckiego w klasie VII b / 17 godz. tygodniowo/. Rozporządzeniem NR 1.16446 z dnia 8.07.1904 zostaje przeniesiony do gimnazjum IV w Krakowie. W dniu 19.V.1905 składa państwowy egzamin nauczycielski i uzyskuje uprawnienia do nauczania języka polskiego jako przedmiotu głównego oraz filologii klasycznej jako przedmiotu pobocznego w gimnazjach z językiem wykładowym polskim.
Rok szkolnym 1905 uczy w IV gimnazjum c.k. w Krakowie: gospodarz kl. IV a uczy j. łacińskiego w kl. Ia, IV i języka greckiego w kl. III /tygodniowo 19 godzin/, od 1.11.1904 do końca stycznia 1905 przebywa na urlopie zdrowotnym.
Po urlopie w 1906 powraca do VI gimnazjum w Podgórzu jako nauczyciel zawiadowca biblioteki uczniów  dział polski/ gospodarz klasy IV b uczy języka łacińskiego, greckiego w klasie IV b i języka polskiego, od września do grudnia 1909 język polski -16 godzin tygodniowo.
Z powodu choroby otrzymuje urlop od 1.01.1910 do końca roku szkolnego - rozporządzeniem z dnia 31. grudnia 1909 Nr. L.73.977 i z dnia 7.04.1910 Nr. L 19.503. Po chorobie powraca do szkoły i uczy do 18. października 1910 języka polskiego /klasa I b 3 godziny tygodniowo a od 18. października 1910 do końca roku szkolnego logiki w klasie VII b 2 godziny tygodniowo.

Decyzją krajowej rady szkolnej rozporządzeniem z dnia 31. sierpnia 1911 L. 12.549/IV obejmuje kierownictwo prywatnego gimnazjum w Brzesku gdzie sprawuje swoją funkcję do roku 1914.

Od 18. listopada 1918 do powraca do VI c.k. gimnazjum na stanowisko nauczyciela języka polskiego i łaciny kl. II a / 8 godz. tygodniowo/ w 2-półroczu j. polski kl. II a, b i łacina kl. IIa /14 godz. tygodniowo/ i tu pozostaje do 31. stycznia 1919.
We wniosku reklamacyjnym dekretu Naczelnika Państwa Nr.19 z dnia 7.12.1918 wpis „Ze względu na zbliżający się rok szkolny i potrzebę rozpoczęcia nauki w gimnazjum Komisja do Spraw Wyznań i Szkolnych w Toruniu uważa za konieczne zwolnienie p. Riessa od służby wojskowej poza frontowej, którą pełni w P.K.U. w Krotoszynie zwłaszcza, że jest polonistą a polonistów brak.” Podpisano – podpis nieczytelny Toruń 11.08.1920.

Opinia wystawiona przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Bydgoszczy wpis:
"Podporucznik Stanisław Riess pełnił funkcję oficera ewidencyjnego w P.K.U. Bydgoszcz od 18.8.1920 do 10.11.1920. Powierzone stanowisko wypełniał z całą sumiennością, okazując znaczne zdolności organizacyjne i dobrą znajomość regulaminów i przepisów wojskowych. Ppor.Riess położył wielkie zasługi na polu oświaty i uświadamiania narodowego żołnierzy P.K.U. Jego zachowanie w służbie i poza służbą było beznaganne” Bydgoszcz 12.05.1921.

W odnalezionych sprawozdaniach dyrekcji gimnazjum oo. Jezuitów w Wilnie 1927-1928 wpis: dnia 18 i 19 stycznia 1924 wizytował szkołę nowy wizytator Stanisław Riess, oraz w sprawozdaniu "Księga pamiątkowa państwowego gimnazjum żeńskiego im. Księcia Adama Jerzego Czartoryskiego w Wilnie" w dniu 24. maja 1925 był obecny wizytator Stanisław Riess podczas święcenia przez szkołę sztandaru.
Od 1. września 1927 zostaje dyrektorem Gimnazjum Koedukacyjnego w Kartuzach gdzie pełni funkcję przez 2 lata.

Służba wojskowa

Do 1. Listopada 1918

Po 1. Listopada 1918

od

do

Przydział

Funkcja

od

do

Przydział

17.11.1914

28.01.1914

20 pułk piechoty

szeregowiec

1.11.1918

1.12.1918

8 pułk piechoty Kraków

28.01.1914

1.11.1915

 

13 pułk piechoty
I kompania

starszy szeregowy

1.12.1918

 

Zdemobilizowany

1.11.1915 

1.02.1916 

4 armia 

kapral

 

 

 

1.02.1916

1.10.1916

 

13 pułk piechoty
V kompania

kapral

 

 

 

1.10.1916

1.12.1916

Szkoła oficerska

kapral

 

 

 

1.12.1916

1.02.1917

Szkoła sanitarna Wiedeń szpital garnizonowy Nr.1

chorąży

 

 

 

1.02.1917

1.11.1918

Szpital polowy Nr 911

do 1.03.1918 chorąży

od 1.03.1918 podporucznik

 

 

 

          

Po roku 1929

od

do

Przydział

24.07.1920

18.08.1920

P.K.U Krotoszyn oficer ewidencyjny

18.08.1920

 

P.K.U  Bydgoszcz  oficer ewidencyjny

12.11.1920

 

Urlop bezterminowy

 
Karta identyfikacyjna

Z ciekawostek, które udało się odnaleźć:

W roku 1907 Stanisław Riess zamieszkiwał w Krakowie ul. Sebastiana 13
 
W roku 1936 Stanisław Riess zamieszkiwał w Toruniu ul. Mickiewicza 112

 

W wielkiej księdze adresowej z 1910 roku figuruje miejsce zamieszkania: Kraków, Polna 2

Dodatkowe informacje o Stanisławie Riess.

Według karty ewidencyjnej w rubryce znajomości języków obcych w mowie i piśmie wymienia się język polski, niemiecki i francuski. Dobra znajomość krajów takich jak Włochy, Niemcy, Szwajcaria i Francja.

Ciekawostką może być poniżej przedstawiony życiorys syna Stanisława Riessa pilota (Andrzej Glass, Polska Technika Lotnicza. Materiały historyczne nr 18 (1/2006)):


Wyszukał i opracował:
Janusz Pajor
15 października 2011 r.

(*) Jacek Filip, Zbigniew Stós: Za J. Burlikowskim: "Jednym z założycieli tego gimnazjum była też Julia Klapholzowa, wyznania mojżeszowego, (...) Julia Klapholzowa wraz z sędzią Antonim Kozubskim organizowali pierwsze lekcje w gimnazjum brzeskim - prowadzili je Mizerski i Szymczyk. Pierwszy z nich był zawodowym nauczycielem gimnazjum, drugi zaś miejscowym adwokatem." Wygląda na to, że w pierwszym roku funkcjonowania szkoły (rok. szk. 1910/1911), dyrektora jako takiego nie było. Być może wymienione osoby prowadziły szkolną "buchalterię" i sprawy związane z finansami.
Stanisław Riess był pierwszym dyrektorem szkoły, powołanym przez władze austriackie, który uznały prywatne gimnazjum Goetza, dopiero w roku 1911. Wtedy też te same władze po przeprowadzeniu egzaminu sprawdzającego dla uczniów, którzy rozpoczęli naukę w 1910 roku, uznały, iż należy wszystkim zaliczyć pierwszą klasę gimnazjalną i przesunąć do klasy drugiej. Tak więc rok szkolny 1911/1912 rozpoczęły już dwie klasy: pierwsza z nowego naboru i przesunięta do klasy drugiej. I chyba to najlepiej "załatwia" sprawę roku powstania gimnazjum - zalążka brzeskiego Liceum.
Zresztą informację o roku powstania tej szkoły potwierdza osoba najbardziej kompetentna, bo dyrektor Gimnazjum w latach 1915 - 1929 Kazimierz Missona, który w napisanej przez siebie książeczce „Brzesko w przededniu niepodległości” podał, że szkoła ta została założona w 1910 roku. Jaki miałby zatem powód, ten znakomity dyrektor i pedagog, żeby nie wymieniać daty 1911 tylko 1910?