|
Co każdy wyborca z powiatu brzeskiego wiedzieć powinien? W dniu 21 listopada 2010 roku będziemy wybierać wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Ponadto będziemy wybierać radnych do:
WYBORY WÓJTA, BURMISTRZA I PREZYDENTA MIASTA W przypadku wyboru wójta, burmistrza i prezydenta miasta obowiązują wybory bezpośrednie. Co to znaczy? To znaczy, ze głosujemy na osobę - a nie na partię polityczną, czy komitet wyborczy. Oczywiście kandydata na wójta, burmistrza, prezydenta może zgłosić tylko partia lub komitet wyborczy – po prostu nie może się sam zgłosić, że chce kandydować. Wybory bezpośrednie wygrywa ten kandydat, który zdobył najwięcej głosów w okręgu wyborczym i jednocześnie uzyskał ponad 50% wszystkich ważnych oddanych głosów. Jeżeli kandydatów jest więcej niż dwóch i żaden nie uzyska - w I turze wyborów - wymaganego poparcia ponad 50%, wówczas przeprowadza się II turę wyborów. Jeżeli kandydatów jest tylko dwóch, wówczas jeden z nich powinien uzyskać wymagającą przewagę. Prawdopodobieństwo, że obaj otrzymają po równo jest bliskie zeru. W takiej sytuacji nie przeprowadza się II tury wyborów. Druga tura wyborów odbywa się za dwa tygodnie, tj. 5 grudnia. Do drugiej tury wyborów przechodzi dwóch kandydatów, którzy uzyskali w I turze największą ilość głosów. Tak dla ciekawostki wyjaśniam, kiedy wybieramy prezydenta miasta, a kiedy burmistrza miasta. A mianowicie, prezydenta miasta wybieramy wtedy, kiedy miasto ma - co najmniej 100 tysięcy - mieszkańców. Jeśli ma mniej, to wtedy wybieramy burmistrza miasta. W woj. małopolskim jest trzech prezydentów – Kraków, Tarnów, Nowy Sącz. Prezydenta wybieramy jeszcze w miastach, które miały „Prezydenta” a nie liczą 100 tys mieszkańcow, przed zmianą podziału kraju z 2-stopniowego na 3-stopniowy. Takim przykładem miasta jest np. Ostrowiec Świętokrzyski. Głosując na prezydenta, burmistrza lub wójta możemy wybierać (skreślać) tylko jednego kandydata. WYBORY DO RADY GMINY W przypadku wyboru do rady gminy, Ordynacja Wyborcza przewiduje dwa warianty. I wariant Pierwszy wariant dotyczy gmin do 20.000 mieszkańców: Dębno, Gnojnik, Iwkowa, Czchów, Szczurowa, Borzęcin. Obowiązują tu wybory bezpośrednie, tzn. głosując na daną osobę - dajemy poparcie tej osobie – a nie komitetowi wyborczemu, z listy której kandyduje. Do rady gminy wchodzą ci kandydaci, którzy w swoim okręgu uzyskali kolejno największą ilość głosów. W tym przypadku nie jest wymagane zdobycie ponad 50% ważnych głosów. Możemy skreślić tylu kandydatów, ilu jest radnych w danych okręgu wyborczym. Informacja ta jest bardzo istotna, gdyż wielu wyborców nie jest o tym informowanych. Przykład: Na miejscowość Uszew przypada 3 mandaty, czyli jest 3 radnych do gminy. A zatem możemy wybierać (skreślać) 3 nazwiska, a nie – jak to jest błędnie podawane tylko jedno. Możemy zatem głosować np. na Jana X. z listy SLD, do tego Jana Y. z Solidarności i Jana Z. z listy PSL (3 skreślenia) lub na 3 nazwiska z listy jednego komitetu np „Komitet dla .....”, itp. Oczywiście można, to nie znaczy, że się musi. Nie można tylko skreślać więcej niż jest radnych w okręgu, natomiast można mniej – to jest decyzja wyborców. II wariant Drugi wariant dotyczy gmin powyżej 20.000 mieszkańców, a więc Gminy Brzesko. Obowiązuje tutaj zasada wyboru wg ordynacji proporcjonalnej, tzw. metody D’Hondta. Polega ona na tym, że głosując na daną osobę, de facto nie dajemy poparcia sensu stricte tej osobie, lecz popieramy komitet wyborczy, który wystawił tego kandydata. Do rady gminy – wg metody D’Hondta - wchodzą ci kandydaci, których komitet wyborczy (nie Oni sami) uzyskał największą ilość głosów. Ilość głosów komitetu wyborczego, stanowi suma głosów wszystkich kandydatów z danej listy. Następnie dokonuje się proporcjonalnego przeliczenia głosów na mandaty. Do rady gminy wchodzą ci kandydaci, którzy w kolejności uzyskali na swojej liście największą ilość głosów – pod warunkiem, że komitet wyborczy (lista, z której startował) uzyskał mandat w radzie gminy. Rzeczą istotną przy tej metodzie jest próg wyborczy, który wynosi 5%. Co to oznacza ? A mianowicie, jeżeli komitet wyborczy nie przekroczy progu 5% poparcia w ogólnej liczbie oddanych głosów w danym okręgu, wówczas nie zdobywa żadnego mandatu i nikt z tej listy nie wchodzi do rady gminy. Paradoks polega na tym, że mając większą ilość głosów, można nie zdobyć mandatu, a przy mniejszej ilości głosów można być radnym. Przykład: Jan Kowalski zdobył 2000 głosów w wyborach do rady gminy Brzesko, ale komitet wyborczy X (lista, z której startował) ogólnie nie uzyskał 5% poparcia. Jan Kowalski nie zostanie radnym. Jan Nowak zdobył 800 głosów, ale jego komitet wyborczy Y (lista, z której startował) łącznie uzyskał w okręgu tyle głosów, że przekracza 5% poparcia. Jan Nowak będzie radnym, ale jeszcze pod warunkiem, że na swojej liście zdobył największą ilość głosów (zakładamy, że nikt z tej listy nie uzyskał więcej niż 800 głosów). Do rady Gminy Brzesko możemy wybierać tylko jednego kandydata z danej listy, co oznacza, że dajemy poparcie temu komitetowi wyborczemu. Jeżeli skreślimy więcej niż jednego kandydata na różnych listach, wówczas taki głos jest nieważny. Tzn. gdyby ktoś w Gminie Brzesko chciał dać głos na kandydata na radnego z listy PIS i kogoś z listy SLD - taki głos będzie nieważny. Jeżeli skreślimy dwóch lub więcej kandydatów - ale na tej samej liście - oznacza to, że popieramy jeden i ten sam komitet wyborczy, a głos zostaje zaliczony dla tego kandydata, który jest umieszczony wyżej na liście. WYBORY DO RADY POWIATU I SEJMIKU WOJEWÓDZKIEGO W wyborach do rady powiatu i sejmiku wojewódzkiego obowiązują zasady wyboru wg ordynacji proporcjonalnej, tzw. metody D’Hondta - czyli takiej jak przy wyborach do rady gminy powyżej 20.000 mieszkańców. (patrz - Wybory do rady gminy-wariant II) Do rady powiatowej i sejmiku możemy wybierać tylko jednego kandydata z danej listy, co oznacza, że dajemy poparcie temu komitetowi wyborczemu. Jeżeli skreślimy więcej niż jednego kandydata na różnych listach, wówczas taki głos jest n i e w a ż n y. Jeżeli skreślimy dwóch lub więcej kandydatów - ale na tej samej liście, oznacza to, że popieramy jeden i ten sam komitet wyborczy, a głos zostaje zaliczony dla tego kandydata, który jest umieszczony wyżej na liście. PODSUMOWANIE Wyborca w Gminie Brzesko:
Wyborca w gminach: Gnojnik, Iwkowa, Czchów, Szczurowa, Borzęcin
Opracował: Marek Białka |