Dworek w Słotwinie przy ulicy Solskiego 37

Z uzyskanych przez nas informacji wynika, że dworek był już zamieszkały w roku 1857 (patrz poniżej), a więc mógł być wybudowany jeszcze w czasach, kiedy właścicielem Brzeska, Słotwiny i Brzezowca był hr. Wit Żeleński. Nie udało się nam ustalić, kto i kiedy dokładnie wybudował ten modrzewiowy dworek, ale być może informacje te znajdują się w księgach tzw. tabularnych, które zdeponowane są w Sądzie Okręgowym w Tarnowie.

Na przełomie XIX i XX wieku właścicielem dworku był Władysław Lisowski, który w latach 1896-1903 należało Brzesko, Słotwina i Brzezowiec. Lisowski, tak jak poprzedni i następni właściciele Słotwiny, mieszkał "w Słotwinie w pałacyku, który już dziś nie istnieje, a został rozebrany w latach sześćdziesiątych po II wojnie światowej. W tym miejscu znajduje się wytwórnia win i przetworów owocowych." [1] Z wykazu tabularnego wsi Słotwiny z 1911, wyczytać można, że po jego śmierci nieruchomość ta dekretem dziedzictwa przypadła: Ewelinie Lisowskiej 1/6, Zygmuntowi Lisowskiemu 1/6, Marii Lisowskiej 1/6, Władysławowi Lisowskiemu 1/6, małoletniemu Henrykowi Lisowskiemu 1/6 i małoletniej Helenie Lisowskiej 1/6.

Rodzina Lisowskich była właścicielami tej nieruchomości do roku 1945.

(fot. ZP)

W dworku tym urodziła się 9 stycznia 1857 r., Honorata Ulrych z d. Gałek i tutaj mieszkała z mężem i synami aż do śmierci w dniu 10.03.1946 roku. Była drugą żoną Franciszka Ulrycha (był wdowcem po Albinie Fijałkowskiej z Wieliczki) - syna Józefa i Felicji Kubickich.

(Franciszek Ulrych był w roku 1879 pełnomocnikiem nowego właściciela dóbr Jana Marfiewicza (był właścicielem Brzeska, Słotwiny i Brzezowca w latach 1877-1844) w Radzie Szkolnej Miejscowej, która to rada zajmowała się zabezpieczeniem finansowym szkoły w Brzesku.[2])

W czasie wojny synowie p. Ulrychów byli w Anglii. Co się z nimi stało, nie wiadomo.

Napisał do mnie jeden z czytelników, mieszkający na Słotwinie (prosił o anonimowość), że "Podobno jeden z tych synów był pilotem i czasami przylatywał nad Słotwinę aby zrzucić matce paczki". Niestety, tej informacji nie udało się zweryfikować.

Najstarsi mieszkańcy Słotwiny pamietaja i ciepło wspominają ciekawa postać p. Honoraty, która pod koniec życia zamieszkiwała w dworku ze służącą.

Na mocy dekretu przejmującego majątki, w roku 1945 właścicielem dworku został skarb państwa.

• Jeszcze 1945 roku zamieszkali w części  domu wysiedleni ze wschodu Stanisław i Maria Śmielowscy. On zmarł 1966 roku, a ona 1969 r.

• Po nich w tej części domu zamieszkała Kozioł Janina. (Później urząd dał jej inne mieszkanie komunalne).

• W części frontowej, po zmarłej P. Ulrychowej zamieszkali w 1946 roku również przesiedleńcy p. Maria i Karol Lechowscy z dziećmi Janem i Urszulą. Rodzina ta zajmowała ten lokal do 1971 roku.

• Po nich wprowadził się p. Ludwik Bernacki z drugą żoną Franciszką i córką z pierwszego małżeństwa Julią (ur. w1907 roku). Pan Ludwik miał 4 dzieci z pierwszego małżeństwa z Marią Głuszak - córkę Julię i syna Ludwika, z drugiego małżeństwa córkę Helenę i syna Wincentego. Syn Wincenty zmarł tragicznie podczas II wojny światowej. Córka Julia opiekowała się ojcem do jego śmierci, a potem zamieszkała u rodziny. W kronikach J. Burlikowskiego przeczytać można krótka notatkę: Najstarszym strażakiem w mieście jest niewątpliwie żyjący do dziś (1979 r.) Ludwik Bernacki syn Wincentego i Apolonii Kozdrowej, urodzony w Brzesku 12 VIII 1879 i zamieszkały w Brzesku przy ul. Solskie-go nr 6. (dworek na Słotwinie - przyp. kronikarza), a więc liczący sto lat." (t.1 str.36) - (Kronikarz brzeski pomylił adres dworku - przypis autorzy)

• Po P. Bernackich zamieszkali w tym lokalu P. Janina i Wojciech Płachcińscy. Otrzymali oni również inne mieszkanie komunalne, ponieważ stan budynku groził zawaleniem.

Miasto w roku 2009 sprzedało tą nieruchomość i jest ona obecnie w prywatnych rękach.

Budynek nie nadaje się do zamieszkania, nie znajduje się w rejestrze zabytków i prędzej czy później zniknie z krajobrazu Słotwiny.

Barbara Serwin

Zbigniew Stós

25 luty 2012 r.

Piśmiennictwo:

[1] Jan Burlikowski, Kroniki Miasta Brzeska 1385-1944, 2005, t.III

[2] Opracowanie zbiorowe, "Brzesko dzieje miasta i regionu", 2006

[3] Księgi meldunkowe Urzędu Miejskiego w Brzesku

[4] Księgi stanu cywilnego USC w Brzesku

[5] Księgi parafialne parafii pw. św. Jakuba Apostoła w Brzesku