Czy to jest właściwy trop? (Zbigniew Stós) Parę tygodni temu zwróciłem się z prośbą do czytelników o pomoc w identyfikacji zdjęcia z lat 30-tych XX w. Zdjęcie pochodzi z archiwum Kariny Gaweł i zrobione było w latach 30-tych zakładzie p. Srokowej w Brzesku.
Pan Henryk Pałka z Brzeska napisał: 'Mężczyzna stojący zaraz na kraju z lewej strony w trzecim rzędzie licząc od przodu wśród osób stojących przypomina mi Jana Stanisza z Jasienia. Jan Stanisz przed II wojną światową był członkiem LOPP. Wśród zebranych jest kilka osób w mundurach prawdopodobnie policyjnych.
Swoje przypuszczenie opieram na podstawie tabliczki jaką znalazłem w zabudowaniu po Janie Staniszu w Jasieniu. Na tabliczce jest napisane "Jestem członkiem LOPP". (...). Jan Stanisz pochodził z zachodniej części powiatu bocheńskiego. Ożenił się z Płachtówną z Jasienia. Pracował w PKP jako rewizor. Był żołnierzem Legionów. (...) współpracował z Urzędem Statystycznym w zakresie udostępniania informacji o wynikach uzyskiwanych w swoim gospodarstwie rolnym. Mieszkał przy dzisiejszej ulicy Mazurkiewicza w Jasieniu. Mam również dokumenty świadczące o zaangażowaniu Pana Stanisza w budowę sieci elektrycznej w Jasieniu tuż po wojnie." Ponadto, jeden z czytelników zasugerował, że w drugim rzędzie od dołu, czwarta od prawej to p. Władysława Kuhnert, która uczyła w brzeskim Gimnazjum i Liceum. Skrót LOPP oznacza Ligę Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej - organizację paramilitarną okresu międzywojennego. Więcej o LOPP przeczytacie tutaj -->> Analizując mundury osób ze
zdjęcia, dr Jarosław Rubacha napisał, że zdjęcie pochodzi z przed
roku 1936. "Mundurowi na zdjęciu to bez
wątpienia policjanci. Trzech z nich (dwóch po lewej stronie, oraz w
środku po prawej) to starsi posterunkowi, ten w środku, po lewej stronie
to przodownik. Zdjęcie z całą pewnością wykonane zostało przed 1936
rokiem, kiedy weszły nowe oznaczenia stopni policyjnych. Niestety na
zdjęciu brak jakichkolwiek elementów, które mogłyby pomóc w określeniu,
kogo przedstawiają. Może to być równie dobrze zjazd rodzinny czy
koleżeński jak i grupa członków LOPP lub grupa osób, które przeszły
jakieś szkolenie przez LOPP organizowane.
W dziale historia na www.brzesko.ws dawno temu stworzona została zakładka, w której znajdują się zdjęcia z mojej rodzinnej kolekcji (patrz powyżej). Na jednym z nich także uwieczniona została grupa osób. Jest tam także policjant i żołnierz, a co więcej są także maski przeciwgazowe wz. 24 (używane przez LOPP) i coś co znajduje się między nimi. Wydaje mi się (ale nie mam pewności) że jest to zasobnik na substancję odkażającą. To zdjęcie wykonane zostało z kolei na pewno po 1936 roku, o czym świadczy mundur policjanta i na pewno związane jest z Okocimiem, ewentualnie z browarem." Zdjęcie o którym pisze dr J. Rubacha znajduje sie także w Kronikach J. Burlikowskiego, gdzie autor podpisał go następująco: "Rok 1938 lub 1939. Szkolenie obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w Brzesku dla miasta i okolicy. Siedzą: 2- prof. gimnazjalny Patolski, 3-kpt. Reczek, komendant powiatowy PW, 4-wicestarosta Maniecki, 6- dr Brzeski, 7 - dr Kossowski. W górnym rzędzie, 4-ty od lewej - Zydroń, który zginął rozstrzelany przez Niemców" O działalności LOPP-u w Brzesku i okolicy wiemy bardzo niewiele. Jedynie co znalazłem to krótka notatka Jerzego Wyczesanego w Monografii "Brzesko. Dzieje miasta i regionu" (str. 560), gdzie autor napisał: "Szkolne Koło LOPP powstało w roku 1928 jako "żywy pomnik" uczczenia 10-lecia niepodległej ojczyzny. Opiekunem koła był prof. Jan Patolski. LOPP wraz z Kołem Ligi Morskiej i Kolonialnej liczyło 320 członków". Zdecydowałem się na zamieszczenie dotychczasowych ustaleń, z nadzieją, że mogą posłużyć jako wskazówki innym czytelnikom i być może doprowadzą nas pomału do wyjaśnienia okoliczności zrobienia tego zdjęcia. Zbigniew Stós 13 czerwca 2011 r. |