Rozmowa z Franciszkiem Brzykiem

Z wywiadu, jaki udzielił Pan Burmistrz Grzegorz Wawryka na stronach tego Portalu, czytelnicy dowiedzieli się, że „Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Okocimskiej we współpracy z Urzędem Miejskim przygotowuje odpowiednie dokumenty w celu pozyskania środków unijnych na renowację dworku i otoczenia.” Chodzi oczywiście o dworek w Okocimiu, od paru lat opuszczony i niszczejący z roku na rok. Czy mógłby Pan powiedzieć coś więcej na ten temat?

Niedawno uświadomiłem sobie podczas rozmowy z jednym z kolegów, który wychował się „we dworze”, że to niestety mija już prawie 10 lat odkąd opuścili go mieszkający tam ludzie. Parę tygodni temu po uzyskaniu kluczy z UM odwiedziłem go wraz kolegą ze stowarzyszenia oraz projektantem, który ma ewentualnie zrobić inwentaryzację itd. Widok utrwalony kamerą wideo był przerażający, czas a zwłaszcza deszcz i śnieg spowodował olbrzymie spustoszenie.

Wracając jednak do tematu. Sprawa dworu w Stowarzyszeniu pojawiła się po raz pierwszy oficjalnie w roku 2003, kiedy to burmistrz J. Musiał zwrócił się do nas z zapytaniem o wyrażenie stanowiska w sprawie „ewentualnego przejęcia czy wydzierżawienia zabytkowego dworu w Okocimiu z przeznaczeniem na Izbę Pamięci”. W załączeniu otrzymaliśmy pismo Andrzeja B. Krupińskiego, w którym się zwracał o wydzierżawienie lub przekazanie w użytkowanie wieczyste tegoż obiektu z przeznaczeniem na pracownię dokumentacyjno – projektową.

Zarząd Stowarzyszenia nie wykazał wtedy zainteresowania przejęciem dworku i poparł prośbę dr. Krupińskiego. Dlaczego?

Stanowisko Zarządu Stowarzyszenia w tej sprawie przedstawiam w formie wyciągu z protokołu posiedzenia Zarządu Stowarzyszenia z dnia 19.09.2003 roku.

„Rozpatrując sprawę przejęcia zabytkowego dworku Zarząd jednogłośnie wypowiedział się negatywnie, mając na względzie olbrzymie koszty związane z remontem tego obiektu. Zarząd zaopiniował pozytywnie prośbę dr. A. Krupińskiego w sprawie przejęcia dworku, wyrażając jednak wolę wzięcia udziału w rozmowach prowadzonych przez Gminę z zainteresowanym”.

Co wpłynęło na takie stanowisko oprócz kosztów? Przedewszystkim fakt, że w tym samym czasie podjęliśmy wspólnie z Gminą zadanie budowy Sali gimnastycznej w Okocimiu. Miała być ona budowana, o czym pisał w piśmie do Nas Pan Burmistrz przy znacznym udziale funduszy pomocowych. Zdawaliśmy sobie jednak sprawę z tego, że jeżeli Stowarzyszenie nie poprze tego zadania przede wszystkim finansowo, to sala nie powstanie. Uznając, więc to zadanie jako priorytet w 2003 roku podjęliśmy uchwałę o partycypacji w kosztach jej budowy. Z drugiej strony jednak pan Krupiński tak pięknie pisał w piśmie o zamiarach w sprawie dworu, że nic tylko przyklasnąć takim działaniom.

Innego zdania byli niektórzy Radni brzescy, którzy sprzeciwiali się tym planom . Radni podyskutowali (był to rok 2005) i na tym się skończyło. Przez kolejne trzy lata nikt się tematem nie interesował?

W późniejszym okresie po przesłaniu naszej opinii do Gminy, nie byliśmy informowani, zgodnie z Naszą sugestią o działaniach i rozmowach w sprawie przyszłości dworu. Temat powrócił jeszcze raz w roku 2006, przy okazji poszukiwań przez nas terenu pod budowę boiska piłkarskiego (trawiastego), dla potrzeb mieszkańców a zwłaszcza drużyny piłkarskiej działającej przy Stowarzyszeniu. Wtedy to burmistrz Jan Musiał zasugerował, że być może uda się podzielić teren dworu i wydzielić działkę pod boisko. Sprawa jednak ze względu na stanowisko konserwatora zabytków również ucichła.

W roku ubiegłym oddaliśmy w użytkowanie piękną i nowoczesną salę gimnastyczną w Okocimiu. Przy okazji obchodów jubileuszu 10 – lecia Stowarzyszenia pokazaliśmy mieszkańcom oraz przybyłym gościom jak piękny jest teren wokół dworu.

Miał Pan okazję to zobaczyć na własne oczy podczas Pikniku w dniu 29 września 2007. Wtedy też po raz pierwszy zaświtała mi myśl, że skoro zakończyliśmy z wynikiem pozytywnym jedno działanie, to czas pomyśleć o następnym.

Tak, pamiętam naszą rozmowę tego dnia. Dziwiłem się, że nikt nic nie robi w celu wyremontowania dworu i dodałem, że gdybym wygrał w Lotka to pierwszą rzecz, jaką bym zrobił, to kupił i wyremontował ten dworek. Od tej rozmowy minął rok. Dlaczego tak długo trwało zanim Stowarzyszenie ponownie zajęło się tym tematem?

To, że pomysł dojrzał dopiero obecnie wynika z kilku przyczyn: wybory samorządowe, zmiana władzy, konieczność podjęcia decyzji przez określone władze Stowarzyszenia, ale przede wszystkim terminy naborów do projektów w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 – 2013.

Stanowisko Stowarzyszenia w sprawie dworu przedstawiam w formie podjętej uchwały Walnego Zgromadzenia.

UCHWAŁA W SPRAWIE UDZIELENIA ZARZĄDOWI STOWARZYSZENIA PEŁNOMOCNICTW DO REALIZACJI ZADANIA POD NAZWĄ ZAGOSPODAROWANIE TERENU ZABYTKOWEGO DWORU W OKOCIMIU.

Uchwała nr 6/2008 z dnia 30.08.2008 roku w sprawie udzielenia pełnomocnictw Zarządowi Stowarzyszenia do realizacji zadania zagospodarowanie terenu zabytkowego dworu w Okocimiu.

W związku z przedstawioną propozycją Zarządu Stowarzyszenia Walne Zgromadzenie, postanawia, co następuje:

Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Okocimskiej na podstawie § 22 lit.j w związku z § 5 ust 1 Statutu upoważnia Zarząd Stowarzyszenia do zawarcia porozumienia i umowy z Gminą Brzesko w sprawie realizacji w/w zadania oraz wydatkowania środków na ten cel zgodnie z przyjętymi kryteriami konkursów ogłaszanych w ramach MRPO na lata 2007 – 2013, w tym na przygotowanie materiałów niezbędnych do złożenia wniosku (plan zagospodarowania terenu, projekt techniczny itd.).

Za przyjęciem uchwały o udzieleniu pełnomocnictwa spośród obecnych osób na Walnym Zgromadzeniu głosowało 32, przeciw 0, wstrzymało się od głosu 0 członków.

W związku z powyższym uchwała została podjęta zwykłą większością oddanych głosów.

Czy uda się zdążyć na czas, czy ewentualny wniosek zakwalifikuje się dalej, tego nie wiemy? Wiem tylko jedno, że chcemy coś zrobić w tym temacie. Przedstawiłem już w poprzednich miesiącach wstępnie nasze stanowisko na posiedzeniach dwóch Komisji RM: Finansowej i Oświaty, gdzie uzyskałem akceptację, co do pomysłu. Nasze stanowisko nie wypływa z żadnych podpowiedzi, czy artykułów prasowych. Jest to nasz pomysł, na odnowę i zagospodarowanie centrum Naszej miejscowości. Nie ukrywam, że nie chcielibyśmy, aby stanęły w tym miejscu domy czy bloki, a Gmina sprzeda ten teren inwestorowi, który zrobi z nim, co zechce. Mamy wstępną koncepcję, co chcemy, aby było na tym terenie. Przed nami jednak długa droga związana z fazą projektową a później realizacyjną?

Trochę mnie Pan zmartwił. Wynika z tego, że wniosku jeszcze nie ma. Kiedy upływa termin złożenia wniosku i na ile procent ocenia pan zaawansowanie prac przy jego opracowaniu?

„Zarząd Województwa Małopolskiego jako Instytucja Zarządzająca Małopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2007 – 2013 ogłosił już nabór wniosków o dofinansowanie projektów ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Działania 3.2 Rozwój produktu dziedzictwa kulturowego Schemat A – Dziedzictwo kulturowe i rewaloryzacja układów przestrzennych.

Konkurs ma charakter zamknięty i składa się z dwóch etapów: wstępnej kwalifikacji projektu (preselekcji), co wymaga złożenia skróconej wersji wniosku o dofinansowanie w postaci, tzw. karty projektu wraz z załącznikami oraz etapu oceny pełnej dokumentacji, do którego zostaną zaproszeni wyłącznie Wnioskodawcy, którzy przeszli etap wstępnej kwalifikacji projektów. Na podstawie Ramowego Planu Realizacji Działania wysokość środków przeznaczonych na dofinansowanie Działania 3.2 schemat A – wynosi 48 277 500 PLN

Zgodnie z dokumentem pn. „Uszczegółowienie Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 z dnia 27 listopada 2007 roku”, z późniejszymi zmianami wsparciu podlegać będą:

1. Projekty związane z konserwacją, renowacją, rewaloryzacją, zachowaniem oraz zabezpieczeniem przed zagrożeniami obiektów (wraz z ich otoczeniem) wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków, na listę światowego dziedzictwa UNESCO, uznanych za Pomnik Historii, objętych formą parku kulturowego, miejsc pamięci narodowej i martyrologii lub innych miejsc historycznych powołanych za pomocą odrębnych ustaw oraz skansenów wraz z ich przystosowaniem dla celów kulturalnych i turystyki kulturowej.

2. Projekty związane z konserwacją, renowacją, rewaloryzacją, zachowaniem publicznych zabytków inżynierii, techniki i przemysłu objętych formą ochrony zabytków (wymienione w pkt. 1) wraz z ich otoczeniem w celu przystosowania ich na cele kulturalne np. muzea, domy i ośrodki kultury, centra sztuki nowoczesnej, galerie sztuki oraz turystyki kulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem projektów angażujących nowoczesne technologie.

3. Projekty związane z konserwacją publicznych zbiorów zabytków ruchomych oraz zabytkowych księgozbiorów i archiwaliów, a także tworzeniem kompleksowych systemów informacji i zabezpieczeń przed nielegalnym wywozem dzieł sztuki oraz zabezpieczeniem zabytków ruchomych i nieruchomych przed kradzieżą i zniszczeniem, z zastrzeżeniem, iż zbiory i zabytki będące przedmiotem projektu są ogólnodostępne dla mieszkańców regionu.

4. Projekty związane z konserwacją, renowacją, rewaloryzacją, zachowaniem oraz zabezpieczeniem przed zagrożeniami układów przestrzennych (urbanistycznych i ruralistycznych) o wybitnych wartościach historyczno-kulturowych. W przypadku zespołów architektury muszą one zostać wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (jako układy lub zespoły urbanistyczne, ruralistyczne) lub być ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako strefa ochrony konserwatorskiej lub też zorganizowane w formie parków kulturowych, rozumianych jako obszarowa forma ochrony krajobrazu i dziedzictwa kulturowego regionu.

Wypełnione karty projektów należy przesyłać w wersji elektronicznej korzystając z Regionalnego Systemu Informatycznego, a następnie pełną dokumentację, obejmującą kartę projektu wraz z wymaganymi załącznikami w wersji papierowej, należy dostarczyć osobiście, przesyłką kurierską lub pocztą w terminie od 22 września do 21 października 2008 roku od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 -16.00.

Ostateczny termin składania wniosków upływa 21 października 2008 roku o godz. 16.00. Wnioski, które wpłyną po terminie nie będą rozpatrywane. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi najpóźniej do dnia 2 czerwca 2009 r.”

Nasz wniosek jest w fazie wstępnej. Jego przygotowanie zależy głównie od wykonawcy dokumentacji, ponieważ Biuro Środków Europejskich UM w Brzesku jest gotowe do opracowywania materiałów. Jestem po spotkaniu w dniu dzisiejszym z Burmistrzem Brzeska oraz Sekretarzem Gminy, chcemy się spotkać wspólnie jeszcze z wykonawcą dokumentacji oraz konserwatorem zabytków. Bardzo chciałbym, aby wniosek został złożony w tym terminie, ponieważ czas działa na niekorzyść dworu.

Czy może Pan uchylić „rąbka tajemnicy” i zapoznać czytelników z głównymi założeniami tej wstępnej koncepcji zagospodarowania dworku?

Chcemy przywrócić temu terenowi jego wygląd, który został utrwalony na mapach katastralnych z XIX, w, czyli założenie dworsko – parkowe. Zakładamy jednak, że teren ten musi żyć, funkcjonować z korzyścią dla mieszkańców, dlatego chcemy, aby powstała mała muszla koncertowa a w głębi na zapleczu boisko piłkarskie, (ale to ostatnie raczej poza projektem). Liczymy na wsparcie i zrozumienie konserwatora zabytków, ponieważ od jego opinii również wiele zależy. Mam nadzieję, że nie będzie jak z przysłowiowym psem ogrodnika..?

Czy nie obawia się Pan, że podobnie jak to było z Pałacem i innymi budynkami należącymi kiedyś do rodziny Goetzów, któregoś dnia spadkobiercy upomną się o dworek i park, w którym się znajduje?

Rodzina Goetzów z tego, co mi jest wiadome upomniała się o majątki, które zostały jej zabrane niezgodnie z prawem. Dwór oraz otoczenie zostały upaństwowione na podstawie dekretu o reformie rolnej, więc myślę, że nie powinny stać się przedmiotem roszczeń.

Czy przygotowanie wniosku i dokumentacji o dofinansowanie remontu dworku to jedyne zadanie realizowane przez Stowarzyszenie w tym roku?

Na dzień dzisiejszy nie jest to Nasze jedyne działanie w zakresie remontów, czy ratowania zabytków. Pomagamy również w ostatnim etapie renowacji kościoła, tj. w budowie drogi procesyjnej, która zgodnie ze stanowiskiem konserwatora będzie z kamienia naturalnego. Prace są w toku, jeżeli tylko pogoda dopisze zakończą się jeszcze w roku bieżącym. W roku bieżącym zakończyliśmy również drugi etap odnowy figury Św. Jana Nepomuka.

Jeszcze tak na marginesie dodam, że jesteśmy chyba jedyną „instytucją”, która zrobiła coś na terenie dworu. Myśląc perspektywicznie zostawiliśmy podczas budowy kanalizacji przyłącz dla dworu. Przed kilku laty wyrównaliśmy teren po zburzonych oborach, zlikwidowaliśmy dzikie wysypisko śmieci, w roku ubiegłym oraz obecnie, chociaż na chwilę przywracamy ten teren do życia.

Tak, ponieważ podczas jego trwania ludzie w roku ubiegłym zauważyli jak ładnie położony jest dwór i jego otoczenie. Docenili to również wykonawcy oraz inne osoby, które w ten sposób przekonały Nas jeszcze bardziej do realizacji tego projektu.

P.S. Temat "Dworku w Okocimiu" poruszano był pierwszy raz na tym Portalu we wrześniu 2005 roku. Krótki opis budynku, plan sytuacyjny i rzut parteru otrzymane dzięki uprzejmości Pana Krzysztofa Bigaja a także zdjęcia Pawła Nowaka przedstawiające stan budynku w 2005 roku zobaczyć można tutaj -->>