Stanisław
Riess
pierwszy
dyrektor gimnazjum w Brzesku (*)
Data
urodzenia 1.05.1879 w Brzesku, wyznania
rzymsko-katolickiego, syn
Franciszka i Jadwigi z domu br. Gostkowskiej, żonaty
z
Anielą Czajkowską urodzoną 31.07.1886 córką Józefa i Anieli.
Data śmierci:
20.04.1940 w obozie Sachsenhausen (Oranienburg)
Dzieci: Zofia (ur. 7.04.1906), Irena (ur.3.11.1907), Stanisław
(ur.14.12.1908)
W roku szkolnym 1889 zdaje egzamin
dojrzałości w III gimnazjum c.k. w Krakowie z odznaczeniem –
matura:13 VI 1899. Studia
na UJ na Wydziale Prawa, student zwyczajny
1899/1900 –
1900/01. Wydział Filozoficzny, student zwyczajny 1901/02, 1902/03
semestr II – 1903/04; absolutorium 22. XI. 1904. Stypendium Zygmunta i
Marii Laskowskich 1899/1900 – 1900/0.
 |
 |
Zadania egzaminu maturalnego |
Tablo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
Po
ukończeniu studiów podejmuje pracę w III gimnazjum
c.k w
Krakowie w roku szkolnym 1904 na stanowisku zastępcy
nauczyciela, gospodarza kl. I b, uczy języka łacińskiego w kl. Ib, VII
b,
greckiego w klasie VII b / 17 godz. tygodniowo/. Rozporządzeniem NR
1.16446 z dnia 8.07.1904 zostaje
przeniesiony do
gimnazjum IV w Krakowie. W dniu 19.V.1905 składa państwowy egzamin
nauczycielski i uzyskuje uprawnienia do nauczania
języka
polskiego jako przedmiotu głównego oraz filologii klasycznej jako
przedmiotu pobocznego w gimnazjach z językiem wykładowym polskim.
Rok
szkolnym 1905 uczy w IV gimnazjum c.k. w
Krakowie: gospodarz kl. IV a uczy j. łacińskiego w kl. Ia, IV
i języka
greckiego w kl. III /tygodniowo 19 godzin/, od
1.11.1904
do końca stycznia 1905 przebywa na urlopie zdrowotnym.
Po
urlopie w 1906 powraca do
VI gimnazjum w
Podgórzu jako nauczyciel zawiadowca biblioteki
uczniów
dział polski/ gospodarz klasy IV b uczy języka łacińskiego, greckiego
w klasie IV b i języka polskiego, od września do grudnia 1909 język
polski -16 godzin tygodniowo.
Z powodu choroby otrzymuje urlop od 1.01.1910 do końca roku szkolnego -
rozporządzeniem z
dnia
31. grudnia 1909 Nr. L.73.977 i z dnia 7.04.1910
Nr. L
19.503. Po chorobie powraca do szkoły i uczy do 18.
października
1910 języka polskiego /klasa I b 3
godziny tygodniowo
a od 18. października 1910 do końca roku szkolnego logiki w klasie VII
b 2 godziny tygodniowo.
Decyzją krajowej
rady
szkolnej rozporządzeniem z dnia 31. sierpnia 1911 L.
12.549/IV
obejmuje kierownictwo prywatnego gimnazjum w Brzesku gdzie sprawuje
swoją funkcję do roku 1914.
Od 18. listopada 1918 do powraca do VI c.k. gimnazjum na
stanowisko nauczyciela języka
polskiego i łaciny kl. II a / 8 godz. tygodniowo/ w
2-półroczu j. polski kl. II a, b i łacina kl. IIa /14 godz.
tygodniowo/ i tu pozostaje do 31. stycznia 1919.
We wniosku
reklamacyjnym dekretu Naczelnika Państwa Nr.19 z
dnia
7.12.1918 wpis „Ze
względu na zbliżający się rok szkolny i
potrzebę rozpoczęcia nauki w gimnazjum Komisja do Spraw Wyznań i
Szkolnych w Toruniu uważa za konieczne zwolnienie p. Riessa od służby
wojskowej poza frontowej, którą pełni w P.K.U. w Krotoszynie zwłaszcza,
że jest polonistą a polonistów brak.” Podpisano
– podpis
nieczytelny Toruń 11.08.1920.
Opinia wystawiona przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Bydgoszczy wpis:
"Podporucznik
Stanisław Riess pełnił funkcję oficera ewidencyjnego w
P.K.U. Bydgoszcz od 18.8.1920 do 10.11.1920. Powierzone stanowisko
wypełniał z całą sumiennością, okazując znaczne zdolności organizacyjne
i dobrą znajomość regulaminów i przepisów wojskowych. Ppor.Riess
położył wielkie zasługi na polu oświaty i uświadamiania narodowego
żołnierzy P.K.U. Jego zachowanie w służbie i poza służbą było
beznaganne” Bydgoszcz 12.05.1921.
W odnalezionych sprawozdaniach dyrekcji gimnazjum oo.
Jezuitów w Wilnie
1927-1928
wpis: dnia 18 i 19 stycznia 1924 wizytował szkołę nowy
wizytator
Stanisław Riess, oraz w sprawozdaniu "Księga
pamiątkowa państwowego gimnazjum żeńskiego im. Księcia Adama
Jerzego
Czartoryskiego w Wilnie" w dniu 24. maja 1925 był
obecny
wizytator
Stanisław Riess podczas święcenia przez szkołę
sztandaru.
Od 1. września 1927 zostaje dyrektorem Gimnazjum
Koedukacyjnego w Kartuzach gdzie pełni funkcję przez 2 lata.
Służba wojskowa
Do 1. Listopada 1918
|
Po 1. Listopada 1918
|
od
|
do
|
Przydział
|
Funkcja
|
od
|
do
|
Przydział
|
17.11.1914
|
28.01.1914
|
20 pułk
piechoty
|
szeregowiec
|
1.11.1918
|
1.12.1918
|
8 pułk piechoty Kraków
|
28.01.1914
|
1.11.1915
|
13 pułk
piechoty
I kompania
|
starszy
szeregowy
|
1.12.1918
|
|
Zdemobilizowany
|
1.11.1915
|
1.02.1916
|
4 armia
|
kapral
|
|
|
|
1.02.1916
|
1.10.1916
|
13 pułk
piechoty
V kompania
|
kapral
|
|
|
|
1.10.1916
|
1.12.1916
|
Szkoła
oficerska
|
kapral
|
|
|
|
1.12.1916
|
1.02.1917
|
Szkoła
sanitarna Wiedeń szpital garnizonowy Nr.1
|
chorąży
|
|
|
|
1.02.1917
|
1.11.1918
|
Szpital
polowy Nr 911
|
do
1.03.1918 chorąży
od
1.03.1918 podporucznik
|
|
|
|
Po roku 1929
|
od
|
do
|
Przydział
|
24.07.1920
|
18.08.1920
|
P.K.U Krotoszyn oficer ewidencyjny
|
18.08.1920
|
|
P.K.U
Bydgoszcz
oficer ewidencyjny
|
12.11.1920
|
|
Urlop bezterminowy
|
 |
 |
Karta identyfikacyjna |
Z ciekawostek, które udało się odnaleźć:
W roku 1907 Stanisław Riess zamieszkiwał w Krakowie ul. Sebastiana 13
W roku 1936 Stanisław Riess zamieszkiwał w Toruniu ul. Mickiewicza 112
W wielkiej
księdze adresowej z 1910 roku figuruje
miejsce zamieszkania: Kraków, Polna 2
Dodatkowe
informacje o Stanisławie Riess.
Według karty
ewidencyjnej w rubryce znajomości języków obcych w mowie i piśmie
wymienia się język polski, niemiecki i francuski. Dobra
znajomość
krajów takich jak Włochy, Niemcy, Szwajcaria i Francja.
Ciekawostką może być poniżej przedstawiony
życiorys syna
Stanisława Riessa pilota (Andrzej Glass, Polska Technika Lotnicza.
Materiały historyczne nr 18 (1/2006)):
Wyszukał i opracował:
Janusz Pajor
15 października 2011 r.
(*) Jacek Filip,
Zbigniew Stós: Za J. Burlikowskim:
"Jednym z założycieli tego gimnazjum była też Julia Klapholzowa,
wyznania mojżeszowego, (...) Julia Klapholzowa wraz z sędzią Antonim
Kozubskim organizowali pierwsze lekcje w gimnazjum brzeskim -
prowadzili je Mizerski i Szymczyk. Pierwszy z nich był zawodowym
nauczycielem gimnazjum, drugi zaś miejscowym adwokatem."
Wygląda
na to, że w pierwszym roku funkcjonowania szkoły (rok. szk. 1910/1911),
dyrektora jako takiego nie było. Być może wymienione osoby prowadziły
szkolną "buchalterię" i sprawy związane z finansami.
Stanisław
Riess był pierwszym dyrektorem szkoły, powołanym przez władze
austriackie, który uznały prywatne gimnazjum Goetza, dopiero w roku
1911. Wtedy też te same władze po przeprowadzeniu egzaminu
sprawdzającego dla uczniów, którzy rozpoczęli naukę w 1910 roku,
uznały, iż należy wszystkim zaliczyć pierwszą klasę gimnazjalną i
przesunąć do klasy drugiej. Tak więc rok szkolny 1911/1912 rozpoczęły
już dwie klasy: pierwsza z nowego naboru i przesunięta do klasy
drugiej. I chyba to najlepiej "załatwia" sprawę roku powstania
gimnazjum - zalążka brzeskiego Liceum. Zresztą
informację o roku powstania tej szkoły potwierdza osoba najbardziej
kompetentna, bo dyrektor Gimnazjum w latach 1915 - 1929 Kazimierz
Missona, który w napisanej przez siebie książeczce „Brzesko w przededniu niepodległości”
podał, że szkoła ta została założona w 1910 roku. Jaki miałby zatem
powód, ten znakomity dyrektor i pedagog, żeby nie wymieniać daty 1911
tylko 1910? |