JUBILEUSZ PROFESORA HEBDY

 
Uroczysta inauguracja roku akademickiego 2004/2005 na Wydziale mechanicznym WAT miała bardzo podniosły charakter. Gość honorowy, płk. prof. dr hab. inż. Michał Hebda świętował na niej siedemdziesięciopięciolecie urodzin.

Płk rez. prof. dr hab. inż. Michał Hebda ur się 22.09.1929 r. we wsi Doły, pow. Brzesko, woj. Małopolskie. Jest absolwentem pierwszej promocji WAT w 1953 roku. W 1956 reku, po trzyletniej służbie na stanowisku zastępcy dowódcy 73. Pułku Zmechanizowanego w Gubinie, rozpoczął pracę w WAT jako kierownik laboratorium w Katedrze Eksploatacji Czołgów Fakultetu Wojsk Pancernych. W ciągu 12 lat pracy w Akademii awansował od stopnia porucznika do stopnia pułkownika, uzyskując jednocześnie stopnie naukowe: magistra inżyniera (1957), doktora nauk technicznych (1963), doktora habilitowanego (1967), prof. ndzw. (1973) i prof. zw. (1987). Zajmował także kolejne stanowiska: wykładowcy, starszego wykładowcy, kierownika Zakładu Eksploatacji Czołgów, szefa Katedry Eksploatacji Czołgów dyrektora Instytutu Eksploatacji Pojzdów Mechanicznych Wydziału Mechanicznego WAT.

Tu, wspólnie z pracownikami Katedry oraz z pracownikami innych wydziałów Akademii, tworzył od podstaw naukę eksploatacji pojazdów i maszyn. Pod Jego kierownictwem powstały programy nauczania przedmiotów eksploatacyjnych, nowoczesna baza laboratoryjna dla celów naukowych i dydaktycznych. Tu napisano kilkanaście książek i podręczników do przedmiotów eksploatacji. W Wydawnictwie Komunikacji i Łączności oraz w Wydawnictwie Naukowo- Technicznym Profesor uruchomił specjalne programy wydawnicze dla „Eksploatacji”.

Przy współpracy ze swoim nauczycielem Prof. Stefanem Ziembą stworzył Sekcję Podstaw Eksploatacji Maszyn z Sekcję Trybologii w Komitecie Budowy Maszyn PAN. Przez kilkanaście lat był sekretarzem naukowym obu tych sekcji Organizował seminaria, szkoły naukowe; konferencje krajowe i międzynarodowe — wszędzie rozsławiając osiągnięcia WAT. Tu wypromował na doktorów 24 oficerów — wielu z nich jest już dziś profesorami. To doktoranci Profesora byli fundamentom rozwoju Teorii Eksploatacji, Trybologii, Gospodarki MPS.
 

Profesor Michał Hebda wprowadził Polskę do Europejskiej Federacji Narodowych Stowarzyszeń Eksploatacji — przez wiele lat był jej wiceprezydentem, a także do Europejskiej Rady Trybologii, w której piastował identyczną funkcję. W 1981 roku, jako przewodniczący Międzynarodowego Komitetu, był organizatorem Światowego Kongresu Trybologii w Polsce, uznanego wówczas za najlepiej przygotowany organizacyjnie i naukowo w dziejach Europejskiej Rady Trybologii.
 

Przy Prezydium NOT stworzył Komitet ds. Eksploatacji Pojazdów i Maszyn i przez kilkanaście lat był jego przewodniczącym. Przy Prezydium PAN stworzył Komitet Eksploatacji Majątku Trwałego i również był jego przewodniczącym. Zasadniczy wpływ na rozwój obu Komitetów i ich działalność mieli oficerowie —wykładowcy WAT, m.in. Andrzej Wachal, Tadeusz Mazur, Józef Konieczny, Stanisław Piasecki, Remigiusz Moraczewski, Henryk Pelc i inni.
Zespół naukowy kierowany przez Profesora opracował w Wydziale Mechanicznym rządowy „Raport o stanie majątku trwałego w Polsce”, uznany za podstawowe źródło wiedzy o stanie naszej gospodarki i fundament zmiany zasad planowania inwestycji w skali całego kraju.
 

Osiągnięcia naukowe i organizacyjne Profesora były podstawą powierzenia Mu kierowania problemem „Optymalizacja eksploatacji pojazdów i maszyn w gospodarce narodowej”, a następnie kierowania „Centralnym programem doskonalenia środków trwałych w gospodarce narodowej”. W programie tym pracowało kilkaset osób z uczelni technicznych i instytutów przemysłowych, w tym również z WAT.
 

W 1975 roku Profesor Hebda odszedł z Wojskowej Akademii Technicznej na stanowisko rektora Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach, a następnie na stanowisko rektora Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu. Ze swoimi wychowankami naukowymi był jednak zawsze w kontakcie, miał czas i pomysły na nowe, ciekawe zadania. Nawet wtedy, gdy przez kilka lat pełnił obowiązki wiceministra gospodarki materiałowej. Tak zresztą jest i obecnie.
 

Dziś Profesor-emeryt nadal jest aktywny zawodowo. Utrzymuje kontakty z Akademią. Angażuje się w przedsięwzięcia, które mogą jej przynieść pożytek i chwałę. Był m. in. przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Zjazdu Absolwentów pierwszej promocji WAT — 1953, jaki odbył się w czerwcu 2003 roku. Z okazji tego Zjazdu, z Jego inicjatywy i pod Jego redakcją, powstała praca zbiorowa pt. „Wojskowe Akademie w Polsce”.

dr inż. Józef Rojczyk

Głos Akademicki nr 05/2004